Wednesday, October 12, 2011

40. Pasian mite kihonkhia ta,

Dear Laisim mimal,
Azom te,
                           40.Pasian Mite Kihonkhia ta

(636)
            PASIAN thukhun a zuite kiang panin mihing a kem ki-huutna Upadi
a ki hepkhiat hun a tun ciangin gam tuamtuamte ah zong suksiat
nading thu thakhat in vaihawm hon pah ding uh hi. A hun ciangtan
thupiakni a nai ciang in mite in tua mi lomnote a suksiat siang nading in
kiciamkhol diim-diam ding uh hi. Zankhat thu in nawk khat suahin
sukmang khit dingin gelkholhsa-in anei uh hi. Thu kimlo-a nialna ging
khat beek kizaloin thakhat in buk sim in suam ding uh hi.
 

            Pasian mite pawlkhat thonginn sungah, pawlkhat gammaangtulak
ah, gamsimtham beel in Pasian’ kep ding ngen niloh uh hi. Gilo vantung
mite in amaute that dingin galhiam tawi galkap honte mun citeng panin
seh kawikawi uh hi. Tua hun ciam a tun laitak lian mah in Israelte’
Pasian in A mite honkhia dingin hong gamtang ta hi. Topa in a gen in
ah, “Ahi zongin no Pasian’ mite in ahih leh biakna pawi a kikham ni
zah-a bangin, la na sa ding uh hi. Israel a hu, Topa’ biak-inn ah a pai
ding in tamngai aw ginna zui in a kuankhiate bangin na lungdam ding
uh hi. Topa in heh mahmahna leh a kangtum thei meikuang sung pan in
PASIAN MITE KIHONKHIA TA 651
vanging leh huihpi leh gialpi tawh, ama liatna minthan’na aw kiza sak
in ama khut a viik sukna kimu sak ding hi.” Isaiah 30:29,30.
Gual zo kisa in ot-khaina tawh zahko-a to bawlna tawh migilote
in agaalmat dingte tung ah bawh ding in a kisak lai tak un, Eh! Mawk
aw! Zan khuamial sangin sah zaw in a vom sah mah mah khat leitung ah
hong kia suk hi. Tua ciangin Pasian tokhom panin vangtang sakhituihup
khat in van a vaitan in hong kualkhum vat hi. Simmawhna tawh a gamlum
lia lua teng daai cip hiau hi. Thah nopna lungsim a neih teng uh a
mangngilh khin uh hi. Launa in gaak cip in Pasian thuciamna hong ki
dawk pen lamdang sa in en hiai-huai uh hi. Tua vangtang in amaute
hum leh a ut uh hi.
 

             Awging siang mah mah khat in Pasian mite kiangah, “Van daak
dih un” aci hi. Amaute in vantung a ettoh uh leh Kamciam sakhituihup
amu uh hi. Leitung akhuh avom hehna meiilom pen ki khenkham hi.
Stephen in van a ettoh leh Pasian minthanna leh Mihing Tapa tokhom
tunga tu a muh bang in a mu uh hi. A Pasian hihna meel tawh aki
niamkhiatna limte tawh amuk pan in a Pa leh Vantung mite kianga agen,
“kei na hong piak minthanna amu dingin keimah na hong piak mite
zong ka omna ah a hong pai theih nading ka deihsak hi.” (Johan 17:24)
cih kammal a za uh hi. La aw ngaih bangin aw khat hong ging kik a, tua
in gualzawhna aw ahi hi. “Hong pai ta uh hi! Hong pai ta uh hi! A
siangtho, gitlohna tawh kipelh, anin bang lote ahi uh hi. Keima thuak
lungduaina thute zui uh a, amaute vantung mite tawh kithuah ta ding
uh hi” cihna thu a za leu leu uh hi. Tua ciangin amai daang, upna
khahsuahlo, thungen-a muk phun niloh te in tha khat in zawhna aw
tawh a awng keek uh hi.
 

             Pasian in a mite a hotkhiat nading in ama vangliatna a kilat sak
ding hun pen zankim laitak ahi hi. Thakhat in ni hong dawkvat a atang
gemgam hi. Lim leh na lamdangte in zui in ki laih phang-phang uh hi.
Migilote lau in, lamdang sa in a en hei-haai keei ta uh hi. Midikte in

ahih leh amaute kihot khiat nading lim mu ta uh ahih manin, ciliap multho
liangin a lungdam uh hi. Nate khempeuh in nidanga apai ngei in pai
nawnlo uh hi. Luituite khawl in, van ah meiivom lompite hong lengin ki
khenpaih uha, kiphukha lamlam uh hi. Van maitang kinuai keei lak
munkhat pan in telgen theihloh zah in khuavaak a hong tang hi. Tua
vangtaang sung panin “A zo zo hi”ci in tuipi ging bang Pasian aw a
hong ging hi. Mang. 16:17.
 

             (637) Tua aw ging in van leh leitung teng thawn in a lok gawp
hi. Nakpi in ziin linga, “ziin ling khempeuh lakah a husia pen ahih manin
mihing apian’ zawh hih bang zin ling om ngei nai lo hi.” Mang. 16:17.
Vantung kihong in kikhak dua-dua zeel hi. Tua kawm lak pan in Pasian
tokhom pan a vangtang khia pen hong phe zel hi. Mualte zong huihmuta
vuang pumpeng a bang uh hi. Suangtum golpipite kitheh khia ziah
zuah kawi kawi hi. Khua kipeei-a, van ging bangin ging dam-dam kawi
kawi hi. Huihpi zong ku via-vua in a susia nuam a awng dawite aw
bangin kiza ziazua kawikawi hi. Lei maitangin tuipihual bangin vumto
au-au zel, kuaksuk da-da zel in a om hi. Lei maitangte kitam kham
kawikawi hi. A dinmun pan in a lengmang ding tawh ki bang hi.
Mualdung golpipite zong a omna pan tumsuk uh hi. Mi teenna tuikulhte
zong ki mu nawnlo hi. Sodom banga gitlohna dim tuipi gei khuapite
zong tuipi lung haam in a valh tum hi. A lian Babylon Pasian mai ah
phawk in om a, “ama hehna lenggah zucill a ki dawnsak kik hi.” Mang
16:19-20. Gialpi “talen khat khat a gikte” in mun citeng ah suksiat ding
nasep a sem hi. A kisathei pen pen khuapite kisial pai ta hi. Kumpi inn
nuamte, leitung miliante in a hauhna leh a nop sak na in a zat munte leh
a vang a lian sak dinga a a hauhna uh azatna munte zong a mau mitmuh
mah in suang kitam zan bulom a suak khin ta hi. Thonginn kawmte ki
balkeek a, upna hanga kikhum Pasian mite a suakta uh hi.
 

                Hante ki hong khia-a, leisunga ihmu mi tampite hong thokhia
uh hi. Kimkhatte in tawntung nuntak na ngah ding, leh kim khat te pen
tawntung maizumna le mawhsakna thuak ding in a tho uh hi. Dan. 12:2.

Vantung mi thumte thu ki tangko hun sunga asi mite khempeuh Pasian
in ama thukham azui mite’ ading nopna thuciam agen za ding in amau
hantek panin vanglian sa in hong pu suak uh hi. “A pang teipi tawh a
sunte” zong hong tho khia uh hi. Mang 1:7. Khris asih ding lai-a a lung
gimnate peuh ciamnuih in zangh a a mawl pihte leh a thumaan langdo in
mite a na bawlsia a gilo pente zong tua minthanna leh Pasian mite
noptuak na teng mu ding tanghial in ki tho sak phot ding hi.
 

              Meiilom sahpi in van teng tuamcip lai hi. Tua lak pan in nitaang
in hong kaaplet suk zel hi. Jehovah Pasian in phuula ta dinga a hong
ensuk tawh ki bang hi. Khuavaak (638) lauhuai in vantung pan ki zial
khia in meikuang peekpi dal deda bang in leitung pum tuun hi. Vantunga
a hawk vangingpi zong lau huai in a telhaksa hi. Migilote thuak ding
buppi teng a lak hi, Kam ki pau khia teng mi khempeuh in thei kim loa,
ahih hangin zuau thuhilh Sia teng in teltak in thei uh hi. A den deuh
mah mah lai khawnga Pasian thukham zuite tunga gitlohna lak in kisialna
tawh a zahko, aphin ato to tengin tu-in cih nading thei lo in lau-in ton
khe-khaa uh hi. Amaute cih mawh kahna aw gingte, na ging zia-zua te
lak pan in ki za vau-vau hi. Dawite in Khrist Pasian ahihna pulaak ta uh
hi. A vangliatna mai ah liingin a om laitak un mihingte in hehpihna ngen
in atal uh lei ah sii-in lungkham cimawh in a kap uh hi.
 

               Pasian nilian ni ding mangmuhna tawh amu tanglai kamsang te
in a gen na ah, “Topa’ ni hong nai ta ahih manin nakpi tak in kap un.
Vanglianpa’ kiang panin suksiatna hong tung ta ding hi.”Isaiah 13:6.
“Topa kihtakna leh a lian ama minthan’na pan in suang hawm sungah
lut un la, leivui sungah bu un. Mite’ ki liatsakna pen ki niam koih dinga,
mihingte’ ki phatsakna pen ki niam khiat ding hi....A mah pen leitung a
liingsak gawp ding in a hong kipat ni hun ciangin, Topa kihtakna leh a
lian ama minthanna panin suang hawmpite sung leh keen hawmte sungah
a buk theihna ding un, mite in a biak ding un a bawl uh ngun leh kham
milimte, buite leh bakte a paih ding uh hi.” Isaiah 2:10-12, 20,21.

               Meiipi hong kihong khat sung panin a taang mah mah aksi khat in
a kiim khuamial tawh etkaak in a zah li banga taangzaw in a hong dawk hi.
Tua in Pasian thukham zuite kiang ah lam-etna leh lawpna, lungdamna thu
hong gen suk in Pasian thukham palsatte tung ah hehna leh nuaisiat nading
thu hong pulaak hi. Khrish adinga na khempeuh a phal mite Topa kulhpi
sung ah bu ta uh hi. Amaute in leitungte leh thumaan sim mawhte mai ah
sittelna thuak khin uh a, amau adinga sihna thuakpa ading in muanhuai tak
in teci pang khin uh hi. Sihna maitang nangawn ah thumaan a khahsuah
lote in a lamdang ki khelna ngah ta uh hi. (639) A den deuh lai in a maitang
te uh daangin gimmel pua in, gem in, a buai uh hi. Tu-in lamdang sa in a
maisuahte uh ki phalhta a, upna leh itna tawh vaak suah ta hi. Amaute gual
zawhna aw kiza hi. “Pasian pen eima belh leh ih thahatna hi-a, haksat hunin
hong huh pahpah pa ahi hi. Tua ahih ciangin, leitung kikhin in, mualte tuipi
sung a kiden na zongin, a tuite ging zua-zua in phuan zuazua a, hih gin’na
hangin mual liante a ling zong in ih lau kei ding hi.” Late 46:1-3.
 

               Tua muanna kammal siangthote Pasian kiang ah kahto hi. Meii
lumte lah theng siang ta hi. Aksi ki dawk van siang pan in a heh a mial
van-maitang tawh a ki leh bulh, kam-a gen zawh loh minthan’na hong
ki dawk hi. Vantung khuapi thupina zong a kongpi kihong panin kimu
khia zia-zua ta hi. Van pan in khut khat in suangpeek nih kikhepsa in a
tawi hong ki mu hi. Kamsangpa genna ah, “Vantung in ama thumanna
gen hi; bang hang hiam cih leh Pasian mahmah thukhenpa ahi hi.” Late
50:6. Sinai mual tunga meikuang leh van ging laka hong ki pulaak khin
Pasian thumanna ahi a siangtho thukham in mite nuntakna hong uk ding
hi. Thuman leh thukhial ki lang sak ahih na hong tel dawk sak ta hi. Tua
khut in suangpeek kikhep pen hong zal khia hi. Thukham Sawmte
khempeuh sim theih ding in ong om hi. Hun beisa a khuamial tawh
kipawl pu-pa thucin le tanglai ngeinate peuh leh lampialnate phawkkik
zanghzangh hi. Lungsim panin tuate lengkhia manga Pasian thusawmte
tom mahmah leh kitel mahmah in, thuneihna leh a zahtaak huai pen in
leitung-a teng mikhempeuh et ciat ding in ong ki lakkhia hi.

              Pasian nget thu siangthote a khe tawh a sikcip mite a lau dan uh
leh a cihmawh dan uh genkhiat theih hi vetlo hi. Topa in tua Thukham
pia a, amaute in amau gamtatna sate uh tawh enkak in, kisik kikin a ki
puahphat nading un a piak ahi hi. Ahih hang in leitung mite maipha a
zon’na un tua thukham paikhia in midangte zong a palsat ding in ahilh
sawn uh hi. Amaute in Pasian mite bang Sabbath palsat ding in aana
bawl teitei ngei zaw lai uh hi.(640) Tu in tua a simmawh uh thukham
pen mah in amaute mawhsak ta hi. Amaute tua thukham panin penglo
mawk uh ahih lam a tel phat san uh ciangin a cimawh uh hi. Biakna
azuih ding uh amau deih pen ateel khin zo uh hi.”Tua ciangin midikte
leh migilote, leh keima na hong semte leh hong sem lote a kilamdan’na
na mu kik ding uh hi” a ci hi. Mal. 3:18.
 

                 Pasian thukham agalbawl siate pan apawlpi mi aneu pen dongin,
thumaan hong muthak san uha, zuih ding ahih lam hong thei phasan
mawk uh hi. Thukham nambat li-na pen a nungta Pasian ciamtehna ahih
lam a theihna uh zekai lua ta hi. Amau nipi maanlo pen phuah tawm
Sabbath ahih lam a tel muhna uh zekai ta hi. Amaute in Pasian langdo
kha uh ahih na uh a tel muh phing mawk uh hi . Biakna makai Siate in
Paradise kongvanga paipih ding in akigenna te uh kisiatna sunga mite a
makaih ngit-nget uh na hi thong hi. Tua ni tawpna ni ma tengin sum
siangtho a na semte pan mun bang zah in thupi in, amau muan huai
lohna thaman bang zah tak in kihtak huai hiam cih a thei het kei uh hi.
A tawntung ading in khaa khat a maiman pen bang zah man hiam cih ki
tuat theilo hi. Pasian in “nang gilo nasempa, Ka kiang panin paikhia in,
a cih ngeu tanghial ding pen nak lauhuai tuak lua hi.
 

              Pasian aw van panin hong ging hi. Jesuh hong pai ding hun a ni
leh a nai hong tangko khia ta hi. Ama mite tung ah a tawntung thuciamna
pia ta hi. Van ging keek kia zah in a aw in leitung kualvial in a thawn
kawi kawi hi. Pasian’ Israelte in tua aw ngai in a vandak uh hi. Amaute
mai tangte a taang hi. Mosi in Sinai mualtung pan a hong kumsuk lai-a
tawh ki bang hi. Migilote in amaute maitangte en zolo uh hi. Pasian

zahtakna a Sabbath siangtho a na zangte thupha a kipiak khit ciangin
zawhna aw ngaihpi tawh a awng uh hi.
 

                Tua khit a sawt lo-in khuttum lang cia a pha meiivom lomno
khat nisuahna lam pan in hong kilangh hi. Tua pen Honpa a kim um
meii hi a, a gamla panin meiivom bang a kimu ahi hi. Pasian mite in hih
pen Mihing Tapa lim hi cih a thei uh hi. (641) Dai tak in gal-et uh a,
leitung lam hong naih sem sem ciangin avang tang meiipaak lianpi bang
in hong ki langh hi. A taw-dap pen a kang tum sak thei meikuang bang
ahi hi. Tua meiipaak tung ah Thuciamna sakhituihup in a kual khum hi.
Jesu in gaalzo lian pen pa ahihna tawh hong tuang suk hi. Tu in Mi cimawhpa
in, “maizumna tui kha dawn nawnlo ding hi. Van leh lei-a gualzo
hihna tawh hong pai ta hi. A nung ta leh a si mite thu khen sak ding in
a hong pai hi. “ amah thumaan in muan huai a, dikna tawh thukhen in
galdo ta ding hi.” ”Vantung a galkapte in amah hong zui uh hi.” Mang
19:11, 14. Van buppi “ tulsawm mun tulsawm, a tul mun tul tampite
tawh” a taang zia zua hi. Mihing laikung in akim in a gelh theih loh,
mihing lungsim in a thupina a matkim zawhloh, leh theihtel zawhloh in
a thupi hi. Ama liatna in vantung khuh in, amah ki pah tawina in leitung
a dim hi. Ama’ vang tang in khuavaak bang hi.” Hab. 3:3,4. A nungta
meii hong nai ta a, mittang khempeuh in nuntakna Kumpipa mu uh hi.
A siangtho lutang tung ah ling-lukhu om nawnlo hi. Aminthag zahtak
huai lukhu a lutung ah ki nga ta hi. Ama maitang vaang tang in sun
nitaang sang in a taang zaw hi. Ama puantung leh aphei tung ah kumpite’
Kumpi, topate’ Topa ci in a ki gel hi” Mang. 19:16.
 

               Ama mai ah, “maitang khempeuh a daang hi”. Pasian migitna a
na nial kha khempeuh a tawntung cih mawhna ki buak ta hi. Lungsim
khem peuh tui mang a, khuk kitat in liing kakauh in kon cip uh hi. A
maitangte uh mual mang khin hi. Jer. 30:6; Nahum 2:10. Midikte liingin
a awng uh a, Kua in thuakzo ding ahi hiam? ci uh hi.Vantung mite lasak
tawmvei khawl uha, a gamdai uh hi. Tua ciangin Jesuh’ aw hong kiza a,
“Keima thupha in nang ading in kicing hi” hong ci hi. Midikte maitangte
 hong taang khia hi. A lungsim uh nuamna tawh a dim hi. Vantung mite
in a la aw uh a eu zawzek in la uh a, a sak kik leuleu kawm un leitung
lam hong neh suk suk uh hi.
 

             Kumpite’ Kumpipa meiilom tungah hong tuang suk pen
meikuang in kiim um hi. Vante laidal zial bang in a ki zial hi. Amai ah
leitung lau in a liing hi. Mualte leh tuikulhte zong a omna uh panin a kin
khia uh hi. “I Pasian hong pai-a, amah dai om mawk lo hi. Ama mai ah
mei husia om a, a kimkot ah huihpi om hi. Amite thu a khen theihna
dingun tunglam vantung leh leitung a sam hi.”Late 50:3,4.
 

              “Tua ciangin leitung kumpite leh mi liante, galkap mangte, mi
haute leh mi thahatte, silate leh sila lote-a kipanin a kua ma peuh, mual
tunga leihawm lakah bu uh a, mualte leh suangtum lianpite kiangah
‘Kote tung ah hong kia suk un la, tokhom tung ah a tupa maitang leh
Tuuno hehna panin kote hong liah un. Amaute hehna hang in gimna
hun hong tungta ahih manin kua in thauak zo ding ahi hiam” a ci uh hi.
Mang. 6:15-17.
 

                Zahkona, nuihsatna te bel tu in bei ta hi. Zuau phuak mukte
zong tu in khawl in daai ta uh hi. Galvan ging lamlamte, galdo nading
vai hawmnate , buainate, leh sisan tawh a geep puan cih te hun hi nawn
lo hi. Isaiah 9:5. Tu in thungetna leh thumna kahna aw lo ngal a dang ki
za nawnlo hi. A den mah mah a azahko theite aw ging te in “ Ama
hehna ni hong tung zo ahih man in kua in thuak zo ding ahi hiam?” ci ta
uh hi. Migilo te thungetna pen mualte suangte in amau vuk cip ding cih
bek hi a, amaute’ sim mawh leh anialpa uh maitang pana liah ding ,
kimu sak nawn lo ding ahi hi.
 

                 Misite bil in a zak theih ding aw-ging a za thei ta uh hi. Tua aw
mah in bang zah vei a ki tel mah mah leh aw neem tawh ki sik kik ding
in amaute sam ngei khin hiam?. Khatvei leh lawm bangin, khatvei leh
sanggam bangin, khatvei leh Honpa bangin a sam thi-the khin zo hi.
Ama thupha anial mite ading in tua in sauveipi a zolnate pen mawh

sakna leh kawkna, leh nolhna bang suak zaw ta mawk hi. “Na mawhnate
uh kikhel un. Bang hang in si nuam se se na hi uh hiam?” Ezek. 33:11.
Tua awte pen mi dang mawk khat aw bang in a ngaih sut man uh ahi hi.
Jesuh in, “Kei mah in note hong sam napi in nong ngai nuam kei uh a,
ka khut hong vaan napi in kua mah in nong thudon kei uha, ka thugen
khempeuh hong thudon loin, kong tainate nong mang nuam kei uh hi”a
ci hi. Paunak 1:24, 25. Tua aw ging in thu phawk kik sak a, patau
kohnathu a thusim lohnate uh leh zolna aman’lohnate uh, ahun hoihte a
zaangkhai bawlnate uh utlopi in a phawkkik sak hi.
 

               Khrish a sim mawhnate tua laitak ah om hi. (643) Alungsim uh
a lok mahmah vangliatna hong tunga, Thuaksiap maitang a siampi lianpa
in kiciam lianga a dot a dawnkik na ah, “Mihing Tapa in minthanna leh
Pa vangliatna tawh meii lom tuangin a hong kum suk na mittang tawh
na mu ding uh hi” Matt. 26:64 aci h. Tua pen tu in Ama minthanna sung
ah amah mu ta uha, vangliatna ziat lam ah tu in a mu uh a hi ta hi.
Pasian Tapa ahihna a gen ciangin a zahpihte in tu in gen ding dang nei
nawn lo uh hi. Aki phasak Herod zong om a, Ama zaliatna zahpih in, a
simmawh galkapte kiang ah Ama a ding kumpi lukhu bawlsak un ci-a a
sawlpa ahi hi. Tua lai ah khut nin tawh puansan a silh sakte zong a om
uh hi. A siangtho taltang tunga ling lukhu a khusakpa leh kumpi
ciangkhut lim khat tawi dinga a pia pa zong a om hi. Simmawhna tawh
mawlpih gawp-gawp in amai a a bia pa zong a om hi. Nuntakna Kumpipa
saat in a cilphihte in tu in A maitang leh a vangliatna pan taimang nading
a zong uh hi. A khut akhe ah siktukkilh a khente leh a pang teipi tawh
a dawt galkappa in ama khutmate mu in lau in, a ki suang mahmah sa in
en uh hi.
 

                 Siampite leh Ukpite in Kalvari muala thupiangte a phawk kik
dandan keei uh hi. Satan kisialhna ngeite bangin, a ngawng uh puksak
in, Amah in midangte honkhia thei napi in a mahmah aki honkhia theilo
hi. Amah Israel mite’ kumpi ahi hi. Tu-in singlamteh tung panin
hongkumsuk leh ih um ding hi. Amah in ‘Kei, Pasian’ Tapa ka hi hi.’ ci

ahih manin amah in Pasian muanin a nei hi. Pasian in a hot nop leh tu-in
honkhia ta hen,” (Mate 27:42,43) a cih laite uh phawk kik in lau lua-in
amai uh san zai zai hi.
 

                Huan cingte-in a gah apiak noploh uh ciangin a nasemte bawlsia
in a Tapa a na thahsak thugentehna Jesu gente a phawk uh hi. Leenghuan
neipa-in, “migilote susia ding hi” ci-in agen thute zong a phawk uh hi.
Tua mite daan kipiakna ah Siampite leh Upa te in amau mah mah sep
khiat sa te leh a thuak ding te uh a phawk kik uh hi. Tu in haksa thuakna
otna ging a kiza hi. “Amah singlamteh ah khai in! Amah singlamteh ah
that in!” ci-a a Jerusalem kongzingte a a otna te uh sang in “Amah
Pasian Tapa hi! Amah Messiah tak tak ahi hi” ci-in lungkham (644) leh
maizum a a kiko na te uh a ngaih zaw lai hi. Amaute in kumpite’ Kumpipa
muh khak lohna mun ah tai mang nading a zong uh hi. Leitung kilok in
a kikeekkham lei kawhawm sung khawng ah buk mang a sawm uh hi.
 

                Thumaan a nial mi peuh mah in a thawh kik khit uh ciangin a
nuntak lai uh a a gamtat siate uh phawkkik dandan uha, cih nading leh
lawh nading theilo in patau gawp lel in a hun paisate uh pammaih a sa
mahmah uh hi.”Hawm suahna banga launa” ni hong tunga, “kisiatna
in pingpeii bangin a pei hun tawh kiteh thei vet lo hi!” Paunak 1:27.
Tua Jesuh leh A mite a susia ngitngette in tu-in amaute thuakna tawh
minthanna teci a pang phing zen uh hi. A mau buaina tua zah lak
panin misiangthote lungdamna awging za uh a, “En un, amah pen eima
Pasian ahi hi; eite hong hon dingin amah i ngak hi,” cihna aw a za uh
hi. Isa. 25:9.
 

                Lei liing lak, khuaphia a taang zalzal lak, leh vanging a puak
damdam lakpi ah Pasian Tapa in misiangtho ihmute samkhia hi. .Amah
in midikte hante en in a khut lamto kawm in a kiko hi. “Tho un!, Tho
un, Tho un, no leivui laka ihmu te aw tho khia un!” a ci hi. Leitung
adung a vai-a misisa khempeuh in tua aw za ding uh a, tua aw a za
khempeuhte hong thokhia ding uh hi. Leitung khempeuh kualkhum in

mi namte, mipawlte, leh pau namkimte lak panin mi honpi hong ki
gualkhia phangphang hi. Sihna thonginn sung panin amaute hong paikhia
uha, sitheinawnlo in, “Sihna aw na gu koi lai ah a om hiam? Han aw na
zawhna koi ah a om nawn hiam?” ci uh hi. 1 Kaw 15:55. Ahinglai midikte
leh a hong thokik midikte ki gawm in aw saupi tawh zawhna lungdamna
a awng uh hi.
 

                 Han pana hong pusuah uh ciang in han sunga lut lai bang mah in
hong tho kik uh hi. Adam pen hong tho kik mi honpite lak ah a sang pen
leh a meelpha pen hi hi. A hih hang in Pasian Tapa sangin niam zaw
deuh ve ve hi. Amah in a khang kikte sangin lamdang zaw zek ahihna in
minamte’ kiam suksukna teci lak a suak hi. A hih hangin amaute
khempeuh tha tho mah mah uh a, khangno bangin a thadim tawntung
ding uh ahi hi. (645) A kipat cil in mihing gamtat tham lo in pumpi mah
mah zong Pasian lim le meel sun-a ki bawl ahi hi. Mawhna in meel
hem sak in Pasian meel kimu thei nawnlo zah dek tak dong a tun suk hi.
Ahih hang in Khrish in tua a ki mansuahsa thuteng bawlpha dingin hong
pai ahi hi. Amah in i pumpi poi pen khek in ama minthang pumpi bangin
hong zeem kik hi. Asi thei a muat thei, a meelhem, mawhna suksiatsa
teng a kicing ameel hoih, leh asi theilo hong suah kik hi. Ginat lohna
kawkbaangte khempeuh han sung ah nusia uh hi. Sawtveipi a taansa uh
Eden huan-a nuntakna singgah tawh hotna ngah mite hong khang khia
to ding uh a, a kipat tuunga kipia minthanna tawh a ki dim pumpi cia
mah hong phato kik ding uh hi. Mal. 4:2. A vomh lai uh mawhna khaap,
samsiatna teng ki nil khia in Khrish mi muanhuaite pen, “ih Topa Pasian
meel hoihna” hong pua ding uh hi. Lungsim leh pumpi zong a bup in a
cingtaak Topa lim le meel hoihna tawh hong kisuun kik ding uh hi. Aw!
hotkhiatna ih cih lam dang mah ngei si maw! Sawtveipi i gengen, i
lametet, i maseh kholhkholh, i ngaihsut den , tel taka aki theizolo pen
hih maw!
 

                  A hinglai midikte ‘tawm vei sung mitphiat kikaal in kikheel ding
uha,” Pasian aw in amaute minthanna pia in a sithei nawnlo ding in

kikheel uh hi. Misiangtho hong thokikte tawh huih lak ah Topa dawn
ding in kipuakto ding hi. Vantung mite in a ”teelsate leimong khat pan
mongkhat, kiu khat pan kiu li dong in a khawm tuah ding uh hi” Naupang
neute vantung mite in la uh a, anute a pia uhhi. Sihna hang in sawt
veipi ih ki khenpih sa ih lawmte tawh a kikhen ngei nawnlo ding in
kituah hon ding hanga, lungdamna la tawh Pasian khuapi lam ma nawh
in ih kah to khawm ding hi.
 

              Meiilom leeng in apang ciat ah kha nei a, a nuai ah a ki peipei
lengpeei a om hi. Leeng buppi van lam a kah toh ciangin “ Siangtho” ci
in a pei te aki ko uh hi. Akhate zong ki zaap-in, “siangtho” a ci uh hi.
Vantung mite in zong kiko in, “Siangtho, siangtho, siangtho avanglian
Topa Pasian” ci uh hi. Tua ciang in hot khiatsa mite in “halelujah!” ciin
a awng uh hi. Tua bangin leengpi in van Jerusalem Thak lam ma
nawh in a kahto hi.
 

                  Pasian Khuapi lut ma-in Honpa in A nungzuite zawhna leh Kumpi
innkuan hihna za a pia hi. Minpha a ngah khit uh ciangin a Kumpipa uh
kiim uum in hong ki gual uh hi. Misiangthote leh vantung mite laizang
panin sang zaw in Honpa ong dawk khiato hi. A meel puak in itna a lak
hi. 646 Aki sim zolo hotkhiat mite mit in amah mit suan-in a minthan’nate
en uh a, “midang khempeuh sanga meel sia zaw leh mihing sanga a
thuak sia zaw” ahi ngeipa’ vangliatna a en uh hi. A gualzo mite lutung
ah Jesuh mah mah in a taklam khut tawh minthan’na lukhu khu sak ciat
hi. Mi kim ading lukhu om a, tua lukhute tung ah a mau min thak ciat a
tuang hi. “Topa tunga Sianthona”, ci-in a ki gelh hi. A maute khut uh
ah galzote neih theih nisuh hiang leh a tee mah mah tumtheihte a pia hi.
Tua ciang in a Uk vantung mi in la aw a la hi. Mi khempeuh in a tum
theihte uh a sai ciat uh ciangin la aw ngaih kihual mah mah in a lem uh
hi. “A hong itpa, ama sisan tawh eite a hong silsiangpa, leh A Pa Pasian
kianga eite siampi leh Kumpi a hong suak sak pa tungah minthan’na, uk
zawh nate om tawntung ta hen” ci in gen zawhloh lungdamna tawh a
phat uh hi.

                Hotkhiat mihonpi mai ah khuapi siangtho a om hi. Jesu in suang
manpha kongpi a hon ciang in, mi namkimte lak pan in thuman zuite a
lut uh hi. Tua laitak ah amaute in Adam mawh ma-a a inn ngei uh Pasian
Paradis a mu uh hi. Tua ciangin mihing bila a kiza ngei sa khempeuh
sanga a ngaih zaw, zong a kiza ngeilo aw khatin “Haksatna bei ta hi,
No ka thupha a sangte aw, leitung piancil a kipan note a ding a kiseh
kholsa gam nuam ah hong pai unla hong luah un” a ci hi. “Nang mah in
kei nong piak mite zong Keima omna ah a om ding uh ka deih hi” ci-a
Honpa in A nungzuite ading a thungetna tu-in a tang tung ta ahi hi.
“Ama minthan’na mai ah pau banna om het lo leh lungdam takin a hong
paipih” ta ahi hi.(Jude 24). Khrish in a sisan tawh a leisa mite a Pa
kiang ah lak in, “ Hi lai ah Keimah leh Na hong piak mi teng ka om uh
hi” a ci hi. “ Nong piaksa mite ka kem hi” a ci hi. Oh! Hong hotna leh
hong itna lam dang mah si! Hih bang kipahna ah mong neilo Pa in
hotkhiatsa mite en a, Ama meel suun in a mu hi. Mawhna leh asiatsak
teng zong bei ta hi. Mihing leh Pasian hong ki lem kik in innkuan khat
suak uh hi.
 

               Jesuh in a mi muanhuaite, gen khiat zawhloh itna leh “Topa
Lungdamna” tawh a na dawntuah 647 hi. Honpa lungdamna in
thuaksiatna leh zahhuaina tawh a hotkhiat mite minthang kumpi gamsung
ah Amuhna pen ahi hi. Hotkhiat mite-in zong amau thungetna, amau
nasepna, itna tawh akipiak na uh hang in Khrish kiang a tunpih uh thupha
sang mite mihonte lak ah amuh uh ciangin, Khrish lungdamna mah tawh
a kibang in, a lung dam khawm uh hi. Tokhom kaang lian kiim a a
kikhopna uh ah Khrish adinga amau mi ngahte leh tua mite in a na ngah
sawn mite mu uh a, avekpi un tawldamna ngah ciat ta uh ahih manin
kigentheilo lungdamna tawh a kham lukhu te uh Jesuh khe kiang ah nga
in tawp hun neilo atawntung in Amah a phat ta uh hi.
 

                Hotkhiatsa mite Pasian khuapi ah hong lut khit uh ciangin huihlak
ah biakpiakna phatna awte hong ging khia hi. Adam nihtegel zong hong
ki mu ta uh hi. Pasian Tapa in a khut zan in, a bawlpa langpan mawhna

hangin mawh lawh tawi nading liamma pawn a piang sakpa ahi eite pa
masa, Adam a saang hi. Adam in tua sik tukkilh ma pawnte a muh
ciangin Topa ang ah ki ngam zaw loin a khe phungah bokin, maizum ki
suang sa in “thahna athuak Tuuno a ki lawm hi, a ki tuak hi” a ci hi.
Honpa in amah dam tak in a phot toh khit ciangin sawtpi sung a tansa
Eden inn a en sak hi.
 

              Eden pan a ki nawh khiat khit a ki pan in Adam nuntak sung
khempeuh dahna tawh a ki dim hi. Nahpateh pulh khempeuh, kithoihna
gan kigo khempeuh, pianpih hoihna kisia in siatnama vive akimu nate
khempeuh, leh mihing te sianthona a thep nei sak khempeuh in ama
mawhna a phawk thak kik sak den a suak hi. Tua mawhna in na khem
peuh a pumtuam amuh ciangin kisik kikna tawh lung gim in a buai hi.
Ama mawhna in amah a taai ngitnget hi. Lungduai tak leh ki niamkhiat
tak in palsatna daan kumtul dektak a thuak hi. Muanhuai tak in a
mawhnate kisik kik a, hong ki khaam Honpa ki limcinna muangin
thawhkikna lam en kawm kawm in a si hi. Pasian Tapa in mihingte a
puukna (648) pan in honkhia hi. Tu in tua hotkhiatna hangin Adam in
zong a ngah ngeisa dinmun a ngah kik ahi hi. (Mikah 4:5).
 

                Lungdamna tawh khat vei lai-a a nopsak pih sing kungte khawng
a en hi. Mawhna a neih ma, sunkamh khawng cianga singgah a lo in a
kaih khopna kungte khawng a mu hi. Leeng gui a lawn ngeisa te, a zunzun
ngeisa pak hoih te a mukik hi. A lung sim sung ah Eden a ki puah
kik takpi hi veh e maw! ci-in a ki nawhkhiatma-ate sangin zong nopci
zawlai asa hi. Honpa in nuntakna singkung kiang ah paipih in a gah
khat loin a pia hi. Ne in ci in a sawl hi. A kim en a, ama suan le khat te
lak ah hotkhiatna ngah in Paradis atung mihonte a mu hi. A kham lukhu
suah khia in Jesuh khe kiang ah a koih khit ciangin boksuk in Honpa a
kawi hi. Kham tawh ki bawl tumtheihte tum in”thahna a thuak ahing
kik Tuuno a kilawm in a manpha hi,” ci-in tung thangvan kuumpi thawn
in gualzawhna la a sa hi. Adam innkuan pih tengin a lukhute uh Honpa
khe kiangah koih in, kun in Honpa a bia uh hi.

               Hih ki muh kikna ah Adam puk lai-a a kap vantung mite, Jesu
sihna pan-a hong thawhkik van a kahtoh cianga a lungdamte zong aki
hel hi. Tuate mah in Jesuh um in hotna ngah mite haante a va hongkhiate
ahi uh hi. Tu-in hotkhiatna nasep kizo siang ta mu uha, amaute tawh
phatna la a sa khawmkhawm ta uh hi.
 

               Tokhom maia Pasian vang leh meikuang tawh kihel a bang
limlang tuipi tung ah “sapi milim leh a ciamtehna leh ama min ciam
tehna tung ah agualzote a ki khawm uh hi” Mang. 15:2,3. Zion mual
tung ah Tuuno tawh “Pasian neih tumtheihte tawi in mite lak pan tatkhiat
ahi sangkhat then li tul lite a ding uh hi. Tuipi lian ging bangin ahi zong
in vanging bangin ahi zongin “tumtheih tumna ging “a kiza hi. Mang.
14:1-5. Amaute in tokhom mai ah “lathak” sa uh hi. Tua 144000te longal
in a saktheih lohna pen amau thuaksiatna teng phuahna la ahih man ahi
hi. Midangte in tua thuaksiatnate va thuakpih khalo uh hi. “Amaute in
Tuuno a paina peuh ah zui uha,” leitunga ana hing lai, a hing tanga
kikheelte ahi uh hi. ”Pasian leh tuuno a ding in gah masa bel” ahi uh hi.
Mang. 14:1-5; 15;3. “Hih pawlte pen thuaksiatna teng paltanto a hong
suaktate ahi uh hi.” Mang. 7:14-17. A maute in mi nam om khit peuh
mah a piang ngeilo lungkham buaina teng a nawktote hi uh a, Jacob
lungkhampi hun a kici buainate thuakto uh hi. Pasian thukhenna daan
ahi gimna nam sagihte a ki buak khit in Palaai neilo a haksatna phu kha
mite ahi uh hi. Ahih hangin amau in “a puante uh Tuuno sisan tawh
sawpsiang in” hotkhiatna ngahte ahi uh hi. “Amuk uh pan in zuau thu
kiza lo a, Pasian mai ah amawhna uh ki mu lo hi” “Tua ahih manin
amaute in Biakinn sung Pasian tokhom mai ah sun tawh zan tawh Ama
na sem in, tokhom tunga tupa in a maute tawh a teng khawm den ding
hi ta hi. Mang.7:14-17. A maute in leitung kialpi leh natgualte tawh a
kisiat lai mu uha, ni in mite kangzo zah in asat laite, thuaksiatna tuam
tuam, leh gilkial dangtaknate a phu khin uh ahi hi. A hih hang in tuin”
gilkial nawnlo, dangtak ngei nawnlo ding uh hi. Ni in zong amaute
haal nawn lo ding hi. Tokhom laizanga om Tuuno in amaute vaak in.

nuntakna tui kiang ah pai pih ta ding hi. Amaute mit panin khituite
Pasian in nul siang sak ta ding hi. Mang. 7: 14-17.
 

                Khang tawntunga Honpa teel khiat mite in sittelna sangah ki
sek in pilna kiguan sate ahi uh hi. Amaute in leitung a lampi kawcik a
tawn, thuaksiatna hanga sianthona a ngah, pum-mei tawh aki haal siang
sate a hi uh hi. Jesuh ading in lang bawlna, muh dahna, leh mawh zonna
te tawh bawlsiat a thuaksa uh ahi hi. Amau in gimthuak in Amah zui
uha, amau pumpi deihna nial in cih mawh haksat tampi a thuak pih uh
ahi hi. Amaute thuaksiatnate hangin mawhna (650)gitlohna tel muh uha,
mawhna vangliatnate, asiat huaina leh a gimpiak zia te mu in mawhna
pen kih huai a sa mahmah uh hi. Tua siatnate thoih dam nading a kipia
kithoihnate ngaihsun uha, a lungsim uh ah lungdam na leh phatna tawh
a dim hi. Tua in amaute ki niamkhiat sak a, a puuk ngeilote in a phut
ngeiloh leh a theih pih khak ngeiloh pilna neite a suak zaw uh hi. Amaute
mawhna tam ki mai sak lua ahih manin a itna uh zong a tam pah hi.
Khrish thuakna teng thuakpih uh ahih manin Ama minthan’na zong a
neih pih uh hi.
 

                Pasian’ gam a luahte pen inn khumvum, inn ginalo sung, thong
sung, a ki khai lupna khuam tung, mualtung, sehnel gam, lei hawm
sung, leh tuipi gei suang hawm lak khawng peuh pan a hong pai khia te
a hi uh hi. Leitung ah amaute “ ki tavai sak in, kigim bawl in, ki guhgawi
hi.” Mi mak tampi in minsiat sakna thuak uh a, han ah a tung uh ahi hi.
Tua te pen Satan’ khemna ah kipia nuam lo uh a, kip tak in anialte ahi
uh hi. Amaute pen mihing thukhenna ah a mulkim huai leh a nasia khia
pen in a ki bawlsia hi. Tu in “Pasian mah mah in thukhen mang hong
sem hi.” Late 50:6. Tu in leitunga thukhennate ki leh lum-let ta hi.
“Ama mite a ki taaina teng kila khia hi.” Isaiah 25:8. “Amaute tu in
misiangthote, Topa’ tatkhiatte, ki ci ta ding uh hi. Pasianin amaute “meel
hoihna pia a, dahna taang in lungdamna sathau nilh a, lunggim vangik
taang in phatna puan silh sak ta hi” Isaiah 62:2; 61:3. Amaute tha nem
nawnlo ding uh a, ki gim bawl nawnlo in ki khen keek nawn loin, zong

ki gawt bawl nawn lo ding hi. Tu-a kipan in Topa tawh om khawm
tawntung ta ding uh hi. Amaute tokhom mai ah ding uh a, leitunga
puan hoih pen a kicite sanga hoih zaw puante tawh a kizem ta uh hi.
Leitung kumpite’ khuk ngei lukhu vaang lian pen sangin a vanglian
zaw lukhu khu ta uh hi. Natna kahna nite bei mang pai suak ta hi.
Minthang Kumpipa in maitang teng khempeuh panin khituite a nul siang
sak khin hi. Lung gimna khem peuh ki paai khia ta hi. Nisuhhiangte veii
in phatna late sa uh a, kitel leh kihual tak in asak uh phutun han lapi aw
zong thangvan tual teng thawn ding in a ging beh beh hi. “Hotkhiatna,
Kumpi tokhom tunga tupa i Pasian le Tuuno pan ahi hi” ci in a sa uh hi.
Vantung mi khem peuh in na dawng kik uh a, (651)“Amen! i Pasian
tungah phatna, minthanna, pilna, lungdamna, pahtawina, vangliatna, le
hatna a tawntungin omden ta hen” a na cih pih uh hi. Mang. 7:10,
12(ZIV).
 

               Tu-a i nuntakna panin hotkhiatna thu pen lam dang mah hi cih
ciang bek i muh pih milmial pan hi. Ciangtan a nei mihing lungpilna
tawh i et ciangin mai zumna le minthanna, nuntakna leh sihna, thuman
leh migitna, leh singlamteh-a a thuaknate ciang bek i mu thei hi. Hih i
mihing lungsim ciang lel tawh thu khempeuh a kim tak in i mu thei nai
kei hi. Hong tankhia itna a dung a vai, a niam le a san’na, cihte a kipan
hong Honpa thu dongin a hi milmial bek in i muh pih tei pan bek hi.
Hotkhiat nading vaihawmna tawh kisai thu thukpi pen hotkhiat mite na
ngawn in amau ki muhna lel ciang tawh zong a kim in tel khin zo nai lo
ding uh a, a tawntung nuntakna ah thumaan thakte zong a sin beh toto
lai ding uh hi. A lamdang thu, leh lungsim a nuam sak thute bek om ta
ding hi. Siatna a piang sak thei khempeuh ki phiat siang ta hi napi in
Pasian mite in hotkhiatna manphat zia pen a tel zaw in theih beh to to
lai ding uh hi.
 

                 Khrish singlamtehthu pen hotkhiat mite adingin pilna leh a
tawntung lapi suak ding hi. Minthanna a ngah Khrish pen singlamteh-a
ki khai Khrish hi cih a mu ding uh hi. A kisim zolo van kaw hawm-a

leitung om zia-zua teng a bawlpa, Ama vaang tawh nate piang sakin,
nate a don a kempa, ahi Pasian Itpa, vantung Kumpipa, vantung mi
cherub leh a vaangtaang seraph in a biak biakpa in a puuksa mihing
dom kang to ding in a hong ki niamkhiat hi. Mawhna huai siatna leh
zum huaina teng thuak in A Pa’ mai mulo in A nuntakna a bei dong
hong thuakpa thu ki mang ngilh ngei nawnlo ding hi. Leitung tampite a
piang sakpa, na khempeuh a siangsakpa in mihingte a it man in A
minthan’na suah khia in, Amah le amah hong ki niam koihpa pen vanpi
leipi bup in biak ding a lawp mahmah den ding uh hi. Hotna ngah
minamte-in a Honpa uh en uha, Ama maisuaha a Pa’ tawntung
vaangtaang a mu uh hi. A tawntunga akipden a tokhom zong en uha, A
ma kumpigam in bei ni nei ngeilo ding ahih lam a mu uh hi. Amaute-in
lungdam kipaakna lasa uha, (652) “Ama sisan manpha tawh eite hong
tan in Pasian kiang a hong tunpih thahna a thuak Tuuno in min phatna
ngah ding a ki lawm hi” ci in a phat uh hi.
 

                Singlamtehthu in thuthuk dang khempeuh tel-lahkhiatna ahi hi.
Kalvari pan-a hong tang khuavaak in a lau huai tawh a ki bang eite ading a
hong kipia Pasian thupina pen a deih huaina leh a meel hoihna a hong dawk
sak hi. Migitna, thu neemna, leh nute pate itnate in zong sianthona,
thutangna, leh hatna tawh a ki gawm khawm hi. A minthang leh a ki lamto
a tokhom’ ‘minthanna ih muh ciangin, “Eite’ Pa” minthanna, itnate ni dang
a ih tel sang in a thuk zaw in i telpha saan ding hi. Mong neilo pilna neipa
in eite hotkhiat nading in Ama Tapa kigawhna longal hotkhiatna ding pen
vaidang ki hawm thei salo ahih ziate zong i muhpih lai ding hi. Tua kigawhna
loh kik nadingin hih leitungah a siangtho, a gualnuam, a sitheilo tatkhiatte
a teng sak ding hi. Honpa in khuamial vangliatna tawh a kidona thaman
pen hotkhiat mite-in nopsak lawh uh hi. Tua man piakna ah Pa lungkim-in
Khrish mah mah in Ama piak kithoihna gah leh paakte amuh ciangin a
lungkim hi.

                  Laisim mimal khempeuh Topa kilam thak na hong suak sak ta hen.
Zoplai ding.


Lungdam
Kimnu/nunu.

No comments:

Post a Comment