Tuesday, December 27, 2011

TUIPHUMNA TAWH KISAI.

Christian thu-um mikhempeuh in, Jesu khekhap zuih ding simloh a dang omlo hi. Christian pawlkhatte in umlua kisa-in, Jesu lahna ciangtawh lungkim zolo uh hi. Amaute ngaisut hoih
tuamtuam zangin Jesu maimuh sawm uh hi. Pasian sawlloh ngeina khempeuh pen Cain biaknatau tungaa kikoih khaigah limci mahmah tawh kibang hi. Vantung panin meikuang kia suk ngeilo hi. Tuni-in Jesu hong lah tuiphumna thu ih kantel suksuk ding hi. Ama ngimna piallo theithei dingin i kalkhia ding hi.


" Note vakkawikawi unla, mikhempeuh Nungzui nasuah sak khit uh ciangin, Pa min, Tapa min, Khasiangtho mintawh tui naphum un. Keimah in kahong piak thukham khempeuh a zuihna dingin nahilh un, Note tawh leitungbei dongin ka hong omkhawm ding hi." Matthews 28:19-20.


Himunah thumaan tampi kimu khia thei hi. Mipum thum ahi, thumgawm Pasian in a kilangmahmahin amau nasep ciat hong seem ahihna hong kilang hi. Pa ahi Pasian in thupia a, Jesu Honpa-in hong si hi. Pa ahi Pasian in thupia a Khasiangtho Huhpa eite sungah hong omsak hi. Thumgawm Pasian umlote thuhilhna zong hipah hi.


Hotkhiatna saang mikhempeuh tungah Pasian thukham hilh kul a, tua lo-in tuiphum lohding ahi hi. Ahizongin khuavak muh zah kikimlo ahihmanin ahun zui-in kilamdang kha ding hi. Tua pen SDA Pawlpi in kiplet mahmah hi. Upna thuguipi teng bansotin kihilh ngiatngiat hi. Pasian tanu tapa nasuakzo hi, ci-in vantung thukim pihna zong tuiphumna tungpan kikhensat ahi hi. " Jesu tui sungpan hong dintoh phetin, vantung kihong a, vakhu bangin Pasian Khasiangtho hong kumsukin, ama tungah hong mu hi. ..Vantung panin aw khat hong ging a, " Hihpa in Ka-it mahmah Ka Tapa ahi hi, Amathu namang un," a ci hi. Matt3:16-17. Pasian leh hong paisak Jesu khekhap zui khempeuh pen Pasian ta, misiangtho, nungzui kisuak ahi hi.


Jesu sihna leh thawhkikna phawk Christian pawlkhat in, Jesu sihni pen kiniamkhiatni ding hi, ciin sa nelo uh hi. Antangin thungen zong tam mahmah hi. GoodFriday signboard lianpi suang uh hi. Kikhopna nasiatakin zang uh hi. Tuapen mihingte muhna -ah siatna khatzong omlo hi. Toap sihna phawk nadingin a Sihni thupisak ding hilhkholhna omlo hi. A thawhkikni zong kitang hi. Tuhunin Ester Sunday zong pawilian mahmah hong suak hi. Mihing muhna ah kilawmin zahtak kai mahmah hi. Tua ngeinate laisiangtho lamlahna sungah kihel lo hi. Nungzuite in Khasiangtho hilhna tungtawnin laisiangtho sungah teltakin hong hilh khin hi.
Hibangin nagen uh hi. " Christ Jesu tawh i kipawltheihna dingin a kituiphum eite in, Ama sihna mahah a sikhawm ihih theilo na hi uh hiam? Pa vangliatna tawh sihna panin Christ a kithawhsak kik mah bangin,, eite zong nuntakna thak i nuntak theihna dingin tui i kiphum ciangin Amahtawh kiphumkhawmin a sikhawm ihi hi." Rome 6:34. Tuiphumna in limciin tampi nei hi. Mawhna sawpsiangna lim bek hilo hi.Tuiphumna in limciin tampi nei hi. Mawhna sawpsiangna lim bek hilo hi. Jesu sihna leh thawhkikna zong limciing khawm ahi hi.

TUIPHUMNA ZATDAN TUAMTUAM

Tuhunin Pawlpi tuamtuamte in tuiphumna pen namtuamtuam zang uh hi. Pawlkhatte in
tuisiangtho theh uh hi. Tuisiangtho thehte in naungek nangawn tuiphum uh hi. Christian ten
bang zang ding ihi hiam? "John inzong Salem khuapi tawh kigamla lo Ainon kici munah mitampi hongpai in tuiphum hi. Bang hang hiam cihleh tua munah tui tam hi. " John3:23.


Jesu mai a kamtaipa John in bang hangin tui tamna nai se se hiam? Pasian Tapa Jesu in tuamun vanai sese hiam? Jesu lamlah khatpeuh paihkhiat ding, nawlkhin ding, a taangin thudangkhat guan dingin deihlo hi. Jesu nungzuite khempeuh in Ama khekhap zuih kul hi. Mawhmaina leh sawpsiangna lim ahi pumpibup tuisung a phumpen Jesu hong lah ngeina ahi hi. Tui in hong sawpsiang lo ahizongin Jesu in sawpsiangsa-in hong ciamteh hi. Khalam pumpi sil siangsa misiangtho min hong tang sak hi.


Ethiopia mangpa sakolleeng tuangkawmin, laisiangtho asim leh Jesu hong um hi. Khasiangtho in Philip sawlin delhsak hi. Tuhun hileh lampaikawm ahihmanin tuithawl la-in tuitheh khangel ding hi. Tua bang hilo hi. " Lampi-ah a pai laitak untui omna mun tung uh hi. ' Ut peuh leng kuan hong kham ding hiam' a ci hi. Philip in nalungsimtakpi tawh na up nakleh tui na kiphum thei ding hi,' acih ciangin,' Jesu pen Pasian Tapa hi, ci-in ka um hi,' ci-in dawng hi. Tua ciangin leeng a khawlsak na dingin mangpa in thupia a, Philip tawh amah tuiphualah pai-in, Phillip in amah tui a phum hi.Tui sungpan a paikhiat khit uh ciangin Topa Khasiangtho in Philip paikhiat pih hi. Mangpa in Philip mu nawnlo hi. Ahi zongin lungdam takin a lampai a zom hi." Acts 8:36-39.

NAUNGEEK TUIPHUM

Naupangnote leh mihai lungsim kicinglote pen tuiphum kisam lo kha ding hi. Bang hang hiam cihleh, Lungdamnathu zakphot kul a, Jesu Pasian Tapa taktak cih theih masak kisam a, Christian nuntak kihilh phot a, tua ciangin tui kiphum ahi hi. Naupangte mai-ah Laisiangtho bupi tawi-in kihilh theilo hi. Jesu um dingin mihaite tungah khensatna kingen theilo hi. Tua bang mite in, a pantah Nu leh Pate tungtawnin hehpihna saang ding uh hi. Thungetna tawh siangtho dingte ahi hi.

"Amaute in, hihthu a zak uh ciangin nakpi takin sukha a, Peter leh sawltakte kiangah, "
sanggamte aw, bangci gamtat ding kahi uh hiam? ci-in dong uh hi. Tua ciangin Peter in amaute kiangah, namawhna uh kisik unla, hong kimaisak theihna dingin, Jesu Christ mintawh tui kiphum un. Tua hileh Pasian kiangpan Khasiangtho nangah ding uh hi, a ci hi." Acts2:37-38. Tui kiphum dingte pen laisiangtho sintheite hiding uh hi.

TUI PHUMSA KIPHUM KIK

SDA sung bekbekah tui kiphumkikkik tam mahmah hi. Tua pen kisam takpi mah hiding hiam? ciin kangaihsut kumtampi hizo hi. Tuni kagennop taktak thulu hihthu hizaw hi. Keimah bangin alunghimawh om dingin ka-um hi. Ahizongin thupiseh lua kisa a zangkhai zat i suak ding lauhuai hi.

Topa in, tui kiphum khit ciangin sawpsiangsa misiangtho, Pasian tate hong tangsak hi. Tua telsa
mite pen leitung bei dongin nusialo-in Khasiangtho tawh hong ompih ding ci-in hong kamciam hi. Ahizongin Satan batloh dingin hong koihlo hi. Satan mite mahtawh tengkhawmin nekhawm dawnkhawmin ki-om hi. Pasian mi ihihna pen ama tungah thumaanna bek tawh kikhen thei hi. Pasian in ama tate tawh tatsat lo-in kizop nang lampi gelkholhsa-in nakoih hi. A pukte thalakna ding leh kipuahkik nading lampi hong bawlsak hi. Leitungbei dong hehpihna kongkhak a kikhak dong, kisikna leh kipuahtheihna hunpha hongpia ahihmanin lungsim upna takpi tawh Jesu a saangte a dingin gupna a kitan theilo zahdong ding leh, Ama khutsungpan kuamah in a lakkhiat zawhloh dongin lampi hong honsak ahi hi. Pasian Gupnathu a thukmuhlo SDA sia pawlkhat in, ama thu-in hehpihna kong khak thei mawkmawk uh hi.

" ..annekna sabuai panin Jesu dingkhia-in a puanvan koih khia a, a kawngah a mainulpi a teeng hi. Tua ciangin kuangpi sung khatah tui sung a, a nungzuite khe a banbanin sil sakin, mainulpi tawh a nul hi. Simon Peter kiang a tun ciangin, Peter in, " Topa aw kakhe hong sil sak zenzen ding na hi hiam?" naci hi. ......Peter in, nang peuhmah kakhe kong sil sak buang kei ding hi, " a cih ciangin, " Nakhe hong sil sak keileng, kei tawh na kipawl thei nawn kei ding hi," a ci hi.Tua ciangin Peter in, " Topa aw kakhe bek sil kei inla, kakhutte leh kalu dongin hong sil in," naci leuleu hi. Jesu in, " a kipum sil khinsa mite siangtho ta ahihmanin a khe simloh sil kik ding kisam lo hi......navekpi un nasiang khin uh hi" a ci hi.......Note Topa leh Siapa in na khe uh hong sil sak kahihleh note khat leh khat na kisil sak ding uh kilawm kan hi. Note tungah ka hong gamtat bangin note nagamtat theihna ding un lim hong lak kahi hi. John 13: 4-10, 14-15.

Topa Nekkhawm bawlna leh khesilna hangin nuntak thaksuahna kingah hi. A thakin tui hong
phumphum ahi hi. Hih phawkna hunsung a, lungsim takpi tawh a kihel khempeuh, a mawhna kimaisak a, ama tuuhuang panin kinawhkhia ngeilo ding ahi hi Tuiphumna pen Jesu in, pumpi silsiang ci-in nagen hi. Khesilna leh Nekhawm nekna pen, Pasian langdona hilo, mihing thanemna tawh mawhna pen khesil tawh kicingsak hi. " A kipumsil khinsa mite siangtho ta ahihmanin a khe simloh silkik ding kisam lo hi." Jesu in ci hi. Tui kiphum sese kisam lo hi. Kisikna lungsim takpi tawh Nekkhawm bawlna leh Khesilna sungah kihel hamtang ding hizaw hi. Tua zong tuiphumna sangin neuseh zawk ding hilo hi.

Hih thu pen thuthukpi hi a, ngaihsun phapha leng mulkimhuai phial hi. Active Pastor kaseplai-in, Nekkhawm bawl ding kaneihhun ciangin, Topa pumpi limcing Khomun balnen ding kamulkim hi. Kei neulua kisa-in Friday zanthapai in thu kangen hi. Nupa lupkhopna zong kazang kei uh hi. Tua suntawntung an nelo-in ka om hi. Tua pen kazi in hong pawm zel hi. Amah zong antangin thu hong ngetpih hi. A lipkhaphuai, a mulkimhuai Topa hong sihna lim ahihmanin, Khasiangtho in hong muap keingal leh mikim in telzo lo hi.

Mipi lakah kiniamkhiat tak a ki-aap lungsim thungetna zang hong kihel om hi. Tua bangmi
mitawmno bek ahi hi. A tamzaw pen Pawlpi zatngei zui hi a, zahtakna leh dahna maisuah kimu lo hi. Paul in, nang leh nang kidongtel masa in, ci hi. Paul in, " Tua ahih ciangin a kilawm lopi-in Topa anlum ne-in a hai panin leenggahzu a dawn mikhempeuh pen Topa pumpi leh a sisan a mindai sak hi-in, a mawh ahi uh hi. Tua ahih ciangin a kuamah peuh kidongtel masa phot uh hen la, tua khit ciangin Topa anlum ne-in a hai panin leenggahzu dawn pan uh hen. Bang hang hiam, cihleh Topa pumpi a khiatna theilopi-in anlum ne-in hai panin leenggahzu a dawn mi pen amahmah kisiattut ahi hi........" 1Corithian 11:27-32.

Amau pumpi kiidongtel lua kisa-in nengamlo om hi. Tua mite pen Topa siansuahna tawh kizom vetlo hipah hi. Kidongtel lopi-in ngeina banglel a nete lah Topa sihna thusimlo hizel hi. *Khatvei Kingdom Hall kici biakinn khat kapai hi. A nunggual pen ah kava tu hi. Nekkhawm bawlni tawh kituak ngentel hi. Kilawm lopi a ne a omleh Topa pumpi daisak cih bulphuh lua ahihmanin, anlum hong kihawm ciangin kuamah a langam omlo hi. Officer ten sabuai-ah ciahpi kik uh hi. Leenggahzu hong kihawm leuleu hi. Kuamah a dawn ngam omlo hi. Sabuai-ah kikoihkik hi. A tawpna ah, amaute pen kiniamkhiat lua hinapi, Jesu tawh kizom khat zong omlo hong suak khong hi. Kaciah kawmkawmin ngaihsunin, Jesu sisan tawh kizomlo hih pawlpi a omlam kathei hi. Kiniamkhiat luat zong kitukpih thei ahi ve maw, ci-in a thakin kamu hi.

Jesu thusimlo i suah lohna dingin, ei pumpi kidongtel photlo-in neek ding hilohi. Tui kiphumkik nuam icihte pen kidongtel lua ahihmanin tuiphum lunggulh ahi hi. Neekkhawm bawlna ah tua lungsim tawh lutleh tuiphum mah bangin sawpsiangna ngah dingte ahi hi. Nekkhawm leh khesilna pen tuiphumna tawh kikim a Topa Jesu sehsa ahi hi. Tui in bangmah sawpsiangzo lo hi. Topa thupiakna bek ahi hi.

USA gamah Conference Pawlpi pawlkhat zatdan kibanglo zeuhzeuh zong om thei hi. Laisiangtho sihsan neilo-in makai khatpeuh philosophy tungtawn a kikalsuan zong om hi. Ahih hangin a tamzaw in, SDA gospel kimtak a saangsa a pukkikte tuiphum pialo-in Communion Service lutsak lel uh hi. Tua a lutnop keileh sanloh hilel hi. Tua pen khatvei kipumsil sate silkikna ahi hi. Jesu ngeina thuthukpite leh mawhneite kong a honsaknate awlmawh lo-in aana peuhtawh Jesu nai nuamte i khaktan pen, mawhna mawkmawk palsat hilo hi. SDA sung mun khatkhatte-ah zong philosophy hoihlo tampi om hi.

Roman Catholic ten Pawlpi lutsate a pusuah hangin a min phiat ngeilo hi. Zing leh nitak Phongyi ten mawhsutna nei uh a, a paikhempeuh saang uh hi. Hunkhat ciangin hong ciahkik ding uh hi, ci ngiat mawk hi. Lammaan lo ahizongin, makaite ngaihsutna pen Jesu lungsim bang phialin, thuumte konghon uh hi. Tua bang sungmahin khuata a pawlpi makaite tatkhel uh hi. Amau ngaihsutna tawh, memberte a sih ciangin, singlamteh a sawiphuhsak tawh, phutlo-in a lupsak tawh, a tanga phuh pawlkhat cih bangin nakhen lialua hi. Phongyi te a pai ciangin upapa kiangah," Nang pen vantunggam tawh kisai thunei dingin nahoih kei hi," ciziau el hi. SDA sungah zong tua bangkek kitam ta hi.

Gupna leh Mawhmaisakna tawh kisai, Jesu hong hilhna tungkan kisamlo hi. A tawmzaw lah
kisamlo hi. Tui-in mawhna sawpsiang theilo hi. Pasian thupiakna tawh i zatciangin mawhsawpna lim lazo bek ahi hi. Jesu lamlahna zui-in kidongtelin, Nekkhawm Pawi sungah khe i sillai teng, gupna taanlote ihi hi. Leitung tawp dongin mawhneite aading kong honsa-in kikoih hi. Nangmahmah nanuntak laiteng kongpi kihong den hi. A khaktan a omleh Satan naseemte longal hilo ding hi. Jesu in, kei kiang hongnai khempeuh kanial ngei kei hi, acih kammal phawk den in.

Nidangin, Cikha khua-ah Pu Kengkawng amah tangin SDA sungah kumsawtpi om hi. Sa zong nelo hi. Kiim leh pam tawh kizopna bangzahih haksa ding kitheilo hi. A sih ciang, a laitah madeuhin," A khut zankhia-in, Topa khut kaletna kakhahsuah nai kei hi," ci-in hong nusia hi. Tua kammal pen bilsungah a kimangngilh ngei ding hilo hi. Ute naute aw, bangzahin i thanem zongin Topa khut khasuah kei ni. Hehpihna Kongpi honsa-in om hi.

Wednesday, December 7, 2011

Khristian khat Din'mun, Khen 1.

                              Khatvei, khua sungah tangvalno khat zukham in, ngawng kikhep sa in khuasung nintui luan na hawkguam sungah tuuk hi. Palik te in lakhia a, azukham a daih mateng thong sungah khum uh hi. A zukham adaih ciangin ateldot uh leh, Kumpipa tapa na hi mawk hi. Tua pa in a pa min thang sak hiam dai sak hiam? Ama hangin a pa Angtang in a lungdam ding hiam?
                            Gen 1:27;2:7. Eite Pasian in Ama meelsuun a hong bawl ih hi hi. Ama tate hong ci hi. Tu in Ama mel ih suun lai hiam? Bengngawng aw, mittaw aw, mukka aw, nungkul aw, ih poi khin zo hi. Ih pa Pasian amukka in na um hiam? Abengngong in na um hiam? Pasian in Amah suun in eite hong bawl kimlai bang hangin Amah suun nawn lo ih hi hiam? Rom 3:23 ah Mawhna bawl ih hih manin Pasian maipha saan' ding kitaan hi, ci hi.

                              Gen 1:29. Pasian in mihing hong bawl tuung in, ih pumpi ah bangteng kisam ding hiam thei a, ih an nek ding gah le teh,vui nei pi nei te hong pia hi. Pasian hong sehsak het lohpi in ih pumpi susia thei an hoih lo, sa sianglo anam nam te peuh ne in ih kibawl sia tawm hi. Sa sianglo te bang ih duh phasan zaw se hi. Zu bang zong zu migi te sangin zuhang ih duh zaw se pah hi. Tuate in ih si ih sa nakpi in susia hi, cih athei gige sa mah in akizang hi a, athaman ih thuak lel mah ding akul ahi hi. Motor datsi bung ah zinan thun leng,tui thun nading mun ah leivui thun leng, bang suak ding hiam? Tua bang thawthop a gamta ih hi tazen hi.

Sa akici peuhmah anelo Khang 10                Sasiang akici te a ne khang 10.
1. Adam ..........Kum 930 nungta hi.............      Shem................ kum 650 nungta hi.
2. atapa Seth....Kum912 nungta hi..............      atapa Arphaxad.. kum 438 nungta hi.
3. " Enos..........Kum 905 nungta hi..............   " Selah................ kum 433 nungta hi.
4. " Cainan.....  Kum 910 nungta hi..............   " Eber.................. kum 464 nungta hi.
5. " Mahalalel.. Kum 895 nungta hi..............   " Peleg................  kum 239 nungta hi.
6. " Jared........Kum 962 nungta hi..............     " Reu................   kum 239 nungta hi.
7. " Enoch.......Kum 365 in vankah hi..........     "Serug.............    kum 230 nungta hi.
8. " Mathuselah..Kum 969 nungta hi...........      " Nohor............    kum 148 nungta hi.
9. " Lamech.....Kum 777 nungta hi.............       " Terah............   kum 205 nungta hi.
1o. " Noah.........Kum 950 nungta hi..............     " Abraham ........  kum 175 nungta hi.

                                Ih pumpi leh ih lungsim in ih annek ih tuidawn te pana kilamto hi a, hong bawlpa Pasian in eite ci le sate bang kisam a, bang kisam lo hiam cih tel theih penpen hi. Pasian in nek dinga ahong piak ahi lopite ih neek teitei manin ih cidamna susia a, ih pumpi agol ding cia phazo lo-a, ih pilna ahi dingzah kinei zolo in, ih meel ahoih nacia dingin hoih zo lo a, ih vun amaam na cia ding bangin maamlo in, ih khan' asawt na zah ding pen sawt lo-in kisi baih hi. Mi pawlkhat te in sasiang lo cih pen, Jews te tung bek hi, ci uh hi. Tua bel, ih pawlpi sia zuauthei te hong khem hi a, Noah khang tuiciin tun lai in sasiang leh sianglo na gen zo ahih teh, Noah neek dingin sianglo asak pen, eite neek dingin zong siang lo ngel ding hi. Tua hun in Jews minam cih bang om nai lo a, teeltuam minam om tuan nai lo-in, Noah leh atate ateeltuam a, midang teng sih khit ciangin khaici paisuak te ana hi uh hi. Noah pan khang 10 na, Abraham hi a, Abraham tapa Izek, Izek tapa Jakob, Jakob tate 12 pha uh a, Jews minam te akici hi pan mawk a, Noah khang panin khang 13 na te hi phing uh hi.
                                  Sa sianglo neek ding cih thadah, asiangte nangawn pen, Tuiciin Tembaw pana hong pusuah uh ciangin gah le teh neek ding om pah lo ahih manbek a, sasiang te neek ding akhuan kipia pak bek hi zaw lai hi. Tua nangawn ah, "Asisan te leilak ah tui bangin buakhia sak lel un. A sa na neek uh ciangin anuntakna ahi asisan tawh nekhawm kei un," ci lai hi. Gen 9:4,5; Deut 12:22,23.

                                  Pasian in hong it mahmah ahih manin eite siat nading gen lo ding hi. Note adingin sianglo hi, ne kei un, acihte khawng zong, bang hangin siang lo hiam?ci-a va dot kik se akul lo zaw hi. A siatna khatpeuh om ahih mana ne kei un, ahongci ahih kul hi, ci-in um pah maileng, hong it Pasian adingin lungkim huai zaw ding hi. "Hih salim penpen," peuh ci teitei se ding sangin "Sianglo mah hi ding hi,"ci-a um pah lel a, zuih pah lel ding pen, Pasian muhna ah muhnop zaw taktak ding hi. Tua sasiang lo acihte, Lev 11:3,4,;7,8,ah, Khecin ka a, eknel haite siang hi,ci hi. Khe cin ka napi eknel hai lote siang lo hi, eknel hai napi lah akhecin ka lo, khebom te pen Bilpi, Kala-oh cih bangte sianglo leuleu hi, ci hi. Vasa nam panin Tangkhai (Gongkhol) aneite siang a, tua nei lote siang lo hi, ci hi. Tui sung ganhing nam panin, Phe le Lip aneikopte siang a, tua nei lote siang lo hi,ci hi. Awmtaal ganhingte leh Guh tungnung te peuhmah zong siang lo hi, ci hi.

                                2Kor 6:17,18 ah, Ka mite aw, amaute lak pan hong paikhia unla, atuam in om un. Tua asiangtho lo nate va lawn'pih kei un. Tua hi leh, note Pasian ka hi dinga, note ka tate na hi ding uh hi, ci hi. Mihing khempeuh pen Pasian piansak te vive mah hi a, ih vekpi in Pasian tate akihi ding hi napi in, Ama sawl mang lo mite Dawi sawl mangzaw te Dawi mi suak a, Pasian kiang pan taikhia uh hi. Pasian sawl mangte bek mah Pasian tate suak thei ahih na kimu hi. Tua hi a, Pasian bia mah a ih kineih tantan vial hangin Ama sawlna mang het kei zel mawk leng, Ama tate kisuak thei lo ding hi."Voksa Siang lo hi, ne kei un," peuh acih teh,"Voksa alim penpen hi lo maw?" peuh va ci se teitei te pen, Pasian maipha bangci ngah in Pasian in bang ci hong paakta thei mawk ding hiam? Noah khang lai-a Noah in aguih theih pagul nam te khat tu in zong eite in ne leng gui thei lai ding ih hi hi. Tua mah bangin, Noah tunga sianglo sate eite tungah zong siang lo lai ding hi. A piangsakpa Pasian in, bang hangin siang lo hiam thei hi. A thei pa in Sianglo hi, acih pen Amah um a, abia akinei te in athu um lo a, ih neek teitei mawk teh, Amah ih upna bang hi peuh mah mawk hiam? Um het lo napi a, a um akibawl ih hi a, Ama adingin heh huai zawkan mai ding hi. Tua banga hong khaamthute zui lehang eimau hoih nading hi zaw hi, Deut 10:13 ah ci hi. Ih pumpi ih lungsim puahtoh nadingin bangteng hoih a, bang teng hoih lo hiam cihpen Pasian in thei a, eimau hoih nading a hong sawl nate amang nuam peuh in mang ding hoih a, tanglai in Jews te bek in na bia uh a, amau bek mah kithu hilh thei hi. Tu in eite in zong amah bia a kinei ih hih ciangin ih man' dingkul hi. Hih siang lo hi, acihte pen, Jesu sih nading lim ciingkhol a, singlamteh ciangbek akipte pawl zong hi lo hi. Singlamteh ciang bek akip Zeh thukham te bangteng hi a, bang hang hiam sittel ni, ci leng lah ut hiau lo zeel mawk, Pasian bia akinei, Pasian gente a um het lo Khristian pen tam mahmah ta hi.

                                  Laisim mimal khempeuh Topa thupha hong pia ta hen.
Zoplai ding,

Khristian khat Din'mun, Khen 2.

               2Kor 6:17,18 a. Amaute lak pan paikhia unla, atuam in om un, asiangtho lo nate na lawng kei un. Hih asiangtho lo nate lawn'pih loh nadinga, amau kiang pana paikhia a atuam a om akul thu pen. Tua ih paisan ding mite in asiangtho lo ahih lam thei kha lo a, nisial a alawn'den na te uh ahih zawk kul hi. Hih muna agen te pen, Zu, Voksa, Zanah, Tuibuk cihte hi zaw hi. Mite Pasian bia mah akibawl uh a, akineih-tawm na uh tawh um lopi um ing, amot cih te lak pana paikhiat nading sawlna ahi hi. Pasian in, Sianglo hi, ci napi, asian'loh nading thu om zenzen kei, ci teitei mawk uh a, voksa bangte, Hih salim penpen, ci zawzek napi uh lah, Pasian thu um ka hi, kici veve tazen uh hi.

                  Tuibuk kiman na khat bel, Pu Hau Cin Khup in sai benga, sai akap leh sipah lo a, asai in delh in amawl tawh man in akhuk asatna leh, akaam phatna tawh, tangtakin satkha lo-a akhuk kikal ah amah luta, aza-ip a, atuibuk umta kitam in bua a, tuibuk gimnam sia sa lua in, amah paai in sai pen taimang hi, kici hi Pu Khup nuntakna sai thah ding kimlai, atuibuk in huukhia hi. Zatep te zong, zusa meikhut nadingin hoih hi. Ahih hangin Khasiangtho meikhut nadingin hoih lo hi.

                  Mt 3:12 ah, A khut in lawhpi tawi dinga, buhphual azaap ding hi. Asii teng lengkhia in, atakteng cian dinga, salsungah koih ding hi, ci hi. Buhphual cih ciangin, gamlak hi lo-a, Pasian ka um hi, aci tenglom om na, pawlpi sung hi. Hong zaap ciangin,'Zu' ci-in zaap leh, 'Voksa' ci-in zaap leh, 'Zatep' ci-in zaap leh, 'Tuibuk' ci-in zaap leh! Prov 28:9 ah, Pasian thu om bang zui nuam ngap lopi te thungetna pen Pasian in kihhuai sa mahamh hi, ci hi. Prov 23:29 ah, Hai sung a, asan kiukeu laitakin ameel hoih in pakta dah zaw in. Hong kihei in, gul bangin hong tuding hi, ci hi. 1Kor 3:16,17 ah, Note pumpi in, Khasiangtho teen'na biakinn ahih lam thei lo na hi uh hiam?ci hi. Na pumpi sung ah Khasiangtho tu ken. Tua bungpi sungah nai khat sung va tu lecin, Ui-pul peuh hong kipaai in, na deekzang ah kibaang in, numei nausuak lam peuh hong kipaai in, na bil ah kivial in, na samlak teng uih khin leh, bang tanvei thuak kenkon in na tu zo ding hiam? Amanlang theithei in paikhia nuam in kong um hi. Tua bang lian mah in, na ut na duh teng na neek a, Pasian in Siang lo hi, acih pipi te na pumpi sungah na guan' niloh leh, na sunga teeng ding Khasiangtho pen in, bang tanvei hong thuak zo in, tu tentan veve in na um hiam? Hong taisan lel zaw ding uphuai mahmah hi.

               Heb 13:8,9. Jesu Khrist pen, Zan ni, tu ni, zingciang, kikhel themthum ngei lo hi. Tua ahih leh, tu ni in, hihleitung ah mihing bangin hong peem henla, hong teng leh, na inn kiangah teng leh, bang ante ne in na um hiam? Bang tui te dawn in na um hiam? Bang puante silh in na um hiam? Bang nipi tang in na um hiam? Amah kikhel khel lo hi, ci hi. Leitunga hong pai kik ni ciangin zong, Amah tawh ana kibangte bek hong lading hi, ci hi. 1Jn 3:2. Amah in Sabbath tangin nang Sunday tang mawk leteh kibang thei ding na hi uh hiam? Amah'n, Voksa kihhuai hi, ci-in nang na ngol sung voksa adim in Amah dawn na sawm lai deep lecin, Jesu pawl dingte pen, Deut 7:6,7. ah, Note in, mi tuam vilvel, asiangtho lo nate alawng lo te na hi ding uh hi, ci hi.

              Hih thute thei napi a, Ama deihna na zuih nop tuan kei leh, Pasian in a Siangtho mahmah hi a, asiangtho lo nuam vantung mite zong thuak zo lo-in, van panin nawhkhia a, pammaih sa zolo in, Dawite suak sak zaw mai hi. 2Pet 2:4,5. Nang zong, Pasian um in na kineih bek mawka, na up takpi kei leh, Pasian bel kikhemzo lodinga, asiangtho lua a vantung gam nuam  ah hong lut sak zo lo ding hi, cih na thei khol ta in.

              Mi pawlkhat in, Sawl 10: leh 11: sunga, Peter mangmuhna, puanpak kiu li nei sung a, ganhing namkim alah nungsangin sasiang lo teng siang khin hi, ci in siksan in nei uh hi. Na telsim leteh, 10:10-16 na sim phot inla, aneu 17 ah, tua mangmuhna akhiatna bang hi ding hiam? Piter lung himawh hi. aneu 28,29 ah, Mi namdangte "Nin hi," acih loh na ding Khasiangtho hilhna ahih lam thei hi. aneu 35 ah, Pasian in thu um a, azuih leh Zentail te zong sang theita, ahih na gen hi. 11:1-12 ah, ama lawmte teekteek in, vun-at lo te tawh ava kithuahna mawh sak lai uh hi. Aneu 17 ah, Kuamah "Nin hi," ci nawn lo a, mihing khempeuh tawh BUAH akitan nawn loh nading uh Khasiangtho hilhna in tua ganhing nin te bel nin lai mah a, tua te bangin akih loh nading uh hilhna ahih lam gen hi. Sawltak te in tua banga mangmuhna tuam vilvel kipia lo hi leh, Zentail mite pen, 'Mi nin hi' ci-in hong kih uh a, thuman hong hilh ngei lo ding uh hi. Tua manin sasiang lote tawh lim lak in, hih sate na kih bangin kih ken, aci nuam hi zaw hi. Sa sianglote pen sianglo lai ahih man zawk a, limlah na in akizang thei hi zaw hi. Pocket Bibel Hand Book .HH.Halley, 508.(Hih laibu pen, Baptist te in Sia asin na uh ah Text book a, azat khat uh hi.) Peter mang muhna sunga sa namkimte pen, Topa in siangsak ta hi, ci-a agen pen, asa takpite siangsak ta hi zaw lo-in, leitung minam khempeuh in Gupna thu za a, hong belh uh leh, minam khempeuh gupna ngah thei dingin SIANG hi, cihna hi zaw hi, ci hi.

              1Tim 4:1-4 a, An pawlpawl te tan' nading gen ding acih pen, Gnostic te hi a, amau baan zom a upna nei pen RCM te hi. Mk 7:14-23 sunga, a lutsuk nate in mi nin sak zo lo a, ek in kitha khia lel hi, Tua ahih ciangin sa khempeuh asiang hi, acih na tawh zong mi te leihang thei hi. Tua sa acih na mun pen, KJV in, meat ci a, khanglut mangpau hi. Meal cih tawh akibang hi. RSV in, Food ci hi. Grik pau in bel, Bromata ci hi. Gen 1:29 a, mihing  te neek ding in, gahte vui te, ka pia hi acih na ah, na Bromata dingin ci hi. Singkung te ah amaute Bromata ding gah ding hi. Singkung ah Sa(sakhi sa peuh, voksa peuh) agah na mu ngei uh hiam? Hih Mk 7:14-23 sunga kigen sa cih pen, sa hi het lo a, An cih na lel hi zaw hi. A peuhmah in, tua thu hong kipau khiat khak theih napen, Mt 15 sung thu tawh akibang hi a, sasiang leh sianglo vai kigen hi het lo in, khutsil lo-a annek vai kigen na hi bek zaw hi.(Pasian thumaan na theih nop taktak leh thungen in la, sim lecin)

                  Laisim mimal khempeuh Topa kilam thak na hong suak sak ta hen.

Tuiphum in bang lim la hiam?

                Tuiphumna in LST lui hun a, vun atna pen laihna ahi hi. Kol 2:11. Tanglai in Pasian teel tuam minam Abraham suan teng in vun at uh hi. Tu in Pasian teeltuam Upna lama Abraham suan ahi gamluah ding teng in tuiphumna zang hi. Vun atna sangin Tuiphumna in alimlakna ah khiat na kicing zaw nei hi. Mihing te mawhna pan tankhia dingin Topa Jesu in sihna thuaka, kivui in hong thokik hi. Rom 6:3-5. Tua Topa, si a, kivui a, athawhkikna lim la in, Amah a um mite in ih sungah mawhnopna guipi si sak in, Topa kivui bangin va vui in, Topa thawh kik bangin nuntakna thak tawh thokik cih na ahi hi. Mi tampi tui akiphum sate mah in zong, ama kituiphumna tua bang ngiamngiam khiatna nei ahih se lam te thei lo mai uh hi.

                Mi kim khatte in, Sunday tan' na pen, Topa Jesu thawh kikna phawkna hi, ci zenzen uh hi. Pasian in, Topa thawh kikna phawkna dingin sunday tan' na na zang un, ci ngei lo a, tuisunga phumna na zang un, ci zaw hi. Rom 6:1-6. 1956 kum Tedim Sivuan pi sunga ST. Hau Go laihawm khat sungah, nipikaal sung nite, Monday pan panto in Sunday dong, Topa sih hun lai a nisial a thupiangteng gento to a,"Thursday nitak, neek khawm bawl kipat na, Genthsemani huan a lungkham na, Friday, Pasian Tapa takpi singlamteha asihna, Saturday ni, Pasian Tapa takpi hankhuk sunga misi hi a, alupna, dah ni, khakhun ni, Pasian phat nadingin kilawm zo ni khatbeek om lo a, Sunday ni bel, zingsang khuavak phet leh, ih Topa in, gal zo in, sihna pan hong thokik a, lungdam in, gualzawhni, kipaak un, Awngun, tua ni val a, tan' dingin akilawm zaw ni dang om lo hi," ci ta zen hi.

               Theology phuak thakthak zenzen uh hi, ih cih tua bangte pawl hi. Nipikaal sungah Pasian ih biak nading ni pen, eimau in kilawm ih sakh bangbang zong tawm a, ih biak ding hi zenzen lo-a, ih biakna ni ding, ih biakna zia ding, Pasian in kim taka hong sehsak sa hi a, LST sungah a omsa pen sim in thei in ih zuih ding bek hi zaw hi. Tua banga, ei zon'tawm tawh, kilawm ih sak bang penpen a Pasian biak ding pen, Kain baikpiakna bang hong hi pah lian ding hi. Tua mah bangin leitung bei kuan ciangin Pasian bia akinei pawlpite in Sunday ni in bia se uh hi. Pasian in, na khempeuhte bawlpa ahihna akilang sak Sabbath ni in Amah kibia dingin asawl hi a, Sunday ni in Pasian abiak uh ciangin Pasian abangci Pasian ahihna kidawk sak teci hi dih zenzen ding hiam? Koi pan a hong muh khiat uh hiam? Topa thawh kikna cih dih zenzen pan, Tuiphum na in lim lak hi. Ei phuahtawm, ei zon'tawm tawh biakna piak pen, Pasian sehna bang ahih kei leh kisang lo hi.

               Kumpi Saul kiangah Pasian in, Amelek mite, simsuk inla, mihing ganhing siit nei lo-in that in," ci-in sawl hi. Saul in zong hi hen, ci-in vasim suk hi. Ahih hangin Amelek te kumpipa Agag kiang tung uh a, Nakpi takin ana thum ciangin, Khasiat lua in, that lo-in ciahpih hi.( Pasian sawlna bang lopi a, gamtatna khat hi pah hi.)Mun khat ah bawngtal limci honkhat na om a, "Hi zah taka galte a hong zo sak, ih Pasian biak nadingin' ci-in that lo in hing khawi kha hi. Tua ciangin Samuel in, "Saul aw, Sawlmang lo na hih ciangin, nangma luangin sawng ding hi," ci hiau mawk hi. Hih thu nihte ih et ciang in, mihing mitmuh na ah, Pasian zakdah lawmlawm ding hi het lo, thupha vive hi.(1) Agag kumpipa ahingkhawina pen, khasiat lua hi. Mi hehpih thei te Pasian awi hi zaw mah lo hiam? (2) Bawngtal te Pasian biakna dinga hingkhawi kha. Pasian bia nuamte mi hoih hi zaw mahlo hiam? Ahih hangin Pasian in, Amah kibiak nading asehsa bang ngap lopi, ei hoih sak tawm ih phuahtawm seisai na khawng tawh ih biak ciangin alungdam ding sa kha dah zaw mai ni. A phuahtawm tawh abia, Kain hi ta leh, Saul hi ta leh, Pasian sehna bang lopi, ei hoih sak tawm ei kilawm sak tawm tawh Sunday ni a, Pasian ih va biak vialzen zong, ei zontawm kia taktak zong hi beek lo a, Pasian langpang pa' phuatsa hi zaw lai mawk ahih teh, tua ih biak piak manin Pasian alungdam ding ih sa kha ta zen hiam? 1Sam 15:8,9;15:22. Phuaktawm a biakna piak seisai vialzen nate sangin Pasian in a sawl bangbang mang pahlelna deih zaw hi. Ama deih zahin siang zo kei mah ni. A hi zongin nial lo, sawlmang ding hoih zaw veve lai hi.

              Topa sihna pana athawh kikna pen, Sunday tan na tawh lak ding ci zenzen lo a, tuiphumna tawh tak ding ci in hong vaikhak bek hi. Tua pen, si-a, kivui-a, tho kik lim a kicing takin alak ahi hi. Topa khatvei bek,si-a, khatvei bek mah kivui a, khatvei bek mah tho kik ahih mah bangin, mihing khat khan' hun khempeuh huam  in,khatvei bek mah tui kiphum ding, hi zaw hi. Kum khat in, Sunday 52 vei om a, Topa thawh kikna zahtakna hi leh Topa 52 vei tho kik lo hi. Lai khak khat sungah, U aw, cih bebek 52 vei om a, athu gen na teng sangin U aw, cihna laigual tam bei zaw hi. Thunget khat sungah, Topa aw, cih bebek 52 vei om a, anget thutaktak teng sangin Topa aw, cih kammal in sauvei khak zaw hi. Tua pen laikhak hoih leh thungetna hoih cing zo lo hi. Zumhuai haihuai mawk hi. Khasiangtho hilhkholhna in, Leitung bei kuan ciangin, pawlpi phel nih suak dinga, pawlkhat atam zaw leh agualzo zaw te in, amau zon'tawm hoih asak bangun Pasian bia in, pawlkhat te in bel, tua pawl nihte kammal a om hiam? ci-in Laisiangtho tawh kisit tel ciipteep ding uh a, tua pawl nihte  pen, Kain leh Abel te unau biakpiakna limlak etteh dinga kikoih hi, ci hi. Pasian sawlna om lopi a, biakpiakna na piak leh Kain biakpiakna bang hi ding hi.

                Laisim mimal khempeuh Topa kilam thakna hong suaksak ta hen.

Sawlman na amanphat zia.

            Assyria te galkap mangpipa, Namaan in, leek mahmah a, hau
mahmah a, lian mahmah in na khempeuh ah kidawk hi napi, phak hi. Zato siam
tuamtuam te sum tampipi bei in kibawl sak a, dam zo lo hi. Isrealte numei no
khat galmat sila khawi hi. Tua nu in, api kiangah,"Pi aw, ka topa in, bang
hang a, zato siam tuamtuam te anaih hanga damsiang zo het lo ahih teh,
Isreal te kamsang pa kiang va naih lo ahia leh? tua bang natna lel te tampi
dam siang sak hi ven!" ci hi. A pi in a pasal kiangah gen a, Namaan in zong
um a, vaihawm in letsong ding zong tampi, pua in va pai uh hi. Kamsangpa
Elisha pen Dothan mualno sung suang kikhuak inn sungah teng hi. Kong khak
kiang lampi in nawk a, kong gei hong tung ta uh hi. Kamsangpa nasempa Gehazi
tawh kimu uh a, athu teng agen ciangin Gehazi sungtum in, apu kiangah gan
hi. Kamsangpa in,"Va pai len la, Jordan gun ah 7 vei tuisung ah va kipap leh
dam ding hi"ci ziau lel hi.

             Namaan in, ulianpi khat ahih ciangin, na ki-ulian bawl henla,
kamsangpa in a meima khawng tuilum peuh tawh sawpsak in khoi leh uh hi kha
ding hi. Tua bang ahih loh ciangin,"Khai, zumhuai lel eh! ih gam ah Jordan
gun sangin tuisiang zaw tampi om hi,ciah kik lel ni ei"ci mawk hi. A nasempa
in,"Ah! kamsangpa muanga pai hi lo ih hi maw? Kamsangpa in,ciah kik lel un,
hong ci maw?"acih ciangin thasial pipi in Jordan gun ah va pai uh hi. A
nasemte in agei ah ngak in, Mangpa pen tuisung ah va ngapsuk a, diipciang
bang atumna mun panin va kipap hi. Bangmah na lamdang kilak lo hi. Thasial
lua a, ciah lel ding mah gen leuleu hi. A nasempa in,"Kamsangpa in, bangzah
vei kipap dingin hong sawl hiam?" acih zel ciangin 6 vei dong kipap zel a, akipap
khitsial in, a ki-et hangin bangmah lamdan'na nei lo ahih manin lungsi
mahmah hi. Ciah lel dingin maizum sa in dingkhia to hi. Ahih hangin 7 vei
kisawl pen, 7vei cing nai lo ahih manin a nasempa in, hansuah lailai hi. A
tawpna ah, thasial pipi in,7vei akipap leh, atui sung pan apusuak masa sa
aci te naungek ci sangin ngek zaw in adawkkhia masasa adam hi pahpah a, atui
sung panin hong paikhiat khit ciangin adamsiang hi lel hi.

                  Hi thu ah, Pasian hong sawlna te mang phot leng, bangzah
in manpha hiam cih akimuh nading teci ahi hi. Tui sungah ava lut ciangin
vot-a dam hi lo hi. Avotkim cianga dam hi leh, 6vei na leh 7 veina kilamdang
lua nawn khol lo ding hi. A kilamdan'na pen, sawl mang maw, mang lo? tua hi
bek zaw hi. Tua mah bangin nipikaal sung ni 6 ni ahi a, ni 1 ni ahi zongin
Pasian in, Amah kibiak na ni dingin seh lo a, ani 7 ni seh ahih manin,
mihing mit muh ah bangzah in kilawm zaw in hoih zaw mawk ta leh, Amah Pasian
sehna bang lopi in Amah ih hahbiak mawk keei ciangin, Amah na nuam lua pah
lel in, thupha hong pia ding sa kha peuhmah kei ni. Pasian pen, ami asa in
bia in khukdin'in, ih khukte keucip sak zawzen taleng, Amah Pasian ahihna
zaliatna panin san khat zong zakhang tuan lo hi. Ih mi vekpi bia lo kisa in
ih veih ih peek zongin san khatzong zakia tuan lo hi. Ama hong sawl na
bangin zui in bia leng, Ama hong piaknop thupha saang ding, tua hi lel bek
zaw hi.

                   Tuiphumna zong tua bang mah hi. Alimciin'na bek hi a, athupi pen ih lungsim hi, hah cih mawk zenzen in, haisung pan tawm la a, atheh lel peuh om in, ataltang tung panin malno khat ataak lel peuh om in, Laansan nuai a lutsak a, hia lamgal atun' ciangin phumsa, aci lel peuh ki-om hi. Ahih hangin Topa in, eite zuih ding khekhap na koih zo a, 2Pet 2:21 Jordan gun ah, samzang khat zong dawk lo, misi vui lim la in thokik ding hi,aci te bek mah kituiphum ahi hi. Ih kituiphum ciangin mite mai a, Topa ih ngaihna teci lak ih hi hi.

                    Laisim mimal khempeuh Topa kilam thakna hong suaksak ta hen.

Tuiphumna in matpong ten na hi.

Dear Laimsim mimal,

                Lk 12:8,9. Mite mai-a kei hong ngai hong sangte, kei zong vantung ka Pa mai ah ka ngai ka sang ding hi,ci hi. Mite mai ah, Topa Jesu ngai a, Gumpa a, asangte in, Kei mawhna hangin si a, kivui a, thokik hi, tua ahih ciangin kei zong ka mawhnate ka pumsung pan sisak in, tui sungah va vui in, nuntakna thak tawh ka thokik ding hi,aci te bek mah kituiphum ahi hi. Ih kituiphum ciangin mite mai a, Topa ih ngaihna teci lak ih hi hi.

                 Tua banga mawhnopna gui teng asisak takpi, vantung in asaan'thamcing a kisik kikte tui akiphum ciangin, Mg 3:5; 13:8 akigen, nuntakna laibu sungah tua mi min kigelh a, a bawlkhiatsa mawhna ciamtehna teng kiphiat sak hi. Mg 20:12a, mei tawh hal dinga kiciamteh mawhna aneih ngeisa teng ama tung pan kinilhkhiatsak a, Mal 3:16 sunga agen bangin Topa azahtakna, athupha bawl te laibu khat mah in na kiciamteh sak sak hi. Tua bang lampi maan tawh Topa hong beel mi, piangthak ahi pah hi.

                  Tu hun in, Dawi in na nakpi in sem a, pianthakna maan lo pawlkhat leitung ah hong om sak hi. Pianthakna maan leh maan lo telkheh theih ding kisam mahmah hi. A maan te, Eg, Tangval khat, nidangin kipuah nuam lo, samphiah, puam nin, lopthop, ahih hangin ni khat nungak no meel hoih khat mu a, alungsim sungah ngaihna hong piang hi. Tua nu muh in,ama hoih theih na penpen kidawk sak nuam hi. Tua akipan, asamhiat, amaiphiat, siangtho, angkhih te bang kilh sinsen, navak takin om hi. A lawmnu muh hi ta leh, muh loh na mun hi ta leh, akipuahsa in hong om nuam den hi. Tua pen, kuama sawl zong hi lo hi. Amah leh amah a, apiangthak ahi hi. Tua mah bangin Khasiangtho in mi khat apianthak sak ciangin hong kithei lel mai ding hi.

                 Dawi hansuah pianthakna maan lote pen,Jesu peuh a um lua mahmah bangin hong kigen dinga, Nang leh nang gamtat hoih tawh gupna ngah zo tuan ngei ding hi lo hi teh, cih thu khawng hong ultung sak mahmah dinga, gamtat hoih hong sawm lo pah mah ding hi. A nunung lam teh, Kha in hong sawl hi,ci-in akisawl na ngah dinga, akisawl bangbang sia leh pha leh gamta ding hi. A vengpa zi peuh tawh lumkhawm dingin sawl dinga, lumkhawm takpi ding hi. A vengpa zong Kha in asawl ahih manin heh lo zo phial nongzen ding hi. A vengte ta neu peuh that sak dinga, Khaa in sawl ahih leh, hih ka ta ahih' hangin agol teh thu sia lua dinga, Pasian in deih zawkna nei hi'n teh, ci in anaupang nu leh pa pen heh khol lo nongzen ding hi. Tua bangin khaa maan leh khaa maanlo hong kilang mai ding hi. Pasian Khaa maan ahih leh, akilawm lo lam peuhmah sawl ngei zenzen lo ding hi. Amau gah in na thei ding hi, acih pen tua hi. Khaa maan ahih leh, Pasian Thukham 10 te khat pepeuh palsat dingin sawl ngei lo ding hi.(Tua te lakah sunday zong kihel khol pah kinken hi.)

                    Isa 29:11-13. Mite in Pasian deihna thumaan bang hi hiam ci-in thei nuam vinven het lo uh hi. RCM pawlpi in ahih leh, LST buppi pen akhiatna khia khial kha leng lauhuai hi, ci-in alaibu thupi sim lua bangin kinei uh a, mipi in LST buppi a sim loh nadingun khaamcip uh hi. Protestant te ta leuleu in, LST pen simsim ding, ci sam napi un, Mangmuhna pen, eite theih zawh hi lo a, lauhuai hi, ci leuleu uh hi. Hih bang thu a om bilbel ding pen, Pasian in mu khol khin zo ahih ciangin, kamsangpa Isaiah tungah akituak in na hilhkhol zo a, Laithei lote sam in hilh lecin,"Ke'n lai thei keng,"ci dinga, lai thei te sam in hilh lecin lah,"Hih pen mangmuhna hi, eite theih zawh ding hi kei," hong ci zel ding hun hong tung ding hi, mah na ci khol zo hi. Isa 29:11:13.

                     Piangthak maan te in, thumaan thei nuam dinga, zong zui nuam ding hi. Dawi piak a piangthak khial te in, akam uh tawh Pasian phat ding uh a, alungsim uh Pasian tawh kigamla ding hi. Mite bawltawm thute azuih theih nadingun, Pasian thukham sunga khatpeuh akipaih khiat hangin phamawh sa lo ding uh hi. Mk 7:6-9. Tua hi a, Misiangtho Gupna ngah dingte pen, Mg 14:12 ah, Pasian thukham te leh Jesu upna alenkop te hi, ci bek hi. Jesu bekbek ci a, thukham pen ahong awlmawh phatkei sim nak leh zong, Dawi holhthawh apiangthakte  ahih na teci khat hi pah hi. Na sittel pha mahmah in.

                    Upan hanga Diktansakna (Justification by Faith) pen dawi in lehpei a, mite ahi lo lam in guan' hi. Pasian hong sawl pen hong sawl bangbang in mang phot himhim ding kul hi. Nai maan lo khat in minit 10 ziakai hi. Standard time tawh ih taih kul hi. Tua taihna pen Justification pen hi. Ahih hangin asunglam aphelneem a, ziakai hi a, tua sung phelneem pen, haltaak zek kul hi. Tua haltaak na pen, Santification kici hi. Tua aphelneem pen haltaak lopi in, minit 10 ziakai, na taih hangin, azingteh minit 10 ziakai kik dinga, athai teh minit 20. Ni 10 ciangin minit 100 ziakai lel dinga, na taih na Standard time tawh minit tam mahmah kihal ta ahih manin, nang koi ah om na hiam tel nawn lo-in, nang leh nang nangawn na omna mun kitel zolo in dawi in hong pingpeii ahi hi. Tua asunga phelneem haltaak na pen, thukham ahi hi. Topa in amaan hong laka, na taihna Standard time pen, Jesu ahi hi. Tua gel anih mah in kisam mah hi lo hiam? Khat zaw sangsang kisam kei hong cih sim pian nak leh Dawi-aa hi, ci-in na thei in.
                      Isa 1:18. Hong pai un, na mawhna si bangin san ta leh, vuk bangin kong paak sak ding hi, Topa in ci hi. 1Jn 1:9. Eite in ih mawhna pulaak in kisik kik leng, ih mawhna mai sak dingin leh lammaam lak dingin Topa akiging sa in om den hi, ci hi. Tua ahih ciangin kiziakai bawl lo-in tawntung nuntakna adingin amanlang thei zahzah in hmatpong ten in. Isa 55:6 ah, Topa anai lai in zong inla, na matkhak zawh ding lai in bawhpah in,ci hi. Hong nai laitak leh hong gamlaat san zaw deuh hun zong om thei hi tuak hi. Topa na belh nadin na maidal aom leh, Mt 10:34-41 sung sim inla, na nu napa na u na nau, na zi nata te sangin Topa teel zaw in, Tua pen pianthakna maan ahi hi. Topa kiang zuatna kong leh lam pi kawcik a, mi tawmbek lut hi. A hih hangin nun takna kong vang hong tunpih ding hi. Tu a na zuih mi tam mahmah a, nuam na sak khak leh, kong leh lampi tan zau a, siatna mun tungding mitam lut hi lel ding hi. Lungmuang kha peuhmah kei in. A ziakai luat ma-in phawk in. Lampi maan teel zaw tapeuh in. Mt 7:13,14.

                      Na lampi ah ling a om leh, a lu tunga khu pa phawk in. Lunggim na dahna na tuah leh, Nang sang siang zaw pa in zong thuak khin.

                       Laisim mimal khempeuh Topa kilam thakna hong suak sak ta hen.