Saturday, October 22, 2011

1-42, Sunga thu te.( Thupatna.)

                              THUPATNA
              Leitungah mawhna a hong lutma in Adam in amah a piangsakpa tawh
maitang kimu in kiho zel uh hi. Mihing in thupalsat ahih man in
Piangsakpa tawh a kizop na leh hamphatna lianpi teng a kitat hi. Ahih
hangin leitung leh vantung akizop kik theih nading in tatkhiatna geelna
tawh Pasian in lampi a honsak kik hi. Pasian in a Khasiangtho tawh
asawltak te zang in mihingte tung ah a hong kilaakna tawh mihing a
hong zong hi.

              “Khasiangtho sawlna tawh Pasian kiang pan in hong pai thute a
gen khia uh hi” 2 Pet. 1:21. Mihing pian khit kum 2500 sung dong
Pasian in a ki pulaak nadingin aki gelh thei laimal zang lo hi. Tua hun
laite in Pasian thu pen a tu ata khang dong in kam tawh ki hilh, in a
kivaikhak suk suk uh hi. Mose hun ciangin laimal ong neita uh hi. Pasian
in tua laimal te zangin a na ki pulaak hi. Tua ciang in Khasiangtho’
humuap Kilaakna laibu a hong om hi. Tua sung ah piancilna leh thukham
bu 5 teng a gelh Mosi hun a kipan Lungdamna bu a gelh John khang
dong, kum 1600 huam sung-a thute a om hi.

             A thu hong luankhiatna naak in Pasian ahih hangin mihing khut
tawh a kigelh khia ahi hi. Tua ahih manin Laisiangtho sung a om laibute in,
agelhpa pianzia zui in khat le khat akigelh zia aki lam dang ciat uh hi. Ahi
zong in tua sung a ki pulaak thuman avekpi in “Pasian Khasiangtho lamlahna
tawh a hong ki pia”(2Tim. 3:16), mihing kam in a kigelhkhia thute ahi uh
hi. Ciangtan aneilo pa in a Khasiangtho tawh a sawltakte lungsim salhvaak
in mangmuhna tawh ahi zongin, zan-a mang sung pan ahi zongin limciing
ciaptehna leh ciaptehna malte a muhsak khit ciangin mihing zat kammal
tawh bulh in a hong ki pulaak hi.

               Thupiak sawmte ahih leh Pasian kammal teek in a genkhiat khit
ciangin ama khut teek tawh agelhkhiat thumalte ahih man-in mihing
phuah tawm ahi kei hi. Laisiangtho pen mihing zat kammal tawh aki
gelh khia Pasian piak thuman thute ahi hi. Tua a ding in Pasian leh
mihing kikop in a semkhawm uh ahi hi. Pasian tapa leh mihing tapa ahi
Khrish pianzia zong tua bang mah ahih hi. Khrish in thuman ahih zah
mah in Laisiangtho zong thuman ahi hi. Ahangin, “ Thu in mihing hong
suak in eite lak ah hong om hi.” John 1:14.

             Pianzia, nasep, leh lungsim navaak dan kibanglo mituam-tuam
in hun tuam-tuam sunga a gelh uh ahih mah bangin, Lasisiangtho gelhna
in a kizang kammalte leh athu luan zia tampi kilam dang ciat in thuzaipi
a huam hi. A gelhte thu pulaak zia zong aki lam dang hi. Akibang thuman
khat agelh dang khat in akician zaw in a gelh hi. Mihing tuam-tuam’
gelh ahih zui in a laigelhna uh ah a gen bang mun tampi zong a om hi.
Ahih hangin lungsim takpi tawh asim mi in, deih kaihna nusia peuh leuh,
akizomto suak thuman guipi a tel muh zo ve ve ding uh hi.

              Mimal tuam tek in a pulak ahih mah bangin thuman zong pang
tuam-tuam pan ki en thei hi. Lai-atpa in a lawm dangte sangin a hah
gen zawk thukhat ciat a nei uh hi. Tua a hah gennop bel thu apulak uh
ciangin, anuntakzia, a lungsim navaak zia leh a pulaak nop thu a ultun
sak dan zui in a gelh khia uh hi. Khasiangtho in ama lungsim sungah a
guan thu atelna zui in agelh khia uh a hih man in, avek pi in guikizom a
suak ahi hi. Tua man in mihing sapna mun tuam-tuam tawh kituaki in
akipulak thu ahih hang in mun khat ah ong ki tuah veve uh hi. A thuman
pulak nading in mihing mah zang thei ahih manin Pasian a lungdam hi.
A gen leh a gel ding uh thu telsak in a Khasiangtho tawh tua nasem
ding in a tel mite a picing sak hi. Zobel sunga ki koih vantung vangiil
ahi hi. Mihing kamal tawh ki pulaak ahih hangin Pasian teci panna thu
ahi hi. A thuzong in a um mite adingin Pasian vangliatna leh hehpihna
thuman muhkhiatna a hi hi.

              Mihingte hotkhiat nading in tel angai thumante Pasian kammal
Laisiangtho sung pan a hong pia hi. Laisiangtho pen akhial ngeilo
thuneihna dim thubul ahi hi. A hang in ”tua Laisiangtho a om khem
peuh in Pasian Khasiangtho humuap na tawh ong kipia a hih manin
Pasian mite in gamtat pha ah a kicing mi asuah nading in thuhilh ding,
mawhna lak ding, dikna thu hilh ding in dik in a pha hi.” 2Tim. 3:16.

             Tua bang i cih ciangin, Pasian deihna a lak dinga ong kipia
Laisiangtho ih telsiam nading in Khasiangtho lam lahna kisam nawnlo
cihna ahi kei hi. Laisiangtho hilh thute tel in ih nuntak pih theih nading
in Honpa in a Khasiangtho ong kam ciam zaw hi.

              Laisiangtho a humuap pen Khasiangtho ahih manin, Laisiangtho
thu hilhna leh Khasingtho a ki tukalh ngei lo ding ahi hi.

                Laisiangtho tawh ki eelpuak ding leh a neu-seek ding in Pasian
in a Khasiangtho pia ngei lo hi. Ahi hangin thuhilhna leh nuntak zia
khempeuh sittel nading in Pasian kammal aki pia ahi cin in Laisiangtho
in a gen zaw hi. Nungzuipi John in “ka it lawmte aw, kha khempeuh um
kei un, tua kha in Pasian tawh kipawl hiam ci-in kan tel un. Bang hang
hiam cih leh leitung ah kamsang kineih khem tampi hong om khin ta
hi.”(1 John 4:1) ci hi. Isaiah pulaakna ah, “thukham thu leh teci panna
tawh aki tuak kei leh, amau sungah khua vaak nai lo ahih man ahi hi.”
Isaiah 8:20(KJV) ci hi.

             Laisiangtho lam lahna kisam nawn lo hi ci in khua muta akisa a
khial mihon khat te hang in Khasiangtho a ki maimial suah hi. Tua mite
in amau lungsim-a suak peuh-peuh Pasian hopihna aw in a seh pah pah
uh hi. Tua in a ki makaih sak uh hangin, tua khaa in Pasian Kha Siangtho
ahi kei hi.

               Laisiangtho nusia in tua khaa aki makaih sak uh ciang in buaina,
khemna , leh kisiatna sung ah a tung zawsop uh hi. Gitlohna a behlap
zong a suak uh hi.

               Pawlpi ading in Khasiangtho nasepna thupi lua ahih manin, Satan
in thu motphut lampialna zang in Pasian mite a thahat sak ding a
Pasian piak Khasiangtho a awlmawh lo sak ding in a han ciam hi.

             Lungdamna thu kizeek hun sung teng in, Laisiangtho tawh kituak
in a Khasiangtho in nasep zom suak lai ding hi. Thukhun Lui le thak a
om khit nangawn in mimal lungsim teltheih ding in Pasian in, Laisiangtho
bu sunga te ban ah, lam tampi zang in a ki pulaak hi.

              Khasiangtho tung tawn in patau hilhna, mawh kawkna, lam lahna,
leh thuhilhna te mite tung ah ki bang ci piak cih thu Laisiangtho in ong
musak hi. Hun tuam tek a om laibu a at kamsangte leh a atlo kamsangte
thu zong a hong thei sak hi. Laisiangtho a bu in a ki kaihkhop khit ciang
nangawn in mite lungsim hon sak in, hilhkholhna leh hehnepna pia in
Pasian mite adingin Khasiangtho in na sem niloh lai hi.

              Jesu in a nungzuipite tungah “Pa in keima tang in a hong sawl
ding Huhpa Khasiangtho a ong tun ciang in note tungah thu khempeuh
hong hilh dinga, note tung ah ka hong gen thu khempeuh zong hong
phawk sak kik ding hi...a hong tung ding thute a hong gen ding hi.”
John 14:26 a ci hi.

             Nungzuipite hun a kipan in a khang khang a ding in Khasiangtho
kamciam a om thu Laisiangtho in ong lak hi. “Leitung bei dong in note
tawh kong om khawm ding hi” (Matt 28:20.) ci in honpa in anungzuite
a khamuang sak hi. Pawlpi sung Khasiangtho nasep zia ding Paul in
zong a gen na ah, “Pasian mikhempeuh in Khrish ading in na sem in
Khrish pumpi a khansak theih nading deih na ahi hi. Tua hi leh Pasian
Tapa theihna leh, thu upna ah kithukhat in, eite a khangcing suak in
Khrish cingtakna ciang i ban to ding hi” ci hi. (Eph 4:12, 13).

              Ephesus-a thu umte ading a thunget sak na ah zong “Topa Jesu
Khrish’ Pasian ahi, aminthang Pa Pasian in note tung ah Khasiangtho
hong pia in, tua Khasiangtho in note tungah pilna hong pia in, note in
Pasian na theih nading un note tung ah Pasian hong ki latsaknading in
thu kong na nget sak niloh hi” ci hi (Eph. 1:17-19). Pasian Khasiangtho
in Ephesus pawlpite lungsim honsak in Pasian kammal thu thukte a
theih nadingin thu a nget sak hi.
Pentekoh pawi ni Khasiangtho a ki buak khit ciang in mawhna
kisik in Khrish min tawh a ki tuiphum ding in Peter in mipite a han
thawtna ah zong ”tua hi leh Pasian piak khong Khasinagtho na ngah
ding uh hi. .Pasian in ama kamciam na pen note tung leh na suan na
khakte uh tung leh gamlapi-a om mi khempeuh, i Topa in a sap mi
khempeuh tung ah hong bawl a hi hi.” Sawl. 2:38-39. ci hi.

              Pasian nilianpi tawh kizom in Khasiangtho kibuak nading kam
ciam zong kamsang Joel tungah Topa in a pia hi. Joel 2:28. Pentikoh ni
in tua kamciam pawlkhat tang tung a, lungdamthu tangko nasep mahial
nadinga a kamciam Khasiango in tamzaw kan ding hi.

             Hun bei kuan ciangin sia le pha kido na zong ngong suah in suk
sem sem ding hi. A khang-khangin Khrish Pawlpi tungah Satan a heh
mah mah hi. Tua Satan’ vangliatna nan zawh nading tha a guan ding in
Pasian in amite tung ah Khasiantho a pia hi. Khrish sawltakte in lundamna
thu leitung ah tangko in akhang kik ading in mualsuang a phuh uh ciangin
Khasiangtho lungvaak sakna anasia zaw in a ki pia hi. Pawlpi in a suahtak
hun ding a naih ciangin Satan in zong vangliatna lianpi tawh na a sem
hi. “A mah in ama hun tom lam theih ahih manin lungso na tawh
(Mang12:12 ZIV) a hong tuak suk hi. “ Lim leh na lamdang lian pi pi
lak in na asem hi. (2 Tet. 2:9). Pasian vantung mi lak ah a sangbel ngei
tua khemsiampa in kum 6000 sung khemna leh suksiatna vive tawh na
a sem hi. Khangsawtpi sung tua bang na sepna in a zat suksiat siamna
leh khemsiamna zangh-a a thasanna teng gawm in a nunung bel in
Pasian mite do nading in ahong zang ding hi. Mawhna leh satonna omloa
mite in Topa a dawn theih nading un tua hunsia kawmkaal mah ah,
Khrish nungzuite in thuman a tangko ding uh hi. Tua hun ciang in Pawlpi
in nungzuipite’ hun a zah mah in Khasiangtho hehpihna leh vangliatna
a kisam ding uh hi.

             Khasiangtho lung vaak sakna tawh hih lai a gel mi in sawt veipi
a kido niloh sia le pha kidona a mit tang tawh a mu hi. Thukham palsat
masapa, mawhna phuangpa, leh gilo mangpa ahi Satan le Nunna kumpi
leh hotkhiatna mangpa ahi Khrish kikaal a khangtawn ki dona ong ki
lak zel hi.

               Satan in Khrish leh anungzuite a gaal bawl hi. A khang-khang in
mite akhemna bulpi ding in, Piangsakpa tang in piansak nate pahtawi in
abia sak hi. Pasian thukhun huatna lungsim, leh thumanlopi thuman
banga lahna pen khemna in a zangh hi. Pasian leh Piangsakpa zia huat
nading in itna Pasian kimlai, a lipkhap huai leh akihtak huai lim in a
mukhial sak hi. Pasian thukham ahepkhiat sak nop manin, mihingte ading
in kisam nawnlo hi a ci hi. Tua thu teng a lehdo ngam pe-peuh bawlsiat
ding in a khang-khang in a sulzuih pah hi. Tua tangthute pen tanglai
Tuulpi le pupite tangthu, kamsangte thu, nungzuipite thu, leh ngawngtan
thuak puahpha makaite tangthute sung pan in ki sulzuih kik thei hi.

            Kidona lianpi a hial nadingin azatngei thubul, lungsim, leh dozia
teng mah Saan in hong zang kik ding hi. Leitung in a muhkhak ngeiloh
zah in huaisia mah mah ding cih simloh azat ngeisa te mah a zang kik
ding ahi hi. A khem zia thuk zaw dinga, ado zia ngongtat zaw ding hi.
Telsate nangawn a khem zawh leh a khem ding hi. Maku 13:22.

              Khasiangtho in ka lungsim ong hon ciang in Pasian thubu sunga
om, abeisa leh mailam ading, thumante a hong mu sak hi. A hong tung
baih ding kidona lianpi ah khua vaak ih ngah nading in a beisa hun leh
mailam hun a ding kidona tangthute midangte zong ahilh sawn, gen
sawn ding in hong sawl hi.

             Tua thuguite aki muh theih nading in, Satan a sinso sak Pawlpi’
tangthu sunga thupiang kician mah mah teng ka teelkhia hi. Tua sungah
leitung zui pawlpi leh “sih dong in nuntakna nangawn pammaih asalo”
teci pangte’ thu ong dawk ding hi.

             Tuate tung tawn in a hong tung ding kidona om zia ding zong ih
seh thei pah ding hi. Topa ong pai ciangin mawh kawk banglo in ih om
theih nading in, i pelh ding leh ih delh ding thute Khasiangtho lungvaak
sak na tawh Pasian thubu sung pan ih mu thei ding hi.

             Hun beisa a puahphatna a pungsak thupiang te pen Protestant
te thamlo in leitung bup in a theih leh apom thute vive ahi hi. Hih laibu
in a gennop thute a kawkkhia ding bek in tua thangthute tom sak in ka
hong lak hi. A tangthute tomkaih leh tham zul in kila napi koi mun pan
kila cih kipulaak lo hi. Ahangin tua tangthute thuman hi a, mikhempeuh
in apomsa hi lel ngawn ahih man ahi hi. Eikhang in zong hih bang mah
in laibute ki zang zel lel hi.

              Hih bu in thu thak zonkhiat nading le behlap na ding ngimna ahi
kei hi. Kidona sate tel muh zawk manin, hong tung ding kidona a thupi
zia ih seh thei nading ngimna bek ahi hi. Tua in i lampi ong vaak sak
dinga, sih dongin Pasian kammal leh Jesu tecipanna i kepcing theih
nading a hi hi.

              Hih laibu a simna hang in Satan gitlohna, akhemsiamna, azat
gaal van teng ong thei sak ding hi. Mawhna ki bangci sian-suah in, tua
tawh kisai kinialna lianpi ki koi ci ven sak cih ahi zongin, tua tung tawn
in Pasian thumanna, itna leh vangliatnate zong ong musak ding hi. Pasian
in a piansak nate tawh akikheel ngeilo a thukham siangtho dopphah in
a kizop zia uh leh tua thukham siangtho huzap alutna mite’ lungsim ah
khuamial ukna veng in, khuavaak tate asuah nading leh, eite hong it a,
a pumpi hong pia pa akipahtawi nadingin thu ka ngen hi.
E.G.W.

No comments:

Post a Comment