Monday, October 17, 2011

23. Biak-buk I Cih Bang Hiam.

                             23.Biak-buk I Cih Bang Hiam
(409)
              Jesu Alam-ente upna ah na dang khempeuh sangin a tung nung zaw
leh a laigil khuam a hi Laisiangtho mun in, “Ni 2300 ciangin Bianinnpi
ki siansuah ta ding hi” Dan. 8:14 ci in a genna hi. Hih kammal
pen Topa hong pai kik baih ding hi ci a a um mi khempeuh in thei uh hi.
Muuk leh kam tul tampi in hih hilhkholhna pen galvil kammal banga a
upna sung uh ah a neih uh ahi hi. Mi khempeuh in thu piang tuamtuamte
lakah hi thu a lamet pen uh leh zak nop a sak pen uh thu ahi hi. Ni 2300
cin’na in 1844 phalbi tuung lam hi ding ci in ki lak hi. Leitunga Khristian
dangte mah bangin Adventistte in zong Biak-innpi cih pen leitung ahih
kei leh leitunga mun khat hi ding hi ci in um uh hi. Amau in Biak-innpi
puah siangna pen nitawpni-a leitung meikuang tawh puah siangna hi
kha ding hi ci in um uh hi. Tua ahih ciangin Topa nihveina hong paina
hi pah ding hi ci uh hi. Tua ci up uh ahih manin 1844 pen Khrist leitung
a hong pai kikna ding kum cihna in seh uh hi.

               Ahih hangin a hun tung khin a, Topa hong dawklo hi. Thu um
mite in Topa thu khial thei ngei lo ding hi, tua hilhkholhna a khiatna
kipelh hi ding hi, ci uh hi. Ahih hangin koi ah khial hi ding hiam?
Tampi mah in ni 2300 beina 1844 hi lo hi ding hi, ci uh hi. Ahih hangin
amau lam et hun a Khrist hong pai loh mawk thu khat lo buang a ki pelh
na ding ki mu zo tuan lo hi. Hih hilhkholhna pen 1844 a bei hi leh
Khrist pen Biak innpi puah siang dingin hih leitung mei tawh hah siang
dingin hong pai kul ding hi ci in ki nial uh hi. Tu in hong pai lo mawk
ahih teh, tua gen kholhna pen bei nai lo hi ding hi, ci uh hi.

              (410) Tua bang hi mawk leh hih hilhkholhna akhiat dan masa
uh a kheel uh kul ding hi. Ni 2300 lah Artaxerxes in Jerusalem puah
kik ding a thupuak B.C. 457 phalbi tuung lam pen mah-a a ki pan hi
zel hi. Tua pana pat bek mah tawh lah hilhkholhna sunga thu piang
ding a ki gen teng a hun a mun kisi to dim diam thei bek zel hi. Dan.
9:25-27. Nipikal 69 pen kum kum 483 hi a, 2300 lak patna lam Messiah
sathau kinilh ciang baan to ci ahih teh, Khrist tui kiphum-a Kha
Siangtho ki pia (ki nilh) AD 27 tawh kisi pah lian takpi hi. A nipikal
70-na laizang tak ah Messiah ki that ding ci leu leu hi. A ki tuiphum
khit kum thum leh a lang a cin’ AD 31 kum ciangin Khrist singlamteh
ah ki khai a ki that takpi ahih manin ki si lian leu leu hi. Kum 490tawh
kikim Nipikal 70, pen Jew te tawh kisai ahi hi. Hih hun a bei lian
ciangin a mi nam buppi un Khrist nial takpi uh ahihna kip sakna-in A
nungzuite na bawlsia zom lai uh hi. Tua ciangin sawltakte in AD 34
kum a kipan Jew te nusia in Zentail te lam ah na ki hei ta uh hi. Tua
hun in kum 490 hong bei to hi ta a, kum 2300 lak ah dok khia leng
1810 om lai hi. Tua ahih ciangin AD 34 pan kum 1810 lato leu leu
leng 1844 kum in bei hi. Tua khit ciangin Biak-innpi ki puah siang
tading hi,” ci in vantung mi in gen hi. A paisa hun sung tee-a
hilhkholhna in a gen thute a hun a mun ki lem tak maan takin piang
takpi to dian dian khin zo hi.
Tua tuatna ah dot kina omloin siangtho takin ki tuak to khin hi.
1844 kuma Biak-innpi siansuah nading thu khat lo ngal amau sehna
bang man takin tung hi. Ni 2300 beina ahi tua nite a tuatna sa uh khel
ni ci leng a vekpi in ki pelh khin hiau ding hi. Hilhkholhnate khempeuh
zong maan takin tung a hih man-a a upna din mun khel hong kul ding
hong suak mawk ding hi.

             Pasian in Ama mite Advent na seem dingin sawl a, a sepna te
uah A vangliatna tawh huh hi. Tua nasepna pen khuamial leh lang
pangte nop neh lel dingin Pasian in mot nusiat lo ding hi. Ama thumaan
pen muan lah theih ding leh kician lopi in zong mot nusiat lo ding hi.
(411) Mi tampi in tua hilhkholhna suut dan nusia in a din mun maan uh
a nial uh hangin pawl khat te in tua a upna uh Laisiangtho thumaan om
bang hi a, Pasian Kha Siangtho in zonga huh takpina teci om ahih
ciangin khah suah nuam loin a len cinten lai uh hi. Amau tee hilhkholhna
suut dan a thubulphuhte uh a maan mah hi ci in len cin ten lai uh a, a
baan ah Laisiangtho zon’ beh lai kul hi ci in a ngaihsun uh hi. Nakpi thu
ngetna tawh a din mun uh zong khia kik uh a, Laisiangtho sung panin
akhialhna uh muh khiat kik ding hanciam uh hi. A hun seehna te uh
tawh kisai a khialhna Laisiangtho sung panin mulo uh ahih manin Biakinnpi
thu a tel sit zawk lai uh hong kul ta hi.

              Tua banga a zon’ khiatna uah taangpi sehna bangin Biak-innpi
in leitung a genna hi cih theih nading Laisiangtho mun mu zo lo uh hi.
Laisiangtho sunga Biak-innpi nesepna vai a genna te tel muh pha saan
uh hi. A omzia, amun, a na sepziate dot tel kik zong kul lo in a ki tel sin
sen a ki gennate a muh beh uh hi. Sawltak Paul in Hebru te a laikhakna
ah, “Lam khat panin, thuciamna masa in biakna ngeina ahi zongin, hih
leitung tawh kipawl siangtho mun ahi zongin a nei hi. Bang hang hiam
na cih uh leh, puan buk khat a kibawl hi. A masa dei sungah meivakna,
sabuai leh Pasian maihah a kikhoih khomunte a om uh hi. Hih mun in
Siangthona Mun a kici hi. Anihna puan dalna sungah Siangtho Bel Mun
kici dei khat a om hi. Tua dei sung ah paknamtui halna, kham tawh a
kizut thuciamna singkuangte a om uh hi. Tua singkuang sungah mana
koihna kham beel tawh, a pak apak Aaron’ ciangkhut tawh, thuciamna
kigelhna suangpeekte a om uh hi, Tua singkuang tungah vangliatna tawh
kipawl vantungmi milimte in mawhphelna tokhom khuhin a om uh hi.”
Heb. 9:1-5 ci hi.

              Paul in hi taka a gen pen Pasian sawl banga Moses lam, a
saangbelpa teen’na mun dinga leitunga ki lam Biak-inn siangtho mun
ahi hi. “Amaute lakah kei ka om theihna ding in kei ading in biakinn
khat amaute bawl sak in”, (Paikhiatna 25:8) ci in mual tunga Moses
tawh a om khawm lai un Pasian in thu a pia hi. Israelte in gam sung
teng kan tan in khual zin uh a, a paina peuh uh ah tua Biak buk a puak
kawi kawi theihding uha ki lam hih hangin nasia in hoih mah mah hi. A
kawmte singpeek hoih kham tawh ki zut hi. A (412) ki bulhna munte a
ki lawi liap liap thei ngun tawh ki bawl hi. A tung pen puan tawh savun
pua-nun’-a ki bawl, a sung nung pen in puan neel hi in Cherubim limte
a ki suai hi. Buk pua lam, a huang sungah haltumna tau om hi. A
biakbuk sung pen dei nih pha a, Siangtho Mun leh Siangthobel Mun
kici hi. A meel hoih puan neel manpha puandal tawh a ki kal ki dei hi.
Tua deina puandal bang khat mah in siangtho mun lutna a na dal hi.
Siangtho mun akhanglam pangah khuaimeivak khuamte meivak
7 tawh, sun leh zan a biakinn sung ataang sak den dingin ki vak pai
suak hi. A sak lam nawl ah Ompihna anlum te ki koihna sabuai a om hi.
Tua ciangin siangtho mun panin siangthobel mun a ki dei madeuh in
kham tawk kizut namtui halna tau om hi. Tua panin Israel te in ni sial a
a thu ngetna uh namtui meikhu tawh Pasian mai ah puak to uh hi.

              Siangthobel Mun ah Thukham singkuang ki nga hi. A pangte
sing golh tawh ki bawl kham tawh ki tuam ahi hi. A sung ah Pasian in
Thupiak Sawmte a gelhna suangpeek nihte ki koih hi. Thukham kuang
tung, singtho singkuang zaang ah, Hehpihna Tokhom a kici a khut siam
pente bawl ahoih mah mah a peek khat ki phah hi. Cherubim nih in
among tuak ah kual khum in laitaak uh hi. Tuate khempeuh kham tawh
kibawl hi. Hih dei sung Cherubimte kikal panin hong ompihna meiilom
vanglian tawh Pasian hong kilang zel hi.

              Hebru mite Khanan gam ah hong kip om khit uh ciangin tua
puan buk pen Solomom lam Biak-innpi tawh kilaih hi. A kip zaw leh a
zai zaw in a lam uh hangin a lim mah et teh-in a lam uh a hi hi. Tua
bangin Biak inn hong po to a, Daniel hun a ki suksiatna leh AD 70 kum
a Rome te suk siatna dong hong hi to hi.

              Laisiangtho in a gen Biak-inn leitunga om ngei pen hi bek ahi hi.
Hih Biak-inn pen Paul in thuciamna masa biak-inn ci hi. Ahih leh
thuciamna thak in Biak-inn nei lo ahi hiam?
(413) Hebru sung mah lem leu leu uh a, thumaan zong te in Thuciam
thak Biak-innpi omna hong mu khia ta uh hi. Paul kammal mah man
kik in, “thuciam masa in biakna ngeina ahi zongin, leitung tawh kipawl
siangtho mun ahi zong in a nei hi.” “Zong” cih kammal a zatna ciangin
Paul in hih biak-inn thu a genna sa om zo ahihna alak hi. A mai-a a
genna om sa sung leh leem uh a: “Tu-a ki gen sa thute a bulpi in tua
bang siampi ukpa ih nei hi. Amah in vantung vanglianpi tokhom ziat
lamah tu-in a om hi” ci hi. Heb. 8:1, 2.

              Hi laitak ah thuciam thak-ii Biak-innpi hong gen a hi hi. Thuciam
lui-a biak-inn pen mihing lam hi a, Moses phuh a hi hi. Tu-a a gen
Biak-inn pen Topa phuh hi a, mihing hi lo hi. A masa sung ah leitung
siampite in na seem uh hi. Hih a nu nung sung ah eite siampi lian Khrist
in Pasian ziatlam ah seem hi. Biak-buk khat pen leitung ah om a, a khat
pen vantung ah om hi.

             Tham loin Moses bawl biak-buk in et teh khat nei-a ki bawl a hi
hi. Topa in makaih a, “Biakbuk leh a na-zatte’ lim ding tawh kisai-in
nang tungah kong lahte khempeuh tawh kituakin nangmah in na bawl
ding hi,” ci hi. A sawl kikna ah, “Mual tunga nang tunga hong kilak hih
nate pen amau’ lim ding bangin na bawl ding thei in “ ci hi. Paikhiatna
25:9,40. Paul in tua a masa pen bel “tu laitak hun ading lim ahi hi,” ci
hi. Tua hi a, siangtho munte in “vantung-a a tak tak pen lim” a ciing
khol ahi hi. Thukham zui a biakna pia a siampite zong “vantunga tu
hun-a ki sem ding ettehna” hi bek zaw hi. “Mi khut tawh kibawl a
siangtho mun sungah Khris tum lo hi, eite tangding tu-in Pasian mai ah
a pumpi lalh nadingin vantung ah a tum hi.” Heb. 9:9,23; 8:5; 9: 24.

               Vantunga Biak-innpi pen tu a eite ading Jesu in Siampilian a va
sepna pen a hi hi. Tua in a tatak, a bulpi (original) pen hi zaw-a, Moses
lam pen tua pana ki etteh bek ahi hi. (414) Pasian in hih leitunga Biakinn
a lamte tung ah A Kha Siangtho pia hi. A ki lam dan khawng, a
siamtheihna uh, khut neelnate in Pasian pilna ki muhna ahi hi. A kawmte
in kham tawh kibang hi. Meivak khuam 7te tungah mei aki vak ciangin
a leng kik in inn sung khempeuh tang kim sak hi. Ompihna Anlum
sabuai leh namtui taute zong kham tak bangin te diam diam uh hi. Inn
tung sung dapna puan hoihte tungah zong vantungmite lim kisuai hi. A
eng dum, a ua palh leh san ciip in a mun ci teng etlawm sak hi. Siampi
lianpa lo ngal mi dangte lut theih lohna a dei nihna sung ah zong Pasian
minthan’na a hong la zelna Shekinah meii-ngo zong om hi.

             Tua leitung biak-inn tawh a ki teh thei vet lo a minthang vantung
Biak-inn sung ah eite makai Siampilian Khrist in Pasian Tokhom ah a
nasepna zia ih muh theih nadingin leitunga pen a hong pia a hi zaw
bek hi. A mai ah ama nasem ding mihing tultul om a, a mai ah mlihing
tulza sawm a ding uh hi. Dan. 7:10. Tua Biak-inn mun siangtho pen
a tawntung Tokhom min than’na tawh ki dim in, a taang Seraphimte
in vil uh hi. Amah zahtak in a maite uh liah uha omte’ omna mun pen
mihing khut tawh a kibawl thei ngei lak-a hoih pen tawh a hi thei liai
liai cianga a thupina ih muh theih nadinga leitunga pen a hong pia ahi
zaw ta zen hi. A hi ta zongin mihing te Hot nadinga vantung Biak-inn
sunga na ki seem te a zia I theih dinga pha mawh thumaan pawl khat
om ahih manin, tuate hilhtel nadingin leitung biak-buk nasepzia tawh
hong hilh ahi hi.

              Vantung Biak-inn sunga siangtho munte a lim cing ding in
leitung biak-buk zong dei nih a ki suah ahi hi. Mangmuhna tawh
sawltaak Johan zong vantunga Pasian Biak-innpi sung ki mu sak a,
amah in “tokhom mai a meivak 7 taang dente mu hi.” Mang. 4:5.
“Kham kuang atawi adang vantungmi khat in zong hong pai-in biakna
tau kiangah ding a, tokhom mai-ah”om vantung mi khat mu hi. Mang.
8:3. Hih lai tak ah kamsangpa pen vantung Biak-inn a dei masa sung
ki en sak a hi hi. Tua lai ah “meivak 7” leh “kham biakna-tau” mu hi.
Tuate lim la a leitung biak-buk ah zong meivak khuamte leh namtui
halna taute a ki koih a hi hi. “Vantunga Pasian Biak-innpi hong ki
hong a,” (Mang 11:19) a dei sung nung zong a en leu leu (415) hi.
Siangtho Bel Mun a mu hi. Hih lai ah, “thuciamna singkuangg” a mu
hi. Moses lam na sunga Pasian thukham koihna singkuaang pen tua
lim la-a ki bawl a hi hi.

               Biakbuk Thu a kantel te in vantung ah Biak-innpi om takpi hi
cih pen ki sel nading om lo-in hong thei khia uh hi. Moses in hih leitung
biak-innpi a lamna ah etteh nei-a a lam sak a hi hi. Tua a etteh pen
vantunga a tatak pen a hi hi ci in Paul in hilh hi. Johan in teci pan’ pih
a, vantung ah mu takpi hi.

              Vantunga Biak-innpi sung ah Pasian a teeng hi. Ama Tokhom in
dikna leh thukhen tungah kinga hi. A siangthobel mun ah Ama Thukhun
thukham koih a, tua tawh mi khempeuh ki sit tel hi. Thukham a tuam
singkuang tungah Hehpihna Tokhom a om hi. Tua mai-ah Khris in
mawhneite adingin Ama sisan tawh va thum hi. Tua bangin dikna leh
hehpihna kigawm in mihingte hot khiat nading nasem uh hi. Mong nei
lo pilna leh mong nei lo vanglian bek mah in pi cin’ theih nasep ahi hi.
Tua a kikophehpihna leh dikna in vantung ah lam dang sakna leh
zahtakna ki dim sak hi. Leitung biak-inn sunga Cherubimte in zahtak
takin hehpihna Tokhom en suk sak uh hi. Tua pen vantung buppi in
Hotkhiatna nasepna lawp takin a et denna uh lim lahna a hi leu leu hi.
A tatak pen ah vantung mite in migitna thuthukpi pen telmuh nuama a
etna uh lim a hi hi. Pasian pen thutang in a ki sik kik mawh nei mi te mi
dik a tang sak ahihna, a puuk mite tawh a ki zopna uh a thak suahsakna
a hi hi. A puuk ngei lo vantung mite tawh gawm in Pasian maia a teen’
khawm den theih nading un, tua hehpihna thuthuk pi tawh Khrist in a ki
sim zolo mihonte siatna khuk pan kaai khia in a kawk baang lo Ama
puan silh sak hi.

              Mite tawh kikal a Khrist’ palai nasepna pen Zechairah
hilhkholhna ah a ki lawm mah mah in gen a, Ama min in “A hiang” ci lih
liah hi. Kamsangpa genna ah: (416) “Amah in Topa’ biakinn a lam
dingpa hi a, kumpite’ ngah theih minliatna ngahih, ama mite uk ding hi.
Ama(Pa)kumpi tomkhom gei-ah siampi khat om dinga, kithutuakin
kilemin na sem khawm ding uh hi” ci hi. Zech, 6:12,13.

               “Amah in Topa’ Biak-inn lam ding pa hi.” Ama ki gawhna leh
Palai sepna hangin Khrist in Pasian Biak inn lampa leh a phut pa ahi hi.
Sawltak Paul in Ama pen “Khris in tua innkiu-nuai suang ahi hi. Tua
suang leh inn khempeuh in kizom in khang a, Topa sung ah note in
zong Kha Siangtho hangin Pasian’ omna na suah nadingun a kilam na
hi uh hi. “ ci hi. Efesa 2:20-22.

               “Amah in minthan’na nei ding hi.” Khrist in a puuk mite a hot
khiatna ah minthan’na nei hi. Khang tawntung in hot khiat mite lapi in,
“Eite hong it a, a sisan tawh eite mawhna pan hong phelkhia a, ama
Pasian mai-ah eite kumpi za ah a hi zongin, siampi za ah ahi zongin
hong koih Topa tungah vangliatna leh ukna thu om tawntung ta hen,”
ci ding uh hi. Mang. 1:5,6.

               “Amah in A Tokhom tungah tu in uk ding hi.” Tu in bel tua
Minthan’na gam hi nai lo ahih manin “A minthan’na Tokhom” ah tu
nailo hi. Palai a sepna a zawh ma teng in A pa David Tokhom ah tu-a
a uk ding “a bei ngei nawn lo “ Kumpi gam pen Pasian in pia khia nai lo
hi. Lk. 1:32,33. Khrist in Siampi hihna tawh tua Tokhom ah A Pa tawh
vai hawm uh hi. Mang. 3:21. A om tawntungpa, Amah leh Amah-a
piangkhia Pa, tawh tokhom tunga a tupa in “eite lungkhamna thuaka ih
dahna te a puapa” hi a, “eite thuak mah bangin ze etna apawl pawlathuak
ngei mi, ahih hangin mawhna khialhna tawh akipelh,” “mawhzolna
thuakte a huh zo pa”, “ midik Jesu Khris ahi eite hong huhpa Pasian
kiang ah ih nei hi.” Isa. 53:4; Heb. 4:15; 2:13; 1 Johan 2:1. A ki dawt,
a ki liam sak, a kawk baang lopi pumpi pen teek mah tawh Palai a sem
ding a hi hi. A liam A khut, a ki sun let a pang, a ki kheen let khepeek,
mah tawh mawhna sunga a puuk mite ading hong thuum sak in, a ki seh
thei lo man tawh hong leisa ih hi hi.

               “Amaute kikal ah nopna vai hawm khawm ding uh hi.” Tapa itna sangin
in aneu zaw tuanlo Pasian neih itna pen mawh nei mi te ading hotkhiatna
nak a hi hi. A pai san ma-in Jesu in A nungzuite kiang ah, “Note ading
Pa kiangah ke’n ngen ning ka ci kei hi.Banghang hiam na cih uh leh,…Pa
in zong note hong it hi.” Johan 16:26,27, ci hi. Pasian “Pasian in Khris
sungah om a, leitungmite’ mawhna ciamteh lo in amah tawh kilemsak”
(417) kik hi. 2 Kor. 15:19. Vantung a Biak-inn sunga nasepna ah
“amaute gel kikal ah nopna thu vaihawm khawm ding uh hi.” “Pasian
in a Tapa khat bek a piak dongin leitung mite a it hi.Tua Tapa a um mi
khempeuhte in kisia lo-a nuntak tawntungna angah nading uh ahi hi”
Jn. 3:16.

              Biak-innpi I cih bang hiam? ci a dotna pen adawn na ding
Laisiangtho ah ki cian mah mah hi. “Biak-innpi “ cih Laisiangtho kammal
in Vantung na te muh theih nadinga ki bawl Moses lam biak-buk pen
genna hi masa pen hi. A nihna ah, leitunga pen in a limciin vantung a
om “a tak tak Biak-inn” pen cihna a hi hi. Khrist a sih ciangin lim
ciin’na teng bei ta hi. Van-a om a tak tak Biak-inn pen Thuciam thak
mun siangtho pen a hi hi. Dan. 8:14 sunga hun sehna hilhkholhna pen
in hih Thuciam thak Biakinn pen gen ahih kul hi. Ni 2300 beina 1844
kum in hih leitung ah tua Biak-innpi a om nawnloh kum zatampi pai
khin hi. Tua hi a, “Ni tul 2300 ciangin Biak-innpi ki siansuah ta ding
hi” cih hilhkholhna thu dot kik kul lo zah in vantunga om Biak-innpi
kawk ahi hi.

              Ahih hangin, Biak-inn puah siang cih ciangin bang ci puah siang
hi ding hiam? cih dotna thupi pen khat dawn’ kik ding a om lai hi. Hih
leitung biak-innpi tawh a ki zom nasepna Laisiangtho Lui in nagen hi.
Leitunga pen bangin vantunga zong puah siang theih ding om ahi hiam?
Heb. 9 sung ah leitunga hi ta leh vantunga hi ta leh, Biak-innpi
puahsiangna zia tel takin na gen hi. “Thukham thu bangin na khempeuh
si tawh kisiangtho sak hi cih dinfg hi. Si kibua loin mawhna maisakna a
om kei hi. Tua ahih ciangin vatungah a om nate a limte in tuate (gan si)
tawh a siangtho sak hi. Ahih hangin vantung nate ahih uh leh, apha
zawte tawh a singtho sak hi,” (Heb. 9:22,23.) Khrist sisan tawh a ki
siang sak a hi hi. Puah siangna ah a lim ciin’na hi ta leh a tatak pen hi
taleh, sisan kizangh ding ahi hi. A masa ganhing sisan kizang in, a nu
nung Khrist sisan tawh ahi hi. Paul in bang hangin (418) hih sisan ki
zangh se hiam cih thu a tel gen na ah, Si kibua loin mawhna mai sakna
om lo hi na ci hi. Mawh mai sakna ahi mawhna tei-khiatna sep a kul ahi
hi. Bang ci bangin tua mawhna te vantunga leh leitunga Biak-buk tawh
kisai kha mawk hiam cih thu a lim ciing nasepnate panin ki thei thei hi.
Leitunga siampi semte in “vantung nate a lim leh liim” ciing in na seem
uh a hi hi. Heb. 8:5.

               Leitung Biak-buk sunga na ki sep zia pen cial nih pha hi. Siampite
in Siangtho mun ah ni sial in mawh suutna na sem uh hi. Ahih hangin
Siampilianpa in Biak-innpi siansuah nadingin siangtho bel mun ah kum
khat in khat vei bek lut in na seem hi. Ni khat khit ni khat a ki sik kik
mawhnei te in ama ki thoihna gan te hong pai pih uh a, agan lu tung ah
a khut nga in a mawhna teng uh pulaak hi. Tua pen ama tung pan
mawhna teng la khia in mawhnei lo ganno tung ah suan hi, cihna a lak
a hi hi. Tua ganno pen ki that hi. “Si kibua loin mawhna maisakna om
lo hi,” ci in Sawltakpa in gen hi. “Nuntakna in si sung ah a om hi”.
Siampilaibu 17:11. Pasian thukham palsatna pen a palsatpa nuntakna
tawh loh ding ahi hi. Tua sisan pen mawh neipa in a taansa nuntakna
lim la ahi hi. Ama mawhna pen ganno in a pua-a, tua pen Siampipa in
siangtho mun sung ah lut pih hi. Mawhneipa’ palsat thukham kikoihna
ahi Siangtho bel Mun dalna puan mai ah hong theh hi. Hih bang Zeh
bawlna tawh tu-in mawhna pen gan sisan ah tu a, tua panin Biak-buk
sung ki tei suak hiau mawk phot hi. Khat khat pen siangtho mun ah lut
pih se loin, a sa pen siampite in anek lel uh zong om hi. Moses in Aaron
tate a thupiakna ah tua bang munte ah zong “Pasian in mipi mawhna
nomau tung ah hong suan hi” ci pah leu leu hi. Siampilaibu 10:17. Tua
Zehte gel in ki sik kik mawhneipa palsatnate biak-buk ah ki koih sak
ahihna a lak hi.

                Tua nasepn pen nisial in pai to to a, a kum bup ki khol hi. Israel
te mawhna teng Biak-innpi sung ah ki khol hi. Tua a ki khol mawhnate
paih khiat nading nasep tuam khat hong kisam leu leu hi. Pasian in tua
inn dei nihte sung ah siansuahna bawl nading thu pia tuak tuak hi. “Amah
in tua bangin Israel mite’ nitna hang, leh amau’ thu palsatnate hang,
amau’ khialhna khempeuh hangin siangtho mun adingin kilemna bawl
ding hi.” Biakna-tau ading zong siansuahna bawl kul hi. “Sitawm khat
tawh biakna tau tungah sagih vei theh siangsak in, Israel mite’ nit sakna
panin siangtho sak ding hi.” Siampilaibu 16:16, 19.

              Siansuahna(kilemna ni) ni lianpi ni ciangin Siampi lianpa in Biakinnpi
siansuah dingin siangthobel mun ah kum khat in khat vei ta bek a
lut hi. Tua laitak ah a kum bup mawhphelna nasepna va mahial hi.
Siansuah ni ciangin keel nih Biak-inn ah hong pai pih uh hi. Tua keel
nihte tung ai saan in, “khat Topa keel, a khat nawhmang keel” ci uh hi.
Siampilaibu 16:8. 21. 22. Topa keel ding pen mipi mawh thoihna in ki
go hi. Siampipa in tua keel sisan hong pai pih a, hehpihna Tokhom
tung leh a mai ah hong theh hi. Siangthobel Mun dalna ma-a namtui
halna tau tungah zong theh hi.

             “Aron in keel hing lu tungah a khutte gel nga-in, amau
khialhnaate khempeuh, keel tungah pulak ding hi. Amah in keel lutung
ah tuate suan-in a paikhiat pih dingin a kithawisa mipa khut tawh gam
lak ah sawl khia ding hi. Keel in amau mawhnate khempeuh pua-in gam
daihna ah pai ding hi.” Siampilaibu 16:8,21,22. Tua keel pen Israel
mite lakah hong ciah nawnlo a, a kaai pa zong mite lak hong lut kikma
in ki pumsil in a puante a sawp siang phot hi.

              Pasian in mawhna kih huai a sak zia leh Pasian sianthona Israelte
in a tel theih nading in ahi thei zah zah a lungsim uh alawng thei ding
ngimna in tua Zeh teng a ki bawl ahi hi. Tua baan ah amaute in mawhna
va sukha kha nawn kei uh hen ci a lahna zong a hi hi. Mi khempeuh in
hih siansuahna(kilemna) a kibawl hun sung teng amau ki sit teel in na ki
gawt bawl uh hi. Vai dang khempeuh koih khia in Israel buppi in a ni
buppi Pasian mai ah ki niam (420) khiattna in zangh uh hi. An ngawl
thungen in, amau lungsim mah ki zong khia uh hi.

               Siansuahna tawh kisai thumaan te a lim lahna nasep panin ki
thei tel thei pen hi. Mawhnei mi taang dingin a kipia gan khat a om hi.
Ahih hangin tua kithoihna gan sisan in mawhna a sil siang ahi pah nai
kei hi. Mawhna pen Biak-buk sunga ki khol sak ahi pan phing hi. Tua
sisan a piakna tawh mawhnei mite in Thukham vangliatna a lak ahi uh
hi. A mawhna, a palsatnate uh a maisak ding in hong pai ding Honpa
lunggulh in upna tawh a pulaak uh hi pan bek hi. Thukham mawhsakna
pan a suak ta siang tho pah uh ahi nai kei hi. Tua siansuahnani in siampi
lian pa in mipi hong ken’ ki thoihna sisan pen a Siangthobel Mun a
Hehpihna Tokhomn tungah va theh hi. Thukham’ ngetna a lungkim
nading va bawl ahi hi. Palai sem Siampi lianpa in mawhna teng hong
pua in, biak-buk sung panin hong pai khia hi. Nawhmang keel tungah
a khut nga in a puak mawhna teng pen pulaak in keel tungah suan hi.
Tua pan-in keel in pua khia leu leu hi. Tua ciangin mawhna pen a
mawhneite tung pan ki lakhia pai suak ta hi ki ci pan hi.

              Tua nasepnate pen, “vantunga kisepna zia ding lim ciing” bek
ahi hi. Ahi ta zongin tua leitunga sepna bang lian mah in vantung Biakinnpi
sungah mawhsuutna ki seem ahi to leu leu hi. Van a kahtoh khit
ciangin Honpa in eite ading in Siampilian aseem hi. Paul genna ah,
“Tua mah bangin a siangthona mun takpi lim ahi, mi khut taawh kibawl
a singtho mun sungah Khris tum lo hi, eite tangding tu-in Pasian maiah
a pumpi lah nading in vantungah a tum hi.” Heb. 9: 24, ci hi.

             Biak-inn dei masa sunga a kum tawn siampite nasepna in inndeina
leh a pua lam kawm kikal sung siangtho mun a kici sung teng ahi hi.
Khrist van kahto-a a lut ciilna nasep teng lim lahna a hi hi. Tua pen
siampite in nisial a mawh suutna na seem uh a, mawh thoihna sisan leh
Israelte thu ngetna ahi namtui hal gim a va puak toh nasep pen a hi uh
hi. (421) Tua mah bangin Khrist in mawhneite adingin A sisan, Ama
dikna namtui, leh a kisik kik thu um mite thu ngetna hel in A Pa mai ah
puak in, a va luui a hi hi. Tua bangin vantung biak-inn adei masa sung
ah mawhsutna ki seem ahi hi.

             Khrist van a kah toh lai in nung zuite in en uh a, tua mun dong
upna tawh a zui to uh hi. Tua ahih ciangin tua amuhna pen uh upna
laigil hong suak hi. Paul in a genna ah, “tua upna ei zong ih nei a, ih
khaa hong len sik kawi kip bangin kip in kician hi. Eite adingin puan
daal sung ah lut a, Jesu in eite ading a tawntung siampilian a sem hi”.
“Tu-in khuttawh kibawllo, hih leitung tawh kipawllo, alianzaw,
akicingzaw bukah, anung ciang suak ding phattuam nate siampi ahi
Khris in eite a ding a tawntung tatkhitna thupha hong nagahsak khit
ciangin, keel si, bawng si tawh hi lo, amah mah si tawh Siangtho Bel
Mun sungah khat vei a tum hi.” Heb. 6:19,20; 9:12.

             Kum tul leh za giat sung bang van Biak-inn dei masa sung ah
mawhsut nasep ki sem hi. Khrist sisan tawh a kisik kik mawhneite
ading Pa in mawh mai-a a saan’ nading va bawl sak hi. Ahih hangin
amaute mawhna pen mawhna ciaptehna laibu ah tuang lai hi. A lim
ciing siampite nasep lai in zong a kum bei ciangin siansuahna a bawl
mah bangin a tatak sepna ahi Khrist sepna ah zong mihingte hotna a ki
zawh siang nadingin Biak-innpi panin mawhnate paih khiat ding a kul
ahi hi. Tua siansuah nasep pen ni 2300 bei cianga ki sem pen a hi hi.
Tua hun ciangin kamsang Daniel muh kholhna mah bangin eite
Siampilianpa in Asiangtho Bel Mun ah lut in a mulkim huai khentel
siangna va sem a, Biak-innpi siansuah ta hi.

               Tanglai in mawhnate mawhthoihna gan tungah upna tawh ki suan
hi. Tua pan in, si san tawh Biak-innpi sung ah ki khin phei leu-leu hi.
Kiciamna thak sung leu leu ciangin a ki sik kik mawhna te, upna tawh
Khrist tung ah ki suan hi. A lim hi nawn loin a tak tak vantung Biakinnpi
sung ah va puak hi. A lim ciin lai a leitung biak-buk sung ah a ki
mawh ngei mawh na omsa khempeuh a nil khiatna uh tawh nasep a ki
zo ahi hi. Tua mah bangin a tak tak vantung Biak-innpi sungah a alut
mawhna teng a ciamtehna pan a phiat siangna uh tawh Biak-innpi ki
siansuah a hi hi. Ahih hangin tua ma in ciam (422) tehna laibute sit tela
kua teng in suansuahna ngah ding hiam cih pen a ki khen tel masa
phot ding ahi hi. Tua ahih ciangin Biak-inn siansuahna nasepna ah
Dawpkhiat nasep (investigation) thu khenna nasep hong kihel hi. Tua
nasep pen Khrist in A mite hon dingin hong pai ma in a ki zawh siang
phot kul hi. Tua hi leh Ama hong pai ciangin mi khempeuhte amau
gamtatna ciat bangin piak ding letsong a khut ah hong keng pah ta hi.
Mang. 22:12.

             Tua hi a, hilhkholhna thu khuavaak azui mitein ni 2300 beina
ahi 1844 kum pan in hih leitungah hong pai ding hi zaw loin Khrist in
van Biak-innpi-a Siangtho Bel Mun ah lut dinga, Amah hong pai theih
nadingin nasep mahial nading siansuahna ava bawl ding hi zaw hi ci in
mu khia uh hi.

               Mawh thoihna gan in Khrist ki gawh nading a kawk mah bangin
siampi nasepna in zong Khrist Palai nasepna lim kawk ahi hi. Nawhmang
keel in mawhna teng bulpi Satan lim kawk a, a ki sik kik takpite mawhna
teng atawpna ah ama tungah ki suan kik ding hi. Siampipa in
mawhthoihna gansi tawh Biak-innpi panin mawhna teng sawp khia a,
nawhmang keel tungah suan hi. Khrist in Amah mah’ sisan tawh A
mite mawhna sawp khia a, vantung Biak-innpi Siangtho Bel Mun panin
mawhsut nasep azawh siang nadingin Satan tungah suan ding hi. Tua
mawhna nei bulpipa in zawh siangna thukhenna ah tua mawhnate thuak
ding hi. Nawhmang keel pen Israelte lak peuh mah ahong lut kik nawnlo
dingin mi teen’ lohna munah ki kai mang in ki nawh mang hi. Tua mah
bangin Satan pen Pasian leh A mite kiang panin a tawntung ki nawh
mang dinga, mawhna leh mawhnei khempeuh a om ngei nawnlo dinga
phiat siangna munah amah zong mai mang ta ding hi.

No comments:

Post a Comment