Tuesday, November 27, 2012

2. Khangno Te Hanthotna.



Khalam Dinmun Sang Zaw Zam In

            Itna siangtho in dinmun a sang zaw hong puakin, Pasian’ thute theih theihna hong khang sak dinga, a kicing lopi-in hong lungkim sak mawk lo ding hi. Khristian hi’ng a ci mi a tam zaw in, a kisia thei leitung nate a ngahna ding uha a hanciam zahun Pasian’ thute a theih theihna dingun lawpin, kinin hanciam uh hi leh a ngah ding uh khalam hatna pen phawk kha lo uh hi. Khristian hi’ng a ci mihonpite khalam ah a tun tom ding mahin lungkim uh hi. Pasian’ Gam leh Ama dikna zon masak dingin ngaihsun lo uh hi. Tua a hih manin Pasian biakna lamah nopsakna pen amau’a dingin thu thukpi khat suaka, amaute in tel zo lo uh hi. Amaute in theihna kician tak tawh Khris thei kha lo uh hi.

            Pasian’ thute ah tun tomna khelbai banga a omna uh tawh a lungkim mite a numei a pasalin thakhatin  vantung kipuak to hen la, tua lai-a a om a sang a siangtho kicinna- mi khempeuh a ki-itna, mai suah khempeuh a lungdamna, Pasian leh Tuuno pahtawina a ngaih a kilem mahmah late a kisakna, tokhom tunga tu pa’ maitang leh Tuuno kiang pana mi siangthote’ tungah khawvak a taan denna mun kimu sak vat leh; a sang zaw leh a lian zaw lungdamna a ngah ding uh om lai a hih lam kithei sak leh, Pasian’ nopsakna amau zong hong ngah zaw dinga, gen zawh lohna a bei thei lo thupina leh nopsakna panin nopsakna a thak leh a lian zaw hong ngah thei ding uh a hih teh tua bang mite zong vantung mite lakah omin, a la uh sak pihin, Pasian leh Tuuno’ kiang pana hong tang khia a siangtho vangliatna amaute in a thuak zo ding hiam? Ci-in ka dong hi. Hi thei lo ding hi. Vantung kampau a theih theihna  dingin. “leitung lunggulhna kihhuaite tawh kipelha, Pasian’ pianzia” a puak theihna dingun amaute’a ding hunpha kum tampi kikhang to zo hi. (2Peter 1:4). A lungsim uh leh a pumpi uh’ hatna a zatna dingun amaute in duhhop nasepna nei uh hi. Siit nei lo-a Pasian’ na sep ding hanciam nuam lo uha, tua pen masuanin nei lo uh hi. Leitung vaite thu masa-in koihin, a hatna khempeuh uh zang uha, Pasian’ thu a ngaihsut hun uh tawm mahmah hi. “A siangthote siangtho lai ta hen, a kihhuaite kihhuai lai ta hen,” cih khensatna nunung khit ciangin tua bangte kikhel thei nawn se ding hiam? Tua hun hong tung ding hi.

             Khalam thute ah nuam a sa dinga a lungsim a pantah mite, lak tohna a ngah dingte hi uha, van pana a tang sesa vanglianpi tawh a kisusia dingte hi lo uh hi. Lai siamna zong na nei kha ding hi. Lasak siamin laigelh zong na siam kha ding hi. A hi zongin tuate in vantung’a dingin hong kiging khol sak hiam? Pasian’ thukhenna lianpi ah na din theihna dingin tuate in bang hong huh thei hiam? 2T,laimai 266,267.

 Vantung Zia-leh-tong  Leitung Ah Ngah Kul

            Thei khial kei un. Pasian a kikhem thei ding hi lo hi. Sianthona longal bangmah dang in vantung’a dingin hong kiging khol thei sak lo ding hi. A siangtho gamtat hoih hong nei saka, a kineih thei lo khawvak sunga a om Pasian’ omna sung a hong tum sak thei ding pen cihtakna tawh Pasian zahtakna bek a hihi. Vantung zia-leh-tong leitung ah ngah kula, tua lo-in cikmaha kingah ngei ding hi lo hi. Tu laitak sanga a baih zawa na hanciam theih ding hun a hong tung dingin ngaihsun kha kei in. Pasian tawh na kigamlatna nisimin khangkhang hi. Na hanciam ngei zah sanga a kan zawin a tawntung’a ding kiging khol in. Laisiangtho a kin ding, thunget kikhop a lawp ding, Pasian’ thu lungngaih hun nuam a sa ding leh, Pasian tawh kikholh hun nuam a sa zaw kan lai dingin na lungsim pantah in. Vantunga om lapawl sungah na kihel nop leh vantung thu bek ngaih sutin nei in. 2T,laimai 267,268.

   Pasian’ Hong Itna Sang In

           Beersheba-a a mangmuhna sunga a kisawlna thu manga Izak tawh khual a zin a citak Abraham ka phawk kik hi. Biak piakna mun ding kong lak ding hi ci-a Pasian in amah a gensa mual ama’n hong galmuh hi.

            Pasian in sawl a hih manin, hehpihna a nei a pa in khut ling kawmsa-in Izak hen hi. A pa’ cihtakna mu a hih manin a tapa zong a kigawh ding ut hi. Na khempeuh kisa khol khina, a pa’ upna leh a tapa’ kipiakna a kisittel khit ciangin, a tapa a thahna dinga Abraham in a liik toh khut pen Pasian’ vantung mi in khawl sakin, pha zo hi ci hi. “Tu-in, tapa khat na neih sun hong haza lo na hih manin, Pasian zahtak takpi na hih lam ka thei hi.” Piancilna 22:12.

            Eite’ phattuamna dingin hih Abraham’ upna a kilat huaina na kiciamteh hi. Bang zahta-in haksa-in dah huai ta se leh, Pasian’ hong sawlnate ah lungmuanna ih neih ding hih thu in hong hilh hi. Tate in a nute a pate uh leh Pasian’ thu amanna ding uh zong hong hilh lai hi. Pasian’ tungah ih piak ding bangmah a pammaih om lo a hih lam zong tua Abraham’ thumanna in eite hong hilh hi.

           Simmawhna, bawlsiatna, zawnna, gimna, kosiatna leh singlamteh tunga sihna a thuak dingin Pasian in A Tapa phal hi. A hi zongin tua mun ah: “Pha zo hi, Ka Tapa aw, Nang’ sih kul nawn kei,” ci-a lungdam thu a puak ding vantung mi om lo hi. Izak tungtang mah bangin, Ama zumhuai sihna ding panin a tawp khakna ah Pasian in a dal ding vantung mite kipai sak lo hi. Thukhenna zum panin kalviri mual dong mah kisimmawh bawl lai hi. Kizahko-in, kikhel bawlin, kicil phih hi. Singlamteh tungah a lu kuuna a sih dong mah Amah a mudah te’ nuihsatna, neihpikna leh kosiatnate thuak hi.

           Hih bang gimna a thuak dinga A Tapa a hong piakna sanga a nasia zawin Pasian in hong itna hong lak thei nawn ding hiam? Pasian in mihing a hong piak pen a khawnkhong a kicing Ama hong itna a hih mah bangin, Amah in ei’ tung panin ih muanna , ih thumanna, ih lungsim buppi leh ih lawpna khempeuh zong a kicing mah hong ngen hi. Mihing in ih piak theih ding khempeuh Ama’n hong ngen hi. Ei’ kipiakna pen Ama hong silpiak tawh a kikhaikim a hih kul hi. Kim takin a kisam om sak lo ding hi hang. Pasian’ tungah leibate ih hihi. Ei mahmah a kima utna tawh ih kipiakna lo tawh a hi thei lo ding thu Ama’n ei’ tung pan hong kal hi. Utna tawh thuman lianlianna hong kal hi. Tua hi kei leh Ama’n hong sang lo ding hi. Tu mahmahin Pasian’ hong itna leh pahtakna ih ngah thei ding hi. Hih lai asim mi kimkhatte’a dingin tu kum pen kum nunung hi thei ding hi. Lungsim takpi tawh zonga Ama deihna lungdam taka a sem mite Khris in a piak lungnopna sanga leitung gualnopna a teel zaw, hih hanthotna a sim khangnote’ lakah khat peuh na om kha uh hiam? 3T,laimai 368,370.

   Hong Kitawikhai Hi.

             Pasian in ih zia ih tongte, ih gamtatnate leh ih lungsimte, biakinna tawikhaina tawh hong khai hi. Ih lungsimte Ama lamah hong kaihna dinga singlamteh tunga a si, hong Tanpa in ki-itna leh thumanna ah na leek zo kei uh hi, a hong cih ding lau huai mahmah hi. A lian a manpha silpiakte Pasian in ei hong pia hi. Lam khiala khawmial sungah ih pai lohna dingin khawvak leh Ama deihna theih theihna ei hong pia hi. A nunung thukhensatna ah hong kitawikhai-a, leek zo lo-a a lau-huai thaman ih ngah ding pen, a kibawl kik thei ngei lo ding a kihtak huai khialhna a hihi. Khangnote aw, Pasian’ laibu sungah na minte uh muh zawh lohin a om kha diam?

            Amah tawh nasem khawm na suahna dingin Pasian in Ama a ding nasep khat  nang hong guan hi. Na kim na pamah hot khiat ding mite om hi. Na hansuah theih ding, hanciama na sepna tawh thupha na ngah sak theih ding mi tampi om hi. Mawhna panin dikna lamah mite na hei thei ding hi. Pasian in thu hong sit ding a hih lam na theih ciangin, thungetna ah cihtakna a kisap lam leh, Satan’ khemnate do dinga vil cinten ding a kisapna na phawk ding hi. Khristian taktak na hih leh, tahdah zualzanga kizepna tawh kiphasaka na om sangin, leitung khawmial gamtatnate’ hangin na tau nuam zaw ding hi. Gam sunga a kibawl kihhuainate’ hangin khuisa-a a kapte’ lakah na kihel ding hi. Kihisaka, ki-zuuna, mi’ muh dinga kizem dinga Satan hong zolnate na nial ding hi. A thupi masuante don lo-a hih a ginalo nate a kin dingin lungsimte kawcikin pilna zong tawm hi.

           Ut hi le-uh tu huna khangnote Khris tawh nasemte hi ding uh hi. Tua banga sepna tawh a upna uh khauh in Pasian’ thu a theihna uh khang ding hi. Tupna hoih khempeuh leh a hoiha gamtatna khempeuh nuntakna laibu sungah kiciamteh hi. Amau’ lungkimna ding beka anuntakna uh leh, tulai nuntak gina lo tawh a pilna uh a hai sak  uh pen mawhna lian a hih lam khangnote ka mu thei sak, ka phawk thei sak naum mahmah hi. A ngaihsutnate uh leh a kampaunate uh, hih leitunga a gina lo a a lawp huaite’ tungah amaute in laam to nuam uh hen la, Pasian’ min than sakna ding tupin nei le-uh, thu theihna khempeuh a pailet Ama lungnopna pen a mau’a ding a hihi. 3T,laimai 370,371.

            Pasian in khangnote, lawpna lungsim a nei mite a hi ding, Ama na sepna ah a diang pah lianlian ding leh sep ding a om peuh a sem dingin deih hi. Pasian’ min thang saka mihingte’ tungah thupha a tun sak theihna dingun, amaute’ mai-a om kidona hang taka a do ngam ding, a tangzang a galhang, lungsim siangtho a nei khangnote Pasian in cial hi. Khangnote te Lai Siangtho bek mah sinin nei nuamin, a lunggulhna hoih lote uh bei sak nuam uh hen la, amau a Piangsakpa leh a Tanpa uh’ thu ngai uh hi leh, amaute Pasian tawh kilem bek tham lo-in, amau mahmah mi-thupi suak ding uh hi.

           Na paina khempeuh ah khawvak keng in, khensatna mel anei lo na hih loh lam, kholhpih hoihlote’ zolna a zui pahpah lo na hih lam, tupna kician a nein a hih lam kilang sak in. Pasian’ min a dai sak mite’ thugenna a mang pahpah dingin om ke’n la, siatna panin mite a puah pha, a sam khia leh a hon khia dingin hanciam zaw in.

           Thungetna muang in, Amau leh amau a kilangpan mite, lungnemna leh kiniamkhiatna tawh zol in, Khialh na pana mi khat hon khia-a, Khris’ dialkhai nuai tunpihna in, vantung ah lungdamna piang sakin, na lungdamna lukhu ah aksi khat hong hi ding hi. Hot khiatna a ngah mi khat in, Pasian’ deihna banga a gamtatna hangin huzap nei-in, midangte hotkhiatna thu thei sawn sak dinga, tua bangin nasepna tangzai ding hi. Thukhen na ni ciangin tua nasepna bang zahin tangzai cih hong kilang phing ding hi.

           Ka sep theih bangmah om kei ci-a na ngaihsut man in Pasian’ na na sep ding uaikai kei in. Na sep theih sunsun thumaan takin sem in. Na hanciamna tawh ki-zuiin Pasian in hong sem ding hi. Topa’ lungdamna sungah a tum dinga a kilawm mi hi ci-in nuntakna laibu sungah na min hong khum ding hi. MYP, laimai 21-23.

Jk,Lianpu
(Pawlpi thu lamlak 2na)

Tuesday, November 20, 2012

Cain leh Abel thu



Nu khat sungpan piang ahihhang in nunzia kilamdang mahmah uh hi. Abel in Pasian zahtak na lungsim paai in anu leh apa mawhna hang aa amau te thuakkhak hamsatna te pan in Pasian thumaanna ( justice) leh hehpihna ( mercy) te mu in hong pai ding honkhia pa ( messiah) lam en in upna tawh ngak hi. Cain leuleu ciang in hih leitung thupiang vai ah Pasian thumaan salo, Pasian tungah aphunphun thei khat leh Adam mawhna hang aa hongtung samsiatna te hang in Pasian thumaana leh hehpihna mutheilo Pasian tung ah lungdam theilo khat a  hihi. Lungsim sung ah Satan pomzia zui in kiliatsakna nei in Pasian vaihawm na te ah “ banghang “ cih tawh a pang den khat a hihi.
Pasian in biakna anget ciang in bangci dan aa biading, bangci bang in mawhmai na ngah thei ding cih Pasian in mihing leh leitung gupkhiatna ding aa ageelsa gupkhiatna lianpi ( the plan of salvation )pen Adam innkuan, Abel leh Cain mahmah te zong teltak hilhcian ma sa hi. Tua ahihman in tuuno tawh biakna apiak ding uh ciang in amua te atankhia ding Pasian tuuno, Zeisu mahmah upna tawh mitsuan aa biak ding uh hi.
Hih tuuno tawh biakna in mawhmai na hong pia ding Pasian tuuno limcing ahihlam thei uh hi. Hih gupkhiatna lampi bekmah mihing te gupkhiatna ding aa Pasian geelsa hi aa lampi dang omlo cik zong thei uh hi. Pasian tuuno Zeisu sisan lo tawh mawhmai theilo ding dikna ki ngah theilo ding cih zong thei uh hi.
Tua ahihman in Hebia laisiangtho 11: 4 ah:
“A upna hang mah tawh Abel in Kain' piakna sangin a san'theih huaizaw biakpiakna Pasian' tungah a na pia hi. Pasian in ama biakna na sang ahih manin a upna hangin mihoih hi, ci-in Pasian' pahtakna a na ngah hi. Abel a sihzawh a sawtpi hikhin napi-in tudong mahin upna thu a hong gengen lai a suak hi.” 
Kibatna thu nilh:
1.      A unau un Pasian mah biatuak uh hi.
2.      A unau un Pasian biakna ding biakna tua ciang/ phut tuak uh hi.
Ki lamdangna thunih:
1.      Abel in upna tawh Pasian geelsa gupkhiatna lampi dung zui in Pasian thumang aa Pasian sawlbang in Pasian bia hi.
2.      Cain in upna neilo ahihman in ama hoihsak bangin Pasian bia hi.
Akilamdang sak pen upna hi. Topa a um taktak te in Pasian thupiak nial ngeilo uh hi. Pasian thupiak te mang ding nuamsa zaw uh hi. Na upna in Pasian thukham te hong deihkei sak leh Satan kiangpan hong pai upna hi ding hi. Na pianthakna in Zeisu leh a thupiak te hong khenkhiat sak leh pianthakna manlo hi ding hi. Na upna in thumanglo  ding in hong hilh leh tua upna mannailo hi. Tua ahihman in Paul in Rom 3:31 ah:
 â€œTua ahih leh hih upna thu i gen ciangin Thukham a phiat ihi hiam? Hilo hi; a kipsak semsem ihi hi”
Cain in abiakna kisan loh ciang in Pasian tung’ lungkim lo zaw sawp hi. Ama biakna in mawhna kisikikna lim pua theilo hi. Tulai mi tampi te bang in Cain in Pasian sawlbang lian kua’n semzo peuhmah ding hiam? keima hoihsak bang zong hi lel lo diang hiam ci kha thei uh hi. Kei zong kaneihlak pa’n alianpen, ahoih pen mah ka piak hi lo hiam? Hih tuuno leh kei piak te in koi tamman zaw hiam? ci’n Pasian tung’ lungkim lo hi.
Ataktak in Cain in amah hoihna, siamna  leh amahmah ki tawisang aa Pasian kiang hong zuan a hi hi. Cain in biakna tau bawl mah, biakpiakna zong pia mah hi. A hihhang in amah in thu alang bek mang hi. Thumang ki ci theilian lo hi.Pasian aa leh ama hoihsak gawmkhawm hi. Athupi pen Honpa nusia hi. Cain Biakna in Pasian aa leh ama hoihsak gawmkhawm hi. Cain biakna tawh kibang biakna tau ah Honpa Topa Zeisu om kha lo hi. Tulaitak in mite hoihsak na tawh Pasian kibia mawk cih naphawk thei hiam?
Tu hun laitak in mitampi te in gupkhiatna ngahna ding in UPNA  liansak mahmah in honpa  taktak “ Zeisu “ ahilam mangngilh uh hi. ZEISU  mun ah UPNA  in munla ta ahihman in gupkhiatna ngah maw ngah lo kitel mello pi,” gupna ngah khiat ciang in Thukham 10 ki sam nawnlo “  mawk cih uh hi. Hih thukham 10 pen mihing aa sa ih hi tam, Pasian aa ahihlam ki theihmawh bawl uh hi. Hih thukham 10 te pen leitung vantung a uk Pasian aa ahihlam na tel kei leh na gupngahna mannailo , a huut pi mah hi lai zaw hi. UPNA in tua honpa ZEISU hong musak hi zaw hi. Na UPNA  in nang hong honghon hilo nang hong hon pa pen ZEISU hi. Honpa munah UPNA na koih leh Pasian thukham te kisam nawnlo mah ding aa na honpa Zeisu ahih leh Zeisu thu na man kul hi.
Abel leh Cain te a pualam et in Pasian mah bia tuak uh hi. Ahih hang in asungtaktak ah nakpitak in kigam la hi. Abel in gupna thuguipi khat len tintan hi. Pasian mai ah kiniamkhiat in mimawh ahihna pulak hi. Mawhmai na ngah na ding in Calvary mual tung aa hongsi ding Pasian tuuno upna tawh gal et kawm sa in in tuuno go hi. Ama lamet na pen Pasian tung bek ah om hi. A nu leh apa thupalsat na hang aa a nusiat uh tawntung nopna Eden huan pi sung lut kik theihna ding in leh tu mawhna pan hong piang khia siatna tuamtuam pan suahtak theihna ding in Pasian tung’ upna bektawh hong nai hi. Hih bang biakpiak na bek mah Pasian in sang thei hi. 
Cain zong Abel bangmah in Pasian kiang zuat theihna ding hunpha ngah hi. Biakna tau tung pan’ biakna piak zeua lel tawh Pasian a lungdam ding’n ngaihsun hi. Pasian in biakpiakna sang’ in thumaanna ka deih zaw hi ci hi.
Mitampi te’n Pasian nipi ni teekteek kullo hi. Pasian biakna ding ni khat peuhpeuh ki ngah hi ci uh hi. Pasian in biakpiak na ding ni 7 ni a tuam seh/ tuamkoih khit nungsang biakpiak na ding’n ni dang khat vatel sese Pasian a lungkim ding mah in ngaihsun na hiam? Tu laitak in ahih leh bel Sunday tang mi tampi tak te’n nipi maan mukha nailo ahihman in a mau te tung ah Pasian hehpihna kicing hi bek aa Sunday nipi tang te tungah thukhen ni khat hong tung ding hi. Tua niciangin Sunday nipi phuan khia ahi Roman Catholic tung ah Pasian hehna hai hong  kibua ding aa tua ni ciang in Sunday nipi tan veve na pen sapi ciamtehna 666 hong hi ding hi. Sabbath nipi tang te leh Sunday nipi tang te kikal ah kilamdang na lianpi hong om ding hi. Tua ni ciang in Dawi mangpa in Sabbath tang, Pasian thukham zui  te tungah heh mahmah ding hi. Mangmuhna sung ah 12:17 ah:
  â€œTua ciangin tua numei tungah gulpi heh mahmah a, tua numei' suanlekhak dangte ahi, Pasian' thupiakna zui-in, Jesuh thu-ah kiptakin a om mite a sim dingin kuankhia a,”
“Cain and Abel represent two classes that will exist in the world till the close of time” P G 73, Pp 72.  Cain leh Abel te pen hun nunung aa hog piang ding mipi nam nih te limla hi.
Mitampi te’n hehpihna bek tawh tatkhiatna a ahi Pasian gupkhiatna pen Calvary pan hong kipan bek hi aa tua ma in thukham zuihna tawh gupna ngah ding in Pasian in thukham pia hi ci’n in um uh hi. Singlamteh khit ciang aa mite ading upna tawh hotkhiatna  kingah hi ci uh hi. Pasian in gupkhiatna lampi khat bek nei aa tua in Pasian tuuno Zeisu hong kipiakna hang ah hehpihna hang in upna tawh san na hi aa tua pen mihing te mawhna sung ah ih kiat aa kipan hong kikhung lam pi a hi hi.
Mihing te in mihing hanciamna leh hoihna tawh diktanna leh gupna kingah zo cih upna pen Cain biakna hi. Satan in gupkhiatna pan lampial na ding aa mihing lungsim sungah hong guan a hi hi. Ahih theihloh zia ngaihsun pak leng;
            mithat na hang aa thong kia khat in thong sung ah bangzah ta in a hoih gamta zong in tua thong sungpa’n ahonkhia ding midang khat/ lawyer khat omlo pi’n in suakta theilo ding hi. Thongsung a lut na pen thukham palsat hang a hi hi. Tua thukham palsatna pan ahokhia thei pen thukhen pa bek in honkhia thei hi. Thukhen pa in,“suakta thei cia” acih leh suakta thei pan ding aa mawhna dan kum 10 thong kia in acih leh kum 10 thongkiat khitciang thukhen pa in a khahkhiat ciang bek in thong sung pan paikhia thei pan hi.
Topa Zeisu in mawhna thaman hong piaksak khin aa thukhen pa Pasian mai ah lawyer hong sepsak ahih man bek in mihing te’ thong inn, Satan khutsung pan ki suakta thei pan hi.
Tu hun ciang in piangthaksia kici siatampi te’n hih upna uppih uh ahihman in “ei te ih hihleh hehpihna hang in gupna ih ngah ding aa Jews te leh mi pawlkhat te ngawngtan na leh thukham zuihna tawh gupna ngah ding uh hi” ci’n thu hilh uh hi. Hi bang thugen na zak leh um kei in Cain biakna a sang uh hi aa , Zeisu bek gupna lampi “ cih a nail uh a hi hi. Thu langmaan bek hi aa thuzuau 50% ki hel hi. “Zeisu bek honpa hi”cih pen 100 ah100 thumaan hi.
Upna man taktak in Topa Zeisu tung bek ah kingam den aa thumang na tawh kizom den hi. Tua ahihman in Topa Zeisu in “kei nong it uh leh kong thupiak te na zui ding uh hi” John 14:15. Tua ban ah John in  it na thu tampi gen in Pasian it ding leh mihingpih it na ding thu gen hi. Atawp na ah tua thu teng akhop na ding ah “itna thu konggen ciang in Pasian thupiak te zuihding cihna a hi hi” ci hi. 2John 1: 6
Khangtawntung aa kibuaipih thupai pi pen in Pasian  thu mang ding maw mang lo ding cih na hi. Mitampi te’n Pasian thumang nuamlo na pi Pasian maipha ka mu hi kici tawm thei mawk uh hi. James in “ thumanna omlo upna pen asi hi” ci hi. James 2:22,17. Tua Pasian ka thei hi ci na pi Pasian thukham azuihnop kei leh mikhem zuauphuak pa hi ci lai hi. 1John 2:4.
Cain in a biakpiakna ki sang o cih atheih ciang in Abel tung ah pum heh hi. Cain in Pasian mawhsakna thu agen ciang in Abel in Pasian thumancihtak na leh hehpihna thu gen hi. Cain khialna pulak hi.Cain hehsemsem hi. Cain in Abel that hi. Hih thu te in Satan leh Pasian ta te kikal aa om ki langneihna thu hong hilh hi. Pasian tungah Satan hehna hang in Pasian tate thuakna lianpi ki tuak theizel lua hi. Ahi zong in hihbang thuakna te hang in Pasian leh a ta te kiguallel hi peuhmah lo aa nikhat niciang in Topa Zeisu gualzawhna tawh sihna leh sihna mangpi Satan kizogawp ding hi.
Cain in Pasian kiang pan mawhmai na leh gupna ngah hethet lo ding hi. Ahi zong Pasian in amah that pah bawlsia pah lo in asih dong nuamtak nuntakna pia hi. Tua bang mah in mitampi te leitung ah nuamsa in Pasian thulah donlo , khemna leh zuaubek tawh nuamsa tampi om hi. Cain nuntak zia hang in mawhna siathuaizia leitung maitang ah kilak ding in Pasian in nuntakna pia hi. Cain khang pan in Pasianlangdo na hong khang in siatna hong khang aa tua te khempeuh tuiciin tawh Pasian in sawp hi. Hun nunung ciang zong tua bang mah in mimawh khempeuh meikuang tawh halsiang hun hong tung ding hi. Mal 3:5 sung ah:
“Vanglian Topa in hih bangin ci hi: "Note tungah thukhen dingin ka hong pai ding hi; ai tawite, numei tawh a mawhte, a manlopi-a teci pangte, numeite' thaman piakna-ah khemna a zangte; meigong, tagah, leh gamdang mite a zawhthawh bawlte, leh kei hong zahtaklo mi khempeuhte' langkhatah thakhatin teci pangin thu ka khen ding hi.”
Habakuk 2: 3-4 na ah;
Hih thu a tun'na ding hun hi pah nailo ahih manin lai-in ciamteh in.
Ahi zongin hong tung baihta ding a, kong lah khempeuh  a manin hong tung ding hi.
A tung hak tawh a kibangkha ahi zongin ngak keikai in. Ka seh hun a cin' ciangin
hong tung takpi ding a, zekai lua nawnlo ding hi.. 4 Tua a hong tung ding thu pen A gilo mite suaktalo ding a, thuman mite ahih leh Pasian tungah a cihtak manun nungta ding hi,'" a hong ci hi.
Abel upna pen tuni tu hun ciang in TopaZeisu upna tawh honpa taktak aa sang aa tua Topa thupiak te a diak in thukham 10 alen pawlpi sung bek ah kimu thei lai hi. Mipawlkhat te in “thukham cia gengen in zong zuizo ngaplo”ci kha ding hi the. Zuinuam na pi aa zuizolo te leh a zuinuam ngiatlo te kilamdan na na theikha hiam? Tua pen UPNA hi. Zuinuam na pi aa zuizolo te upna thanem hi aa a zuinuam ngaitlo te pen upna neilo te hi. Topa na upna in hong damsak hi cihmah bang in Topa na upna hang in Topa in ama thahatna tawh hong zawhpih ding hi. Upna neilo te a hi leh Topa tawh kisai theilo hi.
Upna tawh anungta mi nungta ding hi.
 
Topa’n thupha hon gppiaksak hen la laisim mimal khat ciat in Pasian upna muanna tawh nungta aa pasian tawh tonkhawm den ding in Khasiantho in hong makiah ciat ta hen!
Mangpi
Miami
 

Monday, November 19, 2012

1.KhangnoTe Hanthotna.



1.KhangnoTe Hanthotna.

            Kong it khangnote aw, na vawh bangbang uh na at kik ding uh hi. Tu laitak na vawh hun uh a hihi. Bang at kik ding na hi uh hiam?  Bang khaici vawh na hi uh hiam? Na pau khiat khempeuh uh, na sep khiat khempeuh uh, khaici hi Paha, a sia a hih kei leh a pha hong gah khia-in, a vawh te’a dingin dahna a hih kei leh nuamna hong piang sak ding hi. Khaici  a khawvak lianpi leh hamphatna tampi note hong pia hi. Tua khawvak hong kipiak khiata, na mai uah a lauhuaite hong kilah tel khit nungsang no’ mawhpuak hong suak hi. Pasian in note a hong piak khawvak na bawl dan uh tawh kizui in lunggimna a hih kei leh lungnopna na ngah ding uh hi. Nomau mah in na masuan ding uh a khuat ding na hi uh hi.

          Na vekpi-un midangte’ lungsim leh zia-leh-tong tungah a sia lam a hih kei leh a pha huzap na nei uh hi. Tua na huzapna bangbang uh vantung laibu sungah kiciamteh hi. Zingsang na thawh ciangin, na cihmawhna leh Pasian’ kiang pan hatna ki sam na hih lam na pawk hiam? Kiniam khiatin, lungsim tak tawh na kisapnate vana na Pa’ kiangah na ko hiam? Na koh leh vantung mi in na thungetnate na ciamteh ding hi. Tua na thungetnate zuau pipi ahih kei nak leh, khialhna a hih  lam thei lo-a na bawl khak ding, midangte a khial sak dinga huzap na neih khak ding ciangin, hong cing vantung mi na kiangah hong omin, a hoih zaw ding hong hilhin, na kampau ding hong teel sakin, na gamtat ding hong bawl sak ding hi.

            Lauhuaina na phawk kei-a, mawhzolnate na dona ding huhna leh hanta aa nget kei leh, lam na pial takpi ding hi. Na mawhpuak na awlmawh lohna vantunga Pasian’ laibu sungah kiciamteh dinga, sittelna ni ciangin cing lo-in na om ding hi.

             Biakna lama kipantah ngeisa mi pawl khat na kiimah oma, a nuntakna taktak uh a kisiat gawp dong a noptat, a zualzang, a kiphat leh a kipahtawi mi pawl khat zong om hi. A mi ka theih tektek te’ thu hong gen ka hihi. A gamtatnate uh noptatna, kiphatna leh thadahna tawh a nuntakna mahmah uh a kimanna om kei leh, mi khempeuh siangtho-a a kisiatna, mi khempeuh zia-leh-tong a kibatna mun ah nuntak ding lamen thei mawk ding ih hiam? Tua mite’a dingin thu ka ngen hi. Amaute’ kiangah zong ka gen hi. Kiphatsakna, kizep nopna leh tawntung nopsakna dingte don lohna lamah midangte a tung pih dingin amaute in huzap nei uh a hih lam ka mu hi. A gamtatnate uh kidawma, a kiphatsakna lungsim uh panin Pasian’ mai ah kiniam khiata, a mawh nate uh pulaaka, a kikhel uh leh bek, amaute’a dingin lametna om hi. 3T, laimai 363,364.

   

Khalam Nate Lawpna Khangsak Un.

            Vil gige-a kiniam khiatna tawh thungetna bek ah khangnote’a dingin lungmuan om hi Tua lopi-in Khristian a hi thei dingin kingaihsun mawkmawk kei uh hen. Gamlaka Khris a khem lai-a a hih dan mah bangin Satan in a mi zolna leh a mi khemnate khawvak nuai ah seel hi. Tua ciangin amah vantung mi bangin hong kilang hi. Vantung pana lengla bangin ih kha’ galpa hong pai ding a hih manin, pilvanga navak taka omna bek mah muanhuai hi ci-in sawltakpa in hong gen hi. Kidawm lo-in mawk gamtata, a Khristian mawhpuak a don lo te, Khris a gualzawh banga a gualzawh uh sangsikin, galpa’ khemna sungah puk den zaw uh hi. 3T, Laimai374.
            Mi tampi Topa’ lamah a omin kigen uha, a hih hangin om lo uh hi. A gamtatna khempeuh uh Satan’ lamah kai zaw hi. Kua lamah om zaw cih bang tawh thei thei ding ih hiam? Ih lungsim ah kua om hiam? Kua ngaihsut belin nei ih hiam? Kua’ thu gengen nuam ih hiam? Topa’ lamah a om ih hih leh, ih lungsim ah Amah bek omin, Amah bek ngaihsutin ih nei ding hi. Leitung tawh kilawmtatna ih nei kei ding hi. Ei mahmah leh ih neihsa khempeuh Topa’ tungah ih ap ding hi. Ama lim pua nuamin, Ama Kha nei nuamin, Ama deih bang sem nuamin, na khempeuh ah Amah ih lungdam sak nuam ding hi.

            Pilna maan in, phattuamna a piang sak dinga ih siamnate zat khiatna a hihi. Leitung lamah ih khua’ hatna, ih guh’ hatna leh ih tha’ hatnate zang napi-in bang hangin biakna lam thudon lo mawk ih hiam? Ih pum bup-I hatna teng tua lamah a kai zawk man a hihi. Leitung tawh kipawl nate ah ih hatna khempeuh a zang dingin kipantah khin ih hih manin lungsim in zong tua lam mah zuih nop sa zaw pah hi. Tua a hih manin Khristiante in biakna nuntak haksa sa-in, leitung tawh kipawl nuntakna baihlam sa uh hi. A siamnate uh tua lama zat dingin kipantah  khin uh hi. Biakna lam nuntakna ah Pasian’ Thu a maanna a phawk tei uh hangin, a nuntakna sung uah zang khia lo uh hi.

              Pil sinna ah biakna lam ngaihsutna leh Pasian biak nopnate kihel lo mawk hi. Tua te in pumpi bup a uk ding hi zaw hi. A hoih gamtatna kingeina seh ding ki sam hi. Ut hun khat ciangin hoih tat pak bekin, Pasian tawh kisiatnazdsd ngaihsut gige ding ngeina-in kinei lo hi.

              Sianthona a deih dingin lungsim pantaha kisek sak kul hi. Khalam nate a deih dingin kihan thot kul hi. Hehpihna leh thumaan theihna ah na khan toh nop leh na kihansuah kul hi. Hoih ding leh siantho ding utna pen a hoih a hihi. A hi zongin utna bek tawh a khawl leh a phattuamna om lo hi. Ngimna hoih zong a hoih ahih hangin a kisep khiat kei leh a phattuamna om lo hi. Mi tampite Khristian a hi dinga a kilamet uh hangin mangthang ding uh hi. Hanciamna nei lo uh a hih manin tawikhaina tawh kikhai dinga leek zo lo ding uh hi. Utna pen a hoih lamah zat kul hi. Lungsim taktak tawh Khristian ka hi nuam hi. Kicing itna a dung leh a vai, a sanna leh a thukna ka thei nuam hi. Jesu’ kammal ngai in: “Dik tatna a duh a deihte hampha hi, a maute kivak kham ding hi.” Matthai 5:6. Dik tatna a duh a deih mite a lungkim sakna ding vaihawmna  Khris in nei zo hi. 2T,Laimai 262-266.


Jk,Lianpu.
(Pawlpi thulam lak bunihna sung pan hi.)