Tuesday, July 31, 2012

Takkhoi






From:  nang khine  
Topa Zeisu Singlamteh tungah Sek leh Khetphim tawh a kikilhma thamtham tham thamin khetphim tawh a kikhen kilhcipngei khat na omkhin zo hi. Topa Zeisu a kilh a khencipte vantunggam a tunngiat loh ding hangin hih sek leh khetphim zanga mithatnu tawh vantunggam ah i kimu hamtang ding hi. Hm..tua nu tawh omkhawmkha hileng ka huhnop mahmah namte pawl hi. Lai'huan ngekngek ding.
Hih nu bel takkhoi hi. Thukhente 5:26 Amah in puanbuk khetphim a khutin zam a, a taklam khutin khetbuk tawh khatvei satin a lutang satkham a, khetphim tawh a paang a sun hi. (movie bang hileh lipkhap huailua ahih manin naupang kum 13 nuaisiah ki en saklo hi, PG-Rated hi) Topa Zeisu a' bel a khut leh a khe ah kikilh hi. Hihpa a' bel a paanggui ah kikhensuk tangialin kikilhcip hi.
 
Takkhoi (veikhoi hilo) hilai hi. Hi mahlo ahia mate! a tunga cianchet ah. A thupai dan a tomin soisuk pak tawng. Israel gamah sikvan pongpong ong omlohtak ciangin galdona dingin ciangkhutzum peuh ciangkhut dawn ah savunteep peuh khihin (kungfu te' zat Nanchetkhu) Philistine mite 600 dawt le saat thuahin that uh hi. Ahi zongin tu-a Pasian' mi Israelte a uk kumpi in (kawlgam ki uk danin) a galkapte sik sakolleeng zangsak mawk ahih manin Israel mite gamtang thei mahmahlo uh hi. Ahih hang Israel te mi thum in ong honkhiazo veve uh hi. Tua thum lakah nih pen numei hi-in, Deborah leh Jael hi-a, a khat pen pasal Barak ahi hi.
 
Thukhente 4:1 Ehud a sih khit ciangin Topa' muhna ah Israel mite a sia gamta kik uh hi.
Zel aw eeee, mongneilo siatna hiven mataw. Tuitum pastor pa thunget a kiciing danin ah: Van a om Topa 'sian,   namite    hici   gamtat    kikkik  zenuh   muniteh   theiniteh  mate   kilawm   na sa na?  kilawm  sakei   niteh  mate?  hici  gamtat zenuh  hiveh aw! awi hiaukei niteh mate, a mawhnateng uh sengke tawh pua-in sapan ken ah khiat suksak nuam mai ingh! Amen kuaman pialo. Topa J su min tawh cikiksai'. Amen.
 
Israel mite a sia ong gamtatkik uh teh bang ong ci? Hitak maw ci-in Pasian in awlmawh a neilo a gilo pha mahmah Canaan kumpipa Jabin khutsung ah kum 20 sung nakpi takin gimna thuak dingin zuak suk e'k hi. Hih Canaan thu rew<<<kikpak leng, nidanglai pekpekin Joshua in hih Canaan khuapiteng buluh in mei tawh a haltum dikdeksa ahi hi. Joshua ong sih khittak ciangin Israel mite amau ut bangin gamta uh hi. Canaan miten a khuapi uh simlamkik kik uh hi. Israelten awlmawhlo kinbawllo vial uh hi. Tua kawmkal ah Canaan mite ong pung tektek ong thahat tektek a khuapi lamkikte ong muanhuai tektekin galvan sik sakolleng vive ong nei uh hi. Thukhualna lungsim paai vetloin Israel mite sila sang a sila zaw ganhing bangin ong ukcipgawp uh hi. Sepsa thaman pia loin deihthuahthuah lai uh hi.  
Tua mah bangin i nuntakna sungah a sia gamtatna a kipan a hoihlo limlim awlmawhlo a ih gamtattat sakleh tua a sia ih galte ong thahat tektekin nikhat ni teitei ciang ong ukcipgawp ngiingeii ding theihsa ahi hi. Atawpna ah Israelte ong khanglosan uh hi.
 
Ong khanlawh uh teh gimlua khin, na salua khin uh hi. Kum 20 sung sik sakolleng leh sik khuttum tawh ki uk cip hi. Sakolleng a omkhit hangin sik sakolleng latest technology lian anei abawl masa hih Canaanite te ahi uh hi. Forthood, Taxas galkaplen ah latest technology Tank Kaa khat bek ii man $10 million cizen hi. Tankkaa bangzah pha ding hiam cih bel gunkhawm i tunsuk cianga kawlgit lengzuai zah tawh bang a ci tam. Videogame kimawlsiam mahmah ten nop takin khuut theiziau dinga kibawl hi ci hi. Koimah ah ki zangnai vetlo hihtuak hi. Agei tektek pan aa ka muh hi. Canaan kumpi Jabin ii galkapbupi Sisera in sik sakolleng 900 tak nei hi. Israelten khat zong neilo hi. Canaanite te' tank kaa zong Israel miten simkihtat giugiau thamlo, zawhtheihna ding lam-et omvetlo zah dongin nak kihtat mahmah uh hi. Hih bang galvan hoih penpen tawh galvan khat zong a neingiatlo Israelte ong kibawl siat gawptak ciangin Israel miten thuak zolo uh aa Pasian ong galsap leuleu uh hi. Nang lamah Pasian ong pannak leh a tawntungin lametna om den hi. Pasian in a dawng hiam?
 
Tua ahih manin Pasian in amaute honkhia dingin numei khat a sawl hi. Pasalteng vasi daingo kham bangin koiah kithengthah pelpalgeuh uh hiding hiam kitheilo hi. Hih munsan takah Pasian in Ama mite makaih dingin upna cingtaak upna khauh anei mi, aki piakhianuam mi ahih nakleh numei/pasal khenlo khat peuhpeuh zang thei lel hi cih ong musak hi. Ahi zongin numei ten amau leh amau ki koici koih uh cih zong ong ki lang sakkik hi. Thukhente 4:4 Tua hun lai-in Lappidoth' zi kamsang numei Deborah in Israel mite makaihin thukhen hi.
Kumpinu cihna himawk hi. Tua hunlai tak Israelte' makai a neihsun uh Numei hizen hi. Pasalte a' ding kisuanhuai veve mawk hi. Amah pen Pasian' kamsang bek hilo-in a kizahtak mahmah gam makai leh thukhenmangpi zong ahi hi. Ih kawlnupi neih zong a min Deborah hizen leh bangzah a deihhuai kaan diam? Deborah pen pil/ciim mahmah banah mi' maitang/vun en aa guptuam paihtuam neilo thukhen mangpi sem ahi hi. Phatbawl vanglak leng phatna ding beithei ken cin..A thukhen zum zong Ephraim mualtung gamsung Ramah leh Bethel kikal nisuhkungnuai ong zang hi. Kawlpi, Mongzua, Mandalay aa Court thukhenzum te tawh kiteh theisam lo ding hi. Hih nisuhkungnuai ong minthanna  genni ci leng, a masa-in Pu Jacob zi, Rebekah ii nurse nu ahi Deborah tua lai ah ong si in tua singkung nuai ah kiphum hi. Tua phawkna dinga tu a Pasian' kamsang, thukhen kumpinu Deborah in thukhen zum aa a zat ngiat ahi hi. Hm..ha...at'..che...eii. min kibatpihte mah kipom lohin.....
Bang dingin Deborah in hih nasepteng ong sem hiam? Thukham singkuang koi ah om hiam? Siampi omlo hiam? Siampi omngiatlo, thukhamsingkuang lah Shiloh ah om ahih manin miten thukhen ding piahtana a neih uh teh Shiloh pelhin lampidang tawnin Bethel Nisuhkungnuai Deborah kiang ong zuan uh ahi hi. Tu aa zah cipak ni.
 
Canaan kumpipa Jabin khutnuai a galkapbu lian penpen Sisera ahi hi. Harosheth Haggoyim khua ah teeng hi. Harosheth = Sik Seek, Haggoyim = Gentile cih nopna hi. Keizang, Saizang, Tonzang cih dan ee. A mau zong tappih min tuamtuam mah na phuak uh hi. Sisera pen Canaan mi hih tuaklo hi. Egypt mi hiding hiam Philistine mi hiding hiam sik lam tawh kisai pilna Iron Technology nei, Canaan gam a teeng hihtuak hi. Galvan tawh kisai sik van khempeuh Canaan gam bek ah bawlkhuan om hi. Israel gam ah bawlkhuan kipiangiatlo hi. Israel mite lum le teii neih pen ciangkhut dawn a sikzum kithuah    liklek bek hizen hi. Thukhente 3:31 Shamgar in tua ciangkhut tawh mi 600 suallum hi. Bruce Lee khawng tawh tehpallo e, maw.
 
Sisera' khutnuai ah Israelte ong lotlat hetlo uh hi. Nisim phial curfew omden cih ding hi. Ahon honin lamzikpi dungah pai ngamlo uh hi. Lo nangawn kho theilo uh a, lokho mite khawlcip uh hi. Galkapbu Sisera ii thuneihna i mitkha' muhtheih dingin tulaitak a khamtunggam a galkapte phengphitdan tawh kilamdang hetlo ding hi. Thuaklah mahmah uh hi. Lampi ah pai kimlai galkapte gaalmuhle uh lamsak lam khang kidenna in sawlkawm zui-in vagiahpang bang khuankhuan geuh uh hi. Do ding cile uh lah Israel 40,000 te lakah lum le tei a nei khat zong omlo.... Nang, Deborah, Israel sungah nu banga nong khan mateng.....Meiteigun tui a kanma teng...Thukhente 5:7...mateng.....thuum ngeungeu bek uh hi.
 
Nu Deborah in zong Sisera tawh kisual dingin Barak sam hi. Barak in zong tha hong ngah mahmah hi. Nong cih bangin ka hih ding hi amasa-in ong ci hi. Akik teh ong lungngai phapha a, ahh! mawk peuh mah lum le tei neilopi-in hia sik sakolleng te koici dozawh peuhmah ding? 900 tak hilai. Piangtheivet ken teh ci-in ong ngaihsun hi. Pasian' hih ding enlo-in amah leh amau thaneih ong ki et khak ciangin  launa lungkiatna ong piang hi. Pasian in ahi theilo  ihih zawhloh ding gen ong neingei hiam? I nun takna tawh bulh pahpah ding lesson hipah hi. I nuntakna ah zong piahtana lianpi (sik sakolleng) in ong umcih ciangin tuate sang a lianzaw Pasian a omlam phawkin, thei-in, umin, muangin, belhpah tinten ding hong hilh hi.
 
Nu Deborah lungduaidan nengci khat suut nuam hang. Pasian' sawl bangin Barak ong gamtat ngam phatloh ciangin Deborah ong buaipian hi. Kamsang Elijah hileh bang a citam? Deborah in Barak kiangah lawmlawm! pasaltotak hangsan dinga kilawm numei banga meidawi khiaukhuau ci-in totbawl lo a khasiat dingin kamkhat beek gingkhiasak mahmah lo hi. Pasian' deihna kuppihin tha piapia-in han thawnthawn hi. Thakhat thu-in tha ong ngahpakloh hangin nehpiiksan tuanlo hi. Pasian' deihna ama  tungtawn a, a tangtunna dingin hihngam ding thapiapia thapai hi. Na pasalte uh na tuacih uh hiam? Gualzawhna ong ngah uh ciangin zong Barak mah minphatna ong guan hi. Israel sungah kiniamkhiat  alawhcing makai taktak Nu Deborah ahi hi. Pasian' makaih ding mitsuan a galkuan ding khokho hi.
 
Barak in Deborah kiangah 'kei na hong zuih leh, bek ka kuan ding hi'  ci hi. Amah loin kuan ngamlo himawk hi. Pasian tawh kizom zawzekte mah tawh omkhop lungmuan omsa zaw, muibun zaw dingin wankhaan hi. Atak takin Barak cih pen 'Thuderbolt' eipau in 'keek'cihna hizen hi. 'Keek' tawh kisai bel kawlgam SDA sungah ei Zomi SDA te kana telzaw ding zong omtuan ding hiam cihnop huai. Amin banga a gamtat in zui hileh keek' khakna peuhpeuh nasiathei peuhmah hi. A keektang i mukei phial zongin...he...he...he....Deborah in Barak tawsawnin ong kuankhiata uh hi. Teipi leh namsau neih kullo amau pen Pasian' namsau hiziau hi.
 
Barak meidawi cihding ahia or hangsan cihding, upna nei cihding maw neilo cih ding? Numei' taw sawn sa-a pai ng'au-nguau. Hebrews 11:32,33 And what more shall I say? Gideon, Barak, Samson, Jephthah, David, Samuel, leh kamsangte' thu i genna ding hun omlo hi. Hih mite khempeuh in zong a upna uh hang mah tawh kumpi gam tuamtuamte zo in,....
 
Deborah aw, nang tawh loin kuankei ning' a cipa Barak, upna nei a kici thei diam? Hih Hebrews Mualsuangpi tungah Deborah min peuhmah kidawkkhalo hi. Barak in credit ngah laizang hi. Kilawm nasa uh na'? A sem a geel taktak Deborah hilo hiam? Paul in telkhial hiding hiam? kicikha ding hi. A hi zongin Laisiangtho Pasian' kammal luanzia ih theihnang ahi hi. Mihing si le sa lungsim paai laiten bel mi khat cithei pianin min kidawk khat om leh kong tuacihsa hiteh, thu kong nget saksak hiven, etc kicinuam se hi. Banglo khat cihmawhna khat neile lah a theilo kineih khian zel thei hi. Deborah Israel te' Nu lungtangpuak batna ding mualmong lamet banglai ding hi hang. Eh! ka zuau' ih pawl sungah a bang khin nupi tam mah 8. Tanu tapa pattah siam nupi tamlua 8. Deborah in Nu' hihna lungsim tawh Barak pattahin hero (a man of faith) minphatpahtawina ngah sak hi. nengci khat zong ong tamta e...
 
Tualeh Barak leh Deborah ten galkap 10,000 kiphuaihsimin Tabor Mual ah kituah dingin zanin paito sim khiankhian uh hi. Zingsang phalvak teh galteng khempeuh go khinding cih ngimna ong nei uh hi.
Thukhente 4:12,13 Barak, Tabor Mual ah paito khin, ci-in Sisera kiangah a kigen ciangin, Sisera in a sik leeng 900 leh a mah tawh omkhawm mi khempeuh, Harosheth Haggoyim panin Kishon Gun ah kituahkhawm dingin  samkhia hi.
Israel galkap pasal 10,000 leh numei 1 mual tungah Megiddo Zangkuam gal etin ong om uh hi. Tua lai takin a galte in Mual nuaiteng ah ong umcih ditdit uh hi. Bang cihding cih i lungmanlai takin Pasian kimawh siatnuam kha thei hi. Namsau khat zong neilo, sawlkawm sawlpangteng zuan a buk ding or Pasian' kiangah kipum aap vet ding khat zawzaw hita hi. Hih bang dinmun na tuakkha ngei hiam? Nang' bangmah neilo, na galten na neihkhak ding ong control sak. Na galten na khempeuh aki  cingin nei, nang' neilo. Tua pipi mah kido ding kipan ta. Bang cih ding? Kua etteh ding? Hmm..
David in hih bang a thuaklai takin; Pasian in amah huhlo ding mi tampi in ong ci uh hi, ci lailai? Kua beel ding? Kua kiangah ko ding?
 
Pasian in Israel mite a' dingin bang hong hih hiam cih en suk dih ni. A zing ciang khua ong vak ciang in Pasian in khuahun siasak, khua niimsak, van gingsak, guah zusak, keek kiasak, keek leh sik kilem mahmah cileng sik sakollengte bang a suak tam?, guntuikhang in ataih manman taimang, men cim hiding hiven sakollengte buannawi lakah awkin paithei nawnlo ci hi. 1799 kum hih guntui khanna hu hau mahin Napoleon in Turkish galkapte tawh kidona ah gal zo hi. Thukhente 5:4,19-21 tomlakna hi. Hotkhiatna a tawntung in a tunglam pan hong pai hamtang hi. Tua ni-in Pasian in Israelte vantung meiilomte zangin hotkhiat na na pia/ngah sak hi. Zanlam teh ei ong honkhia ding Pa zong meiilom tung tuangin ong kumsuk ding hi.
Guah ong zu-in guntui ong khantak teh Deborah in Barak (keek) kiangah, pai in! bang hang hiam cih leh Topa in na khut sungah Sisera hong piak ni ahi hi, ci hi. 4:15 Topa in Barak' mai ah Sisera leh gal kap leh a leengte khempeuh a taisak hi. Tua ciangin Sisera in a leeng nusia-in a khe tawh a tai hi. Buan nawi lakah aleeng taithei nawnlo/awk geihgeih cihna hipah hi. 
Pasian amau mai ah pai ahih manin Barak leh mihing tulsawm bang mual panin kizui marching suk khawm ngiamngiam uh hi. Buannawi laka sakolleng lautai zong video enen ngeiten tel zaw ni.
:16 Barak in Harosheth Haggoyim (siksek khua) ciangdong a leengte leh a galkapte delh a, Sisera gal kapte khempeuh namsau tawh kithatin beimang uh a, mi (galkap) khat zong suaktalo hi. Buanciim lak ah amau leh amau gal le sa kisa aa kithat zong himai thei, or a bangci ai tam?
 
Galkap khempeuh kithatlum mang, khat zong cianlo. Alian penpen Sisera, santhum bawk sagih pa lah laulua kisa meital liangin sihtai vingveng hi. Ong taitai leh agal ah puanbuk khat ong mu hi. Tua puan buk ah a lawmngei ahi Heber' zi, Jael tawh ong kimu uh hi. Zawllui leh zawllui mah hi ve', Canaan kumpipa Jabin leh Moses sung' te Ken mi Heber' innkuante kilem mahmah kilawmta bawl mahmah  bilbel uh hi. Tua leh captain pa zong ong taitaina-in a dangtaaklua dawnding tui ong ngen hi. Ngasa ong kingen leh gul napia uh diam? Sisera in tui ngen a, Jael in bawngnawi na pia hi. Jael (mountain goat) Sathak/gamkeel in a nawi napia hi. Vitamin piwahlua hiding hiven ong ihmupah dikdek hi. Savun thawl sunga kikoih bawngnawi bel ihmutsuahza seihphisii dan a azat uh hihtuak hi. Puanzaa khuhin ihmu sak thipthep hi. Deliah in Samson' sam a metsim saknop dan hilo diam. Jael in a maakte' minam Israelte leh Sisera galkapte kido ahihlam yeitmih ahih manin maakte gupna ding planning khat a nasuai khinkhian pah nahi hi.
 
4:20 Jael in Sisera' security ong sem hi. Israel galkapte vasap dinga lah amun amual ahun in pialo ahih manin ama siamna hatna ciimna hong zangkhiata hi.
4:21 Heber' zi Jael in puanbuk khetphim khat la a, a khutah sek khat tawi-in ama kiangah damtakin pai khiankhian a, a gimluatna hangin ihmucipin a om laitakin a khetphim in lei a bat dongin a paangah a khensuk hi. Tua ciangin galkapbupa Sisera a si hi. A lutang na salua a si aitam? parasitamol om leh! 
Heber in thei leh Sisera a that tam? Zi leh pasal zong politics lamah kilung tuaklo hikhangel ding hi.
Israel galkap pasal 10,000 leh numei 1 ii mat zawhloh innngak nupi khat in sual tungah siktukkilh 11" tawh na kilhcip hi. Tua a kipan Israelte a khuisatna uh bei-in naknuamin ong naak hiamhiam theita uh hi. Gal le sa ii bawlsiatna, nenniamnateng Thebetkhiat ong bang pah hi. Israel in suahtakna ngah hi.
 
Thukhente 5:24  Numeite lakah thupha ngah phapen Jael.
                          Ken mi Heber' zi puanbuk ah a teng
                          Numei lak pan thupha ngah phapen ahi hi. Most blessed woman ci zen hi.              Israel minam hituanlo hi. Israel mite ong honkhia hi.   
 
Numei lakah thupha ngah phapen Jael, takkhoi ahi hi. Thukhente 5:26
 
 
 
 

Tuesday, July 17, 2012

Calvary Mualtung aa Topa Zeisu

Calvary Mualtung aa Topa Zeisu

Mawhna saltanna sung pan suahtakna


Laisiangtho simtampi ten “hih biakbuuk vaitawh kisai laisiangtho sungaa ki at te pen khiatna leh kimanna neilo pi hi,amalmal aa ikan na pen mawkna hi” ci’n ngaihsun uh hi. Hih gangawhbiakna te beikhinta hi ci’n tuabang munsan te haallel( simlo) uh hi. Ahizong in thuman deihtaktak te in “ laisiangtho pen ei hunnung aa te ading leh eite etteh ding aa kiciamteh hi ci’n thupi ngaihsut zaw uh hi. 1Cor 10:11 Topa Zeisu mahmah in zong “ Mosses thukham laibusung,kamsangte laibu sungleh late sungah kigelh thukhempeuh atangtung ding ( Zeisutawh) ahihi” ci hi. Luke 24:44. Paul in “laisiangtho pen Pasian humuapsa hi aa mite phattuamna ding hi ci hi. 2Tim 3:16 Hih biakpiakzia aneng atawng aa kankhia mite in Pasian gupkhiatna leh Christ ii nasep zia kiciantakin musiang dingaa khamuang takin Pasian tawh kinai thei ding uh hi. Hih in vantung biakbuk sung pan aa gupkhiatna hong kivaihawm zia leh siampilian Zeisu in tua sung ah bangci bang in nasem hiam cih galmuh theihna ding kongvang khat ahihlam hong mukhia ding hi.

Siluang aa biakna hitaleh siluanglo aa biakna hitaleh tuate khempeuh in Pasian tuuno thuakzia khempeuh leh mawhsuut zia khempeuh hong lak hi. Hih mun ah thuthum theihding om hi. (1) Hongkipia pa ii geelna (2) Bangci bang in kipiakhia ding leh (3) Hongkipiakhia siampi pa thuakna , hih teng 3 in Zeisu tungbek ah kisuan hi. Topa Zeisu in hongkipiakhia pa ahihna tawh “ perfect man” “apicingpa” in nuntak zia honglak hi. Piakkhiat nading in mite tangding paubanglo amanuntakna hong piakhia hi.Siampi bang in Pasian mihing khat tangin gualzawhna ngen hi. Khasiangtho in hihthu sinnuam te tungah khuavak hong tan ta hen!.

Piakkhiatna gimnam khempeuh in Christ hingtang biakna mel langsak hi

Biakna ganno te namtuamtuam tawh paai na in Christ ii nunzia tuamtuam te kilangsak hi. Ama pianpih nunzia, ama nasep a zaizia leh avangliatzia te honglak hi. Banghanghiam cihleh ei te honghonkhia pa in ii bangkim hi aa munkhempeuh leh nakhempeuh in amah kisam hi.Tua hihman in munkhat bek genlel tawh amah kicing theilo hi. Christ thu itelna ding muntuamtuam pan ih et kul hi.
Christ in hongkipiakhia pa hi. Biakpiakna tawh kisai Pasian in Isreal te tung sepding agen khempeuh amahmah in asepngiat thu te hi. Calvary mualtung singlamteh tungah akipia dingin kuamah in Topa Zeisu zawhthawhthu tawh sawllo hi.John 10:18. Mimawh a sanggam te aitangin pa Pasian maiah kiap hi. Hih nasep hongseptheihna ding vantung Pasian hihna hemkhia in ki hawmtawm sak hi.Mawhmai theihna ding piakding khatzong aneilo mihing te ading a khongin hongkipia hi.

Mawhsutzia te in mawhneipa nunzia pholak

Mawhsut zia te ah mawhpua ganno tungpan in mawhkisik pa dimun kilang hi. Rabbis te in mawhnei pa in mawhpua ganno a that laitak in “aw hihpen ka nuntakna dingaa kipiataktak hihmawk lo maw” cih kithei hi ci uh hi. G Vander Loeuv in agen na ah “ tua kigo ganno in athatpa nuntakna tangaa si ahí hi.

Eph 1:7-8 “Christ hongsihna hang in eite in suahtakna ngah in ihmawhna te hong kimaisak hi. Tuazah dong in Pasian honghehpihna thu bangzah in lian ahihiam?

Mawhneipa in mawhna te upnatawh Topa tungah athumkawm in ama tangaa si ding ganno lutungah akhutnga in amawhna te suan (transfer) hi. “Tu in keimawhna te hihganno tungah kisuanta ahihman in kamawhna thaman sihna te amanthuak ding hi” cih upna tawh tuaganno ama khutngiat tawh that hi. Tua mawhnei pa in tuaganno sihna amuhciang in keima sihtang aa si himawk veh ee ci’n asi ding taktak pen keimah hi veng cih kitel hi. Piangthak sia tampi te mawhnei nahihna na kitel hiam? Cih kammal pen hih thu gennuam hi. Tua ganno hong sih takcing in kamawhna te kimaisak takpi ta hi cih upna tawh lungnopna hongngah hi. Pasian thusung ah lungnopna ih cih tua hi. Pasian thupha tampi sang in midangte sang in nopsa zaw ih hihman aa phatna lasa aa diandianna leh hih lungnopna pen kilamdang mahmah lai hi. Pasian thupha ihsan theihna pen ihmawhna kimaisak hi cih upna tawh ihtel khitciang hipan zaw hi. Keima sihna ding kimaisakta (ki cancel) ta cih pen upna tawh kimu thei hi. Tanglai aa thuum mi te nunzia tua hi. Tuni tuhun takciang in mawhnei keima sihding pen kicancel khin cih upna tawh ihsan ding ahihi. Singlamteh ma leh nung kilamdang na omlo hi. Upna tawh hehpihna kisang tuak hi.

Tanglai biakna piakna in tuuno bek hilo natampi kizang thei hi.Mawhbanglo ganhing, vasate kizang hi.Banghang in tuuno bek hilo ganhing dang zong kizangthei hiam cihleh Pasian pen mihing leh ganhing piangsak pa hi aa mihing te pen ama sungpan nuntakna tawh kinungta ahihman hi. Leitungbuppi tungaa om mawhna apua ding pa in mawhna neilo tua piangsakpa Zeisu hi.

Topa Zeisu leitung ah hong pai lai in asep ding mungtuppi pen in vantungkumpi kiukna ii nget mawhna thaman hangaasihna mawkthuak lel ding cih bek hilo in vantungkiukna thukham ii deihna akicingthumanna tawh picingsak ding a hihi. Laisiangtho sungah; “ Tua ahihmanin leitungah Christ hongpai ciang in Pasian kiangah, ganhing leh khawhsa tawh biakna na deihkei aa, nangkong biakna ding in pumpi khat nong vaihawmsak hi. Meihalbiakna leh mawhmaisakna ding in biakna te tawh nangna lungkim kei hi. Tua ahihman in thukham laibu sungah keima thu akigelh bangteekteek mah in keima hihding nongdeih bang tektek mah ahihding in ka hong pai hi, Pasian aw, ka ci hi, a ci hi” Heb 10:5-7. Hih pen Hingtang biakpiakna lianpen hi.

Ei mimawhmi te in Christ nung ii zuihzawhna ding in eitang aa si Topa theihlel tawh kicingnailo hi. Nuntak thak ihnuntaktheihna ding tua Topa ihsung ah hong nuntak ding kisam hi.Tua hileh bek eite ading siampi hongsepsak theipan ding hi.Vantung biakbuuk in tuabang alunggulh te thaguan ding in kigingsa in om tawntung hi.

Zeisu siampi lianpenpa hi


Zeisu siampilian pen pa nasepzia pen Isreal mite a ding siampilian sem te in limcing uh hi. Mawhna kisuan ganno in anuntakna sisan hong buak khitciang in siampi pa in asiangtho mun Pasian omna ah tua sisan te paipih hi. Pasian tawh thuciamna, Pasian biakna ding in sisan va theh hi. Christ siampilianpa, eite siampi pa in calvary mualtungaa ama sisan tawh vantung biakbuuk sung ah lut hi. Tua ahihman in mihingte nisim nuntakna ah Pasian leh mihing te kizomsak hi. Kumkhat khat vei mawhsuutna ni or kilemni takciang in asiangtho pen munsung aa hehpihna tokhum mai ah minam buppi ading aa kigo gansi tawi in siampilian pa alut bang mahin leitungbuippi tangding aa kibua Pasiantuuno sisan tawh Zeisu in vantung asiangthopen mun hehpihna tokhum mai ah siampilian sem in om hi. Topa Zeisu in anungzui khempeuh ama angah kawikim hi.Thuum mite Pasian tanu tapa suahtheihna ding in Christ in nuntakna siangtho nungta( ze etna namkim thuak ta leh) in leh anuntakna pia khinzo hi. Tua ahihman in gualzawhna lianpen leh gualzawhna khempeuh amah kipia hi. Tua hiihmanin mikhat in Topa Zeisu minsuangin Pasian kiangah ki-ap leh Pasian in sang hi.
Hih mun ah ngaihsuthuai thu 3 om hi. (1) Christ ii hingtang biakpiakna mihing lampan muhzia (2)Christ ii hingtang biakbiakna Pasian lampan muhzia (3) Christ sungah mihing te hingtang biakna piakzia Pasian lampan muhzia te a hi uh hi. Hih muhzia te ihtelmuh theihna ding in anuai aa siangthosakna thu 3 te ngaihsun ph alai ni.

Sisan / Blood


Siampi laibu 17:11 ah “ Banghang hiam cihleh nuntakna pen si sung ah om hi.Note a ding kilemna bawlna ding in biakna tua tungah tua si ka pia zo hi.Si pen nuntakna ahihman in kilemna a piangsak na a hihi.” Hebrew BDB 498 sungah “ si pen nuntakna tawh kituamkhawm hi” ci hi.RSV ah si pen nuntakna ding ci hi. Biakpiakna ah sisan pen mawhneilo ganno sisan pen mawhnei pa nuntakna limcing ding in kizang hi. Mawhsawpsiangna ding Topa Zeisu sisan in leitung anuntak lai ahizong sihna pan thokik khit ciang dong azangkhawm ding aa kibua sisan hi.

Mihing pumpi sungah sisan in asiangthopen hi aa sahui te sungaa om nuntakna neilo ninthem te sawpsiang in taikhia hi.biakpiakna ah sisan in Pasian abia mite mawhna sawpsiang nading ahihi. 1John 1:7 ah “ Topa Zeisu sisan in mawhna khempeuh sawpsiang hi” ci hi. Siampi laibu sung ah “ tua sisan in mihing ading kilemna bawl na ding hi”.

Tanglai biakbuuksung aa kizang gansi peuhmah in Topa Zeisu sisan limcing hi aa kisikna tawh kithuumsa mawhna te kimaisak sa in kiciamteh hi. Hih te pen siangthomun leh siangthopen mun kidalna puanpi tung leh siangtho mun sungaa meihal biakna tua kiu aa kite tung ah kiciamteh hi. Laisiangtho thaksung aa sisan akigen ciang in Topa Zeisu hog kipiakna vive agen nuam a hihi. Tua ahihman in sisan pen sawpsiangtho na ding, diktansak na ding , kilemna ding , tatkhiatna ding , mawhna paikkhiatna ding ki zang hi. (Siampi 16:19, Rom 5:9, Eph 2:13, 1:17 Heb 10:29, 9:22)

Pasian tawh kilemna abawl mawhnei mi te bek Topa Zeisu nuntakna in honkhia thei hi. Rom 5: 10. Topa Zeisu vankah khit ciang in tua sisan pen lenggah tui tawh limki cing sak hi. Nekkhawm nek ciang aa I dawn lenggah zu/ tui in ei te ading aa hong kipia nuntakna, hog kibua sisan limcing hi.

Tui/ Water


Biakbuuk sungah tuiipen thukham 10 limcing tuikuang sungah kikoih hi. Tui pen pumpi ,puan leh na dang khempeuh natna siatna omlo sawpsiang nading in kizang hi. Pual in zong pawlpi pen Christ ading in Pasian thutawh tuiah kisawpsiang hi ci hi. Christian nuntakna sung ah tuiphumna leh khekisil sakna te pen tuitawh sawpsiang na hi. Act 22:16. Topa Zeisu pen eite nitna hong sawpsiang ding TUINAK a hihi. Zechariah 13:1. Sisan leh tui te in biakpiakna asiangthosak santhamcing sak hi.

Mei /Fire


Heb 12:29 ah ei te Pasian pen akantum thei meikuang tawh genteh hi. Mei pen Khasiangtho tawh zong kigenteh zel hi.Mei pen vasia leh nitna asingthosak athahat pen khat hi. Christ in amite meitawh siangthosak in nuntakna deihlo te haltum ding hi.

Meihal biakna tau tung aa kuang mei pen meimawkmawk hilohi.Hih pen Pasian mahmah in atawhkuang mei hi. Siam 9:24. Hih mei pen abia mi te biakna asan ciang bek aa apiak meisiangtho hi. 1Kum 18:38, 1 Khang 21:26 Paul in; “ Ahizong in tuakhuam tung ah kham,ngun, suangmanpha,sing,bi, lopa anam tuamtuam kilam thei hi. Tua akilam na te meitawh ki ze-et ding ni hong tungding aa, tua nasepna te abangci hiam ci in mei in ze et ding ahihman in alam mi te nasep ciat hong kilang ding hi. 1Cor 3:13

Pasian pawlpi dawimangpa in do in pawlpi sungah buaina te hong om in khatleh khat kipawlkhen na hong om hi. Hih munsan ah khatleh khat kua mawhzaw cih kikawk in kibuai hi. Ngun leh Kham leh bi, lopa te ei mihing ten kikhen theilo hi. Upmawh thutawh thukhen mawk pen lauhuai mahmah aa Topa’n zong no khen ding hi kei keima khen ding hi ci hi. Mitampi in kei bel ngnun, kham ka hi ci ding hi. Ahizong pawlpi ading bangci nasem ih hiam cih sawtlo in hong kilang ding hi. Pawlpi it dan aman leh akhial zong om ding hi. Pawlkhat ten pawlpi it mahmah in pawlpi mi te itlo uh hi. Singboard pen mihing sang in thupi asa zaw hi mawk uh hi. Pawlpi pen kipawlkhopna hoih ahihmanin Pasian pawlpi ki tang tuanlo ding hi. Pasian in pawlpi pen thukhun tawh lamlo in mihing tawh lam aa tua mite ading thukhun khunsak zaw hi. Tua thukhun zahtaklohna zong Pasian zahtaklohna hi zel ahihmanin gamtat luhek zia kidop huaimahmah hi. Pau zong kidop huai hi.Topa Zeisua gupnop man in Peter in tem azat mawk pen Topa’n awilo, hoihsa tuanlo hi.
Eden huanmai ah biakna tau tungaa biakna ganno akantum sak mei in Abel biakna zong kantum hi. Pian 4:4, PP 71. Tua mah bang in Abraham leh pasian kiciamna biakna tau tung aa sa te tung ah tua meimah in kipsak hi. Pian 15:9,15. Aaron kiap na zong hih meisiangtho mah tawh Topa’n sang hi. Siam 9:24. Gideon moh leh sa te zong hih meisiangtho mawhtawh sang hi. Thukhen 6:19.tua bangmah in Manoah, David biakna te zong mei tawh sang hi. Thukhen 13:19, 1Khang 21:26. Solommon in biakinn pi hong ap ciang in vantung meikuang mah tawhpasian in nasang hi. 2Khang 7:1. Hih pen laisiangtholui sung ah meikuang tawh kisai a tawpna hi. Khasiangtho hongkum ciang in meikuang lim tawh hong kumsuk hi. Mang 21 :8 ah migilo teng meikuang in kantum ding ci’n ki gen hi. Nung leh kham te meitawh kisawpsiang thei aa bi leh lopate meiin kan ding hi.

Biakbuuk tawh kisai in meikuang zatzia namnih om hi. Katar kici pen meikhu bang hiaa tua meikhu pen Pasian a ding in namtui cih na hi. Hih pen meihalbiakna tau tung ah kipaai n ate kantum hi. Mincah cih leuleu ciang in an ahiaa tuitawh biakna te kilemna ding aa sathau te kan in agimnan tuisak hi. Paul in Christ pen ate ading in agimnamtui biakna ding in hong kipia hi ci hi. Ep 5:2.
Kammal nihna ah Saraph kantum in vutsuak cihna hi. Hih in Pasian thukhenna lim cing hi.

Hih atung aa thute gawmkhawm kik leng Sisan , tui leh mei te in Topa zeisu nunzia limlang bangin hongkilang sak hi.meihalbiakna, kilemna ding biakna leh mawhnahang aa biakna te in mawhpua ganno sih ding ngen hi. Hih te manphatna pen sisan hang ahihi. Tua sisan te biaknatau tungaa kit e tung akitat / akitheh na in minamkim te ading Topa Zeisu sihna hang aa gualzawh na hi.An leh dawntheih te tawh biakna ah sisan kihel lo hi.Hi te leuleu ciang in mihing te anlakna limcing hi. Amau te gah, nasepna ii thaman cihna hi. Pp72. Simpipa in hih sisan omlo biakna te biakna gansa te tungah hong koihna in Topa Zeisu ei ading in aneihsa vangliantna khempeuh suahkhia in kihawm sak na lim honglak hi.

Lenggah tuitawh biakna ah tua lenggah tui te meihal biakna tau tung ah kibua in namtui mahmah hi. Tua ahihman in sisan tawh biakna leh sisan lo tawh biakna in mawhkisik mipa in anuntakna tua biakna tautungah pia in Topa Zeisu thuakna ding te akicingsak ahi uh hi.
Calvary mualtung aa Topa Zeisu pasian tuuno sisan in nangaa ding bekciang thupi hiam? Leitungvantung buppi te sang in nangmahmah hong it zaw pa hongitna telsiam ciatni.

Mangpi

Thursday, July 12, 2012

Ka muhnop Numei dang khat:

 nang khine <tunpi95@yahoo.com>


Nungkal Sawltak 16 sung kong at bangloteng tawh ong khum ingh.  A thulu leh a thukhupna kituak kei a ci zong tam mahmah ding, himahleh sermon gelh ka hikei a, ka ut bangbang gelh ka hi hi. Khuapih papite' pau leh, tua a Sabbath mahmah ka pahtawi nopman hi, cih dan hi. Lawmte' cih bangin Zeisu sihna pan a thawhkikni sunday ni, Sabbath tanga tanding sianthosak ding, nipini a zatding hileh, Topa Zeisu in a sihma in a tawmpen Anu leh Mary Magdalene te kiangah genkhol buangsamlo ding aimaw cisimsim ingh. Paul mah mah in zong Sawltak 17:2 Sabbath ni ngeina bangin Biakinn sungah Laisiangtho siksanin....Paul Christian suakkhin hiven, bangdia Sabbath ni ngeina bangin zangzang lailai zenzen aiding????????
Sawltak16 pan ka ban simsim a, Chapter 17:21 ka tungta hi.
Paul leh a lawmteng ii khualzinkhiatna mun pen Palistine gam Jerusalem khua hilo hi. Europe gam Greek te khuapi khuata teng ahi hi. Berean khua, Athen khua, Corinth khua, Sawltak 18:4,18 Sabbath ni simin kikhopna inn ah,....
.....Sabbath ni simin na kikhoppih tangtangh hi. Sabbath ni-in thawhkikna (thawhkikni hilo) thu na hilh hi. A 'na' leh a 'ni' thu kibangngiatlo hi.....Sawltak 17 sung ka sim laitak 18:4 hemmuhphei khapak..
Paul leh Silas Philippi khuaah lungdamna thu ong hilh. Ong lawhcing mahmah uh. Thong bang ong kiatlawh
Kikhah kik. Tua teh Thessalonica khua ah Sabbath ni thum bang thuhilh uh. Tampi mah ong converted uh. Tua khitteh Berean khua ah paiphei suak. Berean khua pan Athen khua zuanin thu ong hilhna uh ahi hi. 
 
Sawltak 17:21 Athen khuamite leh tua khua a om gamdang foreigner mite khempeuh in thu thak la thak ngaihsunin kikup ding simloh thudang ngaihsutin neilo uh hi.
     
Mi (pawlkhat bek cilo hi) mi khempeuh bangmah semlo-in a mun mun,  a ciang ciangah kikhawm leailuai-in kihoho thu kikumkum uh cizen hi. Nidangin gamdangmi tourist ten kawlgammite ong gendan uh abang hizen ding hi. Tourist te Zangkong kongdelan ah ong vakkha uh hilo dia. Lamdungbup annsai niangtuisai kongmai dima suangpuaisate niangtui dawnkawm a tutu tawh a dingding tawh nisim a ki ho tangtang kikum tangtang lamdangsa a amuhuh a genkik bangphial ding hi. No Kawlgam mite bel sepmel bawlmel neilo a, niangtui haikhat leh kihoho tawh na hici nuntaktheih uh lamdang ong sa ungh, a cihdan hi ngelve. Roman Empire zong ong kiallawh dektak uh hi, ci hi. Athen mite khempeuh kihoho kikumkum cihsam hangin mi khempeuh kibattuak samlo hi. Big people talk about ideas, medium people talk about things, small people talk about other people ci-in pauleng khat piangkhia hi. Kuateng in nasem aizentam?
 
Paul thuman khaici tuh dingin Athen khua ah ong pai hi. Athen khua pen mi minthang Plato, Aristotle, Socrates cihte' pianna hi. Mipil misiam bangzah ombeh ding kigentheilo hi. Judah Pharisees mipilpa leh Greek mipilte Olympics Sakoltai kidem leuleu ding ong suak hi. Khasiangtho in Asia gam khawng na paisak zaw leh Paul' adingin olzawkhamah ding hiven, na cihsak mai uh maw? Ahi zongin hih mipil misiamte lakah thuman thu hilhding Pasian in Paul a teelngiat hi, cih i thei hi. Pasian leh Paul kizopdan tuamngiat ka sa hi. Kam sangdangten maang vision a muh uh teh sun laitak cih khawng hi. Paul vision maang pen zan laitak hise hi.  Zan laitak mang dream hizaw pian hi. Paul maangmuhna ah a man of Macedonia in sam hi. Ataktak ciang a vamuh lah Numei bekbek na hizel hi. (Ciimphawng cipak ni). Paul pen hih Greek thuthak lathak ngaihsunsun philosopher te' kiangah Zeisu Khazih Honpa Gumpa ahih lam theisak dingin vapai hi. Zeisu thawhkikni tangko dinga pai hilo hi. Zeisu' thawhkikna thu tangko pulaak  dinga pai ahi hi. Singlam
teh tunga KIKHAIPA' thu gen hi. Singlamteh ii thupitzia gen ngeilo hi. Peter te huna Khasiangtho kibuak ni zong Laisiangtho in thawhkik ni cilo hi. Pentecost ni cibek hi. Pentecost ni & thawhkikni kalsimin tunglo hi.  
Athen khua ah Paul in Silas leh Timothy ong ngak hi. Kamphen ding aitam? bang aitam? Silas leh Timothy bel Greek leh Jew kahbia tuak uh hi. Zatnopna khat teitei nei hiding hi. Silas bel laisiangtho thak kamsang hi prophet hi cih ih theihsa hi.  Sawltak 17:16 Paul in Athen khua ah Silas leh Timothy ngakin a om laitakin tua khuasungah milim a dimin a om lamtak mu ahih manin a lungsim ommawk theilo hi.    
Eibel kawlte, kalate, thaite milim tun venvan peuh munuamin i vazuan a, muhnopsa, hoihsa in man hoihthei thei ih kizaihpih hi. Paul bel tua milimte en dinga khualzin hihetlo hi. Tua milimte amuh ciang lungkia mah mah zaw hi. Zankim laitak paikhekhe in va tumtan tiltel samlo hi. Bomb tawh vadak sa-in va cimzansak sam lo hi. Christian ahih manin bangmah suksiat ding ong sawmnawnlo hi. Thahding zong ong sawmnawnlo hi. Va bawlsia ning or va bawlsia un cih letmat thuh nawnlo hi. A siding a siading mite gupkhiat hotkhiat ong hanciam mahmah ta hi. Mite tawh kitot ding sangin mite tawh kipawlbawl theihding ong hanciam ta hi. Ong kilemsak ong kipawlsak kik Zeisu Khazih thuman thu bekbek bulphuh in thu ong hilh den hi.
 
Tua milim venvan abia kuate hiam? Pasian khat bek hilo ding hi, tampitak hiding hi ci-a umte ahi uh hi.
Pasian' lim dinga a upmawh bawl uh milim tul 30 valpha cizen hi. Tuhun ciangin Christian kici biakna bek bek zong tawmsandello ding hi. Hia milimbiate mah bangin Pasian taktak a biakhalo Christian biakna bangzah aom tam? Zeisu Pasian a sanglo Christian biakna bangzah a om diam? Athen khua tawh kilam danglo biakna tampi mah omding hi.
Milimbia minam tuamtuam tawh ka omkhawm ngei hi. Tua lakpan ei kawlmilim biate mah citak kasa pen hi. Apai paina atun tunna vuah a milimte mah kivom lingleng hamtang uh hi. Khatvei kawl kala khat ompih ding khat ong tung hi. Ama omna ding munteng ong hahsiang sitset khitteh a masapen a pasian milimte ong tung tiltel hi. Milim namnih bang ong nei hi. Hih pen kanu pasian, hih pen kapa' pasian ong ci hi. A nu' pasian kiangah thupha ngen in, apa' pasian kiangah mawhsuut hi. Khamulsaute lah kibangnuam samlo, Pupi Abraham lah kibangnuam dedek, Paul tawh kibatzawhna dingbel baihkeimawk inciei, khuisa bekin ki om hi.
 
Paul zong Athen khua ah thungaihsunsun mipil misiam intellectual teng leh philosopher teng tawh ong ki maituahta uh hi. Sawltak 17:18 Epicureans thu ngaihsutzia leh Stoics thu ngaihsutzia a um mite pawlkhat, Paul tawh thu ong kinial uh hi. Aban nasim suak un......:20 dong. aneu 21 bel ih thulu tangthu ding hi.
Epicureans cihte kuate hiam cihleh, biakmel paaimel upmel neilo nuntak khat sung nuamtaka nungtalel ding aci Atheistics cihte hi. Nasepna ah la khawng sa hiauhiaukha leng hih teng gospel lasakna ding mun hikei ong cilianlian thei uh hi. Stoics cihte leuleu, polytheistic hi in pasian umlua leuleu, kheng uplua pantheism ci in na khempeuh bia taleuleu uh hi. Apiangsakpa bialo in piansak nate mawkbiak uh hi. Singkung bang lim biak phadeuh uh hiam singmilim suisui in zuak dingin lampi dungteng ah tung eu au thei uh hi. Innte bang hoih thei zawzen. Taihtawh huang umsitsetin kongkhakpi khawngah sawlpeuh, tangvui, mimvuipeuh khai lialua theilai uh hi. Phawksakkhat bang ong neisak hi. Florida zong a hicithei maw ka cihleh, naseppih lawm mangkangte khat in crazy cuban guy ong cihsan hi. Hihte bel kei' mitmuh leh kei' tuahkhak thu bek hi a, Stoics leh Epicureans thu bel i siate, biaknalam asin i mipilten tampi gending theizaw ding uh hi.
 
Hih bang mi te kiangah Pasian' thu gen ding hileng ci-a ka kingaihsut teh sim lau sim kihtak giugiau ingh.
Pasian' thu gena gamthak phu ih siate ka zahtakna ong khang semsem hi.  Paul tawh hih mipil phuaih nih biakna thu kinial ngeekngeek uh hi. Aban bel..thangpaih huaisim tham..:19,20 na zompong viavua...
Ahi zongin Paul in bang naci thuhkik hiam? Molhtum tawh zawl na hello hi.
 
Sawltak 17:22 Paul zong kikhopna mun Areopagus a kici mualbo "god of war" tungah dingin, Athen mite aw, biakna a hahkat mahmah mite na hihna uh ka thei hi.
Ih biakna ih pawlpi man sa-a midangte ih hilhnop leh, Paul banga mi' biakna pawlpi va cilphih masak ding a thupipen ahi hi. Hmm..ahina le! Paul in zong kobawl masa hi. he... Ei' biakna ong kizuihpihloh hangin mite' biakna va kobawl sak ding hilo photphot hi. Mite' a kobawllo ding bek hilo-in ei' a zong kolo ding himawk hi. Ih pawlpi sungah khialhna a omleh zong pawlpua tungsakkei leng hoihpen kha ding hi. Paul bangzoleng
a hoih mahmah ditekeek khat hiveh aw, mataw. Catholic te tuiphumte ci-in mawk koko keini. Leitung nuntakna ah esp America bangah ong kin, ong khoi, na khempeuh ong vansak Catholic te mah hipi pen hi.
Ih pawlpi tangthu sakhi tuinekin pan tatakleng, 1864 kum pan Europe gambup ah SDA message a puakkhia masa penpa Michael Beliria Czechowski zong former Catholic Priest mah ahi hi.
Seventh day ten mi kuamah kinlua khollo uh hi. Vantunggam kitung hinai lo hi.  Zeisu Khazih ading na sem ih hihleh ih sanggamte zung kawkkawk kei ni. Mi mawhna khialna zungkawkkawk pen dawi gilote' tatzia hi. Kimaisak theihding, ki lawmtatbawl theih ding Pasian' deihna hizaw hi. Thuman thu gen zawni.
 
Paul enpak leng, Paul in Athen khua Areopagus mualbo ah bang hih hiam?
Zawlhel hi. Christian Zawlhelpa cih kul hi. Zawlheldan siam ahih manin nidang teh ong hawhkik inla zan saupipi ong tu lel in cih sapna ngah hi. Zawlhel cih bang hiam?
 
Thangho leh Liando mah hiding hiam theikhang. Unau nih om hi, ci. Apu apa kiangpan a gamhluah uh zang lei Lo zaapi ong neikhawm ong kho khawmkhawm uh hi. 'Leii leh Haa zong kipetkha thei' a cihmah bangin a mau unau zong ong kipetkha thong uh hi. A lokhawhzawh uh kum 50 val sungah a kipehkhak ciil uh ahi hi. Tuama in lokho nasemmi a kipan a tu, a hei, a gan, nazat khempeuh nang' a, kei' a, 'a' cih omlo neikhawm
zangkhawm laeileai uh hi. Tualeh, nikhat, bangloteng khat (koihsukthek theihleldinga pha khat) tawh kam ong kitamkha uh hi. Aw khauh tetek, sang tetek cihlohding piteng ong kici khata uh hi. Kitelkhialhna cincia kiaulel khat tawh a tawpna ah bangciang ong tung uh hiam cih leh, thebetkhiat ong bang uh hi. A lo uh ong langhawm uh hi. A nauzawpa in kigii dingin hawklam zai mahmah ong to hi. Kikawm nawnlo ding cihna hi. Tua bangteng tawh kum saupi ong phata hi.
Zingsang phalvaktung khat, a upa kong ong kikiu hi. A hon leh nasepzong lettamapa khat nahi hi. Na gan buuk, na bawngleng khawng puahding aom khakleh nasep zonga ong dawp hiveng e. Neiliankei sing! tulian laitak. Aw, himaw... Eh..eh..na khawl dih ohh..hia ka innvengpa tawh kigal muhmuh lohna dingin ka huang taw aa luidung zui-in gawlbit mahmah ong khun sak lecin hoihmah inciai' a mel mahmah hemmuh ciimta ingh. Kei bel ka hawhna ding khat om. Tua leh ka vanzat dingteng ong pia aw leh...hiteng hiateng...
na sem ning eileh...nong ciahhak diam?.....ki genthei kei..
Innteekpa zong vakkhia..lettama pan zong limtak ong sempah ngiatngiat...
Nitumta khuapangsan hiuhiau laitak inntekpa ong tung. Lawmpa nasep ong mu..a khamul hamlua hiding hi ven ong zawtzawt kawmin lawmpa kiang ong manawh. Gawl phutding a sakleh lawmpa'n luino cia apha hawklam tungah  lei hoih mahmah na dawhta. Anaupa in a upa ii dawhsak sa. Hoihsa, lamdangsa in leibul ah dingkawmin na maitai zawzen. A upa in a naupa' dawhsak sa-in lei tungah a naupa notset dingin ong pai phei-in anaupa' kiangah bang ong cihiam cihleh, "..........."fill in the blank in your own words? ngaihpau.
Amau tegel ong kiholim luakeei. Lettamapa in zong na kiholim vualeh, kei va kikhinta ning... 8 ciahnaikei oo.. taamlai vet oo..nasep ding tampitak neilai ungh ei',,,ut mah hiveng, mundangah lei dawhding tamlai veh aw...a lettama vanteng kisuanin Mangpha........
 
Paul in Athen khua ah bang hih hiam? Zawlhel. Bang zawl? Lei dawh. (koikoi zen aw, mataw) 
Athen khua pen Greek te' ading khuano khat ahih hangin na khempeuh: Biakna lam hitaleh leitungpilna lam hitaleh mipil professor vive te ii  center khat ahi hi. Tuateng tawh thu kikum ahih manin ol taka convince ding leh convert ding baihpaktuak deklo hi. Lawmta bangin ki maingap photding lunggulhna tawh lei ong dawhphot na hi hi.  
Sawltak 17:23 Na khuasung uh ah ka pai kawmin na biakna munte uh ka et ciangin,'A kitheilo Pasian' ading' ci-in biakna tau tungah lai a kigelh nangawn ka mu hi. Tu laitakin kei' kong pulak Pasian pen theilo napi in na biakbiak uh Pasian ahi hi.
Greekte in tangthu khat nei uh hi. Nidanglai-in Athen khua ah pulnatgimna nasia mahmah khat tung ngei hihtuak hi. Amau zong biakeei, paaikeei uh. Bangmah kilamdanna omtuan lo. Tualeh amau zong "A kitheilo Pasian' ading" ci-in tuuhon pawlkhat tawh biakna apiak uh leh tua gimna vengpah hi ci hi.
Paul in tua a kitheilo pasian na cih uh pen.... ci-in aban banin na gen suksuk hi.
Miten Pasian a theihloh uh hangin Pasian in mihing lungsim nangawn thei hi. Zeisu hang bek tawh hotkhiat na kingah thei ding hi. Banghanghiam cih leh eite in hotkhiatna i ngahtheihna dingin leitung khempeuh ah Pasian in hong piak Zeisu simloh min dang khat zong omlo hi. Zeisu Khazih bek mah Pa' kiang tunna ding lampi ahi hi.
Paul zong a kikuppih mipilte tawh ong kimeltheih, ong kiholim ta hi. Paul sermon 17:24-sim suksuk leng..
Paul in Pa Pasian a pahtawina, Zeisu Khazih a pahtawina, Piangsakpa ahihna, Pasian bek mah hotkhiatna ahihna na gen suksuk hi.
 
Athen khua ah Paul in mi bangzah convert ahia le! nunggual lama pawl in ong dawngmasa kak dih wouch.   Athen khuabup converted hi. (T or F)
Sawltak 17:34 Mi pawlkhat in Paul thu umin pawlpih uh a, tuate lakah Areopagus mualbo a thu vaihawm (mipil ulian mahmah) pawlsungah a kihel Dionysius, leh Damaris a kici numei khat leh mi pawlkhat.
 
Hih Damaris numeinu hi ei ka muh nop..ka gengen.
 
Honpa mai ah tatkhiatsate i kimuh khop ciang laisiangtho sungah ki gelh ka muhnop diak
Numei pawlkhat thu ong gelh khiakhia pong ka hi hi.
 
Ka muhnop diak lakpan
1. Mary, Topa' nu
2. Mary Magdalene
3. Namaan sila nu
4. Rachael, Joseph' nu
5. Lydia
6. Damaris
 
Pi Eva leh Esther, Deborah bel ngaihsunlai ning.. 
Numei uukpian hikeileng numeite tangthu suutsuut zenzen keining mate!
--